Kategori: Dünya

Avrupa Birliği (AB) Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell, Avrupa Parlamentosu üyelerinin sorularını yanıtlarken Azerbaycan’a “Ermeni mahkumları” serbest bırakma ve haklarını güvence altına alma çağrısında bulunmasına Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ayhan Hacızade’den yanıt geldi. Borrell’in bu çağrısının Ermenileri yatıştırmaya yönelik bir girişim olduğunu belirten Hacızade, hiçbir temeli olmayan bu gerçeği yansıtmayan iddiaları reddettiklerini söyledi. En az 200 Ermeni tutukluyu ülkelerine geri gönderdiklerini vurgulayan Hacızade, “Azerbaycan’da tutuklu bulunan tüm Ermeni savaş esirleri ve sivillere 1949 Cenevre Sözleşmelerinin gereklerine uygun muamele yapılmış, işkenceye, hakarete ve insanlık dışı muameleye maruz bırakılmamıştır. Tüm tutuklular cezaevindeyken tıbbi bakım gördü ve muayenelerden geçti. Uluslararası Kızılhaç Komitesi (UKK) bu kişilerle düzenli toplantılar yaptı ve aileleriyle temas kurdu. Ancak bu kişilerin bir kısmı Azerbaycan tarafından Ermenistan’a iade edildikten sonra Ermeni yetkililer tarafından tutuklanarak sorguya çekildi” dedi.

Savaş suçlularının soruşturma işlemleri devam ediyor

Hacızade tutuklu bulunan savaş suçluları, ayrılıkçı liderler ve diğer Ermeni asıllı kişilerin soruşturma sürecinin devam ettiğini belirttiği açıklamasında, “Bu insanlar ciddi suçlarla suçlanıyor, bu suçlardan hüküm giydi veya soruşturma süreci devam ediyor. Azerbaycan, Cenevre Sözleşmeleri ve genel olarak uluslararası ve ulusal mevzuat uyarınca bu tür suçları soruşturma ve kovuşturma hak ve yükümlülüklerine sahiptir. Bu tür tutuklamalar tam yasal dayanağa sahiptir ve gözaltına alınan kişilerin haklarını etkilemez” açıklamasını yaptı.

“3 bin 890’dan fazla Azerbaycanlı ortadan kayboldu”

Hacızade, AB tarafının Ermenistan’ın Azerbaycanlı savaş esirlerine, sivil tutuklulara ve kayıp Azerbaycanlılara yönelik acımasız muameleye yönelik kanıtlara odaklanmasının daha doğru olduğunu belirterek, “Ermenistan’ın askeri saldırısının başlangıcından bu yana 3 bin 890’dan fazla Azerbaycanlı ortadan kayboldu ve akıbetleri bilinmiyor. Kayıpların 3 bin 171’i asker, 719’u sivil, 71’i çocuk, 267’si kadın ve 326’sı yaşlı” dedi.

Ayrıca, Azerbaycanlı esirlerle ilgili AB’den herhangi bir çağrı duymadıklarını vurgulayan Hacızade, “Azerbaycan’ın yeniden entegrasyon çağrısına, programına ve bu yöndeki adımlarına rağmen Ermenilerin ülkemizden ayrılma ve geri dönmeme kararı aldığını hatırlatmak gerekir. Maalesef yaklaşık 30 yıldır zorla ve acımasızca yerlerinden edilen 1 milyona yakın Azerbaycanlı göçmenin hakları konusunda AB’den herhangi bir endişeye veya çağrıya tanık olmadık. Bu kritik anda Azerbaycan olarak AB tarafının bölgedeki barış çabalarını baltalayan taraflı açıklamalardan kaçınmasını bekliyoruz” açıklamasında bulundu.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Almanya’nın başkenti Berlin’de bugün Şansölye Olaf Scholz ile gerçekleştireceği görüşme öncesinde Macaristan devlet radyosu Kossuth’a açıklamalarda bulundu. Almanya’nın son yıllarda içinden geçtiği değişikliğin kendisini şaşırttığını vurgulayan Macar lider, “Almanya, bundan 10 yıl önceki Almanya değil. Ne önceki lezzeti ne de önceki kokusu kalmış. Almanya, artık ebeveynlerimizin ve dedelerimizin bize örnek gösterdiği ülke değil” diye konuştu.

Orban, “Önceki nesiller çocuklarına, ‘Evladım, eğer çalışkan insanlar görmek istiyorsan Almanya’ya git. Eğer iyi organize edilmiş çalışma görmek istiyorsan, eğer düzen görmek istiyorsan Almanya’ya git’ derdi. Fakat Almanya artık renkli, değişmiş ve çok kültürlü bir dünya. Bu büyük bir değişiklik” dedi.

Almanya’da göçmenlerin artık misafir olmadığını ve sol hükümetler sayesinde vatandaşlık kazandıklarını söyleyen Orban, “Almanya, her geçen gün daha hızlı bir şekilde göçmenlere ait hale geliyor. Eğer, biz de göçmenlere izin verirsek Macaristan artık bir Macar ülkesi olmaktan çıkacak. Eğer göçmenlik politikası konusunda birileri hata yaparsa bunu düzeltmek bir daha mümkün olmayacak” ifadelerini kullandı.

Orban, ayrıca Macar halkına göçmenliğe “hayır” diyerek ülkelerini bir “barış adası olarak koruma” çağrısında bulundu.

“Avrupa’ya her yıl 1 milyon göçmen getirmeyi hedefliyorlar“

Avrupa’da Liberaller, Sol ve Avrupa Halk Partisi’nin savaş yanlısı bir koalisyon oluşturduğunu ve kıtayı hızla savaşa sürüklediklerini ileri süren Orban, bu koalisyonun ikinci planının ise Avrupa’ya her yıl 1 milyon göçmen getirmek olduğunu söyledi. Orban, “Avrupa’da bir nüfus değişikliği programı uygulanıyor. Beyaz Avrupalıların sayısı azalıyor ve Müslüman göçmenlerin sayısı radikal bir şekilde artıyor” dedi.

Orban, Scholz ile görüşecek

Macaristan Başbakanı Orban, bugün Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ile bir araya gelerek, Macaristan’ın 1 Temmuz itibarıyla devralacağı AB dönem başkanlığının yanı sıra 6 aylık sürece ilişkin plan ve programları görüşecek.

Macaristan, yıl sonuna kadar birliğin haftalık gündemini belirleyecek ve Brüksel’deki toplantılara başkanlık edecek. Macaristan’ın dönem başkanlığının resmi sloganı ise ABD Başkan adayı Donald Trump’ın “Make America Great Again” (MAGA-Amerika’yı Yeniden Büyük Yap) şeklindeki sloganına oldukça benzeyen “Make Europe Great Again” (MEGA-Avrupa’yı Yeniden Büyük Yap) olacak.

Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından imzalanan Kapsamlı Stratejik Ortaklık Anlaşması’na Güney Kore’den tepki geldi. Güney Kore hükümetinden yapılan açıklamaya göre Dışişleri Bakanı Birinci Yardımcısı Kim Hong-kyun, Rusya’nın Seul Büyükelçisi Georgy Zinoviev’i bakanlığa çağırdı, ülkesinin Rusya ve Kuzey Kore arasında imzalanan anlaşmadan duyduğu rahatsızlığı iletti. Kim, Büyükelçi Zinoviev’e Rusya’nın Kuzey Kore’ye yönelik askeri desteğinin Güney Kore’nin güvenliğine zarar verdiğini ve kaçınılmaz olarak Seul ile Moskova arasındaki ilişkiler üzerinde “olumsuz bir etki” oluşturacağını söyledi. Kim, Rusya’yı sorumlu davranmaya davet etti.

Rusya’nın Seul Büyükelçiliğinden yapılan açıklamaya göre Büyükelçi Zinoviev ise görüşmede, Rusya ile Kuzey Kore arasındaki iş birliğinin üçüncü bir ülkeyi hedef almadığını söyledi.

Kim ve Putin kapsamlı ortaklık anlaşması imzalamıştı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 24 yıl aradan sonra ilk kez ziyaret ettiği Kuzey Kore’de ülke lideri Kim Jong-un ile bir araya gelmiş, ikilinin karşılıklı iş birliğini yeni bir boyuta taşımak üzere Kapsamlı Stratejik Ortaklık Anlaşması imzaladığı açıklanmıştı. Anlaşmada, “İki taraftan biri, tek bir ülkeden veya birkaç ülkeden gelen silahlı saldırı nedeniyle savaşa girerse diğer taraf, BM Anlaşmasının 51. maddesi ve Kuzey Kore ile Rusya Federasyonu yasaları uyarınca elindeki tüm imkanları seferber ederek gecikmeksizin askeri ve diğer yardımları sağlayacaktır” maddesi yer almıştı. Anlaşmanın ayrıca uzay, biyoloji, barışçıl nükleer enerji, yapay zeka, bilişim dahil birçok alanda değişim ve iş birliğini içerdiği belirtilmişti.

“Ukrayna’ya silah sağlamama konusundaki tutumumuzu gözden geçireceğiz”

Öte yandan Kuzey Kore ile Rusya arasında imzalanan anlaşma, Güney Kore yönetiminin tepkisini çekmişti. Güney Kore Ulusal Güvenlik Danışmanı Chang Ho-jin dün Ulusal Güvenlik Konseyi toplantısının ardından yaptığı açıklamada, Seul’ün şimdiye kadar Ukrayna’ya silah sağlamama konusundaki tutumunu yeniden gözden geçireceğini ifade etmişti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise resmi ziyaret çerçevesinde bulunduğu Vietnam’da yaptığı açıklamada, Güney Kore’nin Ukrayna’ya silah sağlamasının “çok büyük bir hata” olacağı uyarısında bulunmuştu.

Ermenistan, yapılan açıklama ile Filistin’i resmen tanıdığını duyurmuştu. Ermenistan’ın Filistin’i tanıma kararına İsrail’den karşı hamle geldi. İsrail, Ermenistan büyükelçisini “sert bir kınama” için Dışişleri Bakanlığına çağırdığını açıkladı.

Ermenistan’ın Filistin’i tanıma kararı

Ermenistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Gazze’deki felaket niteliğindeki insani durum ve devam eden çatışma, uluslararası siyasi gündemin çözüm gerektiren öncelikli konularından biridir. Ermenistan Cumhuriyeti, sivil altyapıların hedef alınmasını, sivillere yönelik şiddeti ve silahlı çatışma sırasında sivillerin rehin alınmasını ve alıkonulmasını reddediyor ve uluslararası toplumun bu kişilerin önkoşulsuz serbest bırakılması yönündeki taleplerine katılıyor” ifadeleri kullanıldı.

Ermenistan’ın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun Gazze’de derhal ateşkes çağrısında bulunan kararlarına katıldığı hatırlatılan açıklamada, “Ermenistan, Orta Doğu’da barış ve istikrarın tesisi, Yahudi ve Filistin halkları arasında kalıcı uzlaşmanın sağlanmasıyla samimi olarak ilgilenmektedir. Çeşitli uluslararası platformlarda her zaman Filistin sorununun barışçıl ve kapsamlı çözümünü savunduk ve İsrail-Filistin çatışmasının çözümünde ‘iki devlet’ ilkesini destekledik. Filistinlilerin ve İsraillilerin meşru isteklerini gerçekleştirmelerini sağlamanın tek yolunun bu olduğuna inanıyoruz” denildi.

Açıklamada, “Ermenistan Cumhuriyeti tüm bunlara dayanarak ve uluslararası hukuka, halkların eşitliği, egemenliği ve barış içinde bir arada yaşaması ilkelerine bağlılığını yeniden teyit ederek Filistin devletini tanımaktadır” ifadelerine yer verildi.

Filistin’i tanıyan ülke sayısı 149’a yükseldi

İspanya, Norveç ve İrlanda 28 Mayıs’ta, Slovenya ise 4 Haziran’da Filistin devletini resmen tanımıştı. Son olarak Ermenistan’ın da aynı kararı almasıyla Filistin’i tanıyan ülkelerin sayısı 149’a yükseldi.

ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, Beyaz Saray’da gerçekleştirdiği basın toplantısında gazetecilerin gündeme dair sorularını cevapladı. Kirby, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD’nin ülkesine silah sevkiyatını engellediği yönündeki açıklamalarına ilişkin, “Şaşırtıcı ve kesinlikle hayal kırıklığıydı. Özellikle İsrail’in kendisini Hamas tehdidine ve bölgede karşı karşıya olduğu diğer tehditlere karşı savunmasına yardım etmek için hiçbir ülkenin ABD’den daha fazlasını yapmadığı göz önüne alındığında kesinlikle hayal kırıklığına yol açtı” ifadelerini kullandı. Kirby, “Başkan (Joe Biden) İran’dan İsrail’e ateşlenen balistik füzeler de dahil olmak üzere insansız hava araçlarının ve füzelerin düşürülmesine yardımcı olmak için ABD savaş uçağını devreye soktu. İsrail’in kendisini savunmasına yardım etmek için ABD’den daha fazlasını yapan başka bir ülke yok. Dolayısıyla Başbakan Netanyahu’ya sağlamaya devam edeceğimiz desteğin miktarı göz önüne alındığında bu yorumlar bizi derinden hayal kırıklığına uğrattı ve kesinlikle üzdü” şeklinde konuştu.

Netanyahu’nun açıklaması

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 18 Haziran’da sosyal medya hesabından paylaştığı videoda ABD’ye silah çağrısında bulunmuştu. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile son görüşmesine değinen Netanyahu, “Bakan Blinken yakın zamanda İsrail’deyken samimi bir görüşme yaptık, ABD’nin savaşın başından beri İsrail’e verdiği desteği derinden takdir ettiğimi söyledim. Ama başka bir şey daha söyledim. ABD yönetiminin son birkaç aydır İsrail’e silah ve mühimmat vermemesinin anlaşılmaz bir durum olduğunu söyledim. ABD’nin en yakın müttefiki İsrail, İran’a ve diğer ortak düşmanlarımıza karşı canı için savaşıyor. Bakan Blinken, yönetimin engelleri kaldırmak için gece gündüz çalıştığına dair bana güvence verdi. Kesinlikle durumun böyle olduğunu umuyorum. Durum böyle olmalı. Bize silahları verin, işi çok daha hızlı bitirelim diyorum” demişti.

Kenya’da hükümetin bütçe açığını kapatmak amacıyla vergi artışını içeren yasa tasarısı, başkent Nairobi başta olmak üzere ülkenin farklı noktalarında dün halkı sokağa dökmüştü. Hükümetin ek vergilerle 2,7 milyar dolarlık gelir elde etmeyi amaçladığı vergi artışını içeren yasa tasarısına karşı ülke genelinde gerçekleştirilen gösterilerde, eylemciler ile polis karşı karşıya geldi. Polisin göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su ile müdahale ettiği gösterilerde 1 kişinin hayatını kaybettiği, 200 kişinin de yaralandığı açıklandı. Uluslararası Af Örgütü ve Kenya Tabipler Birliği tarafından yapılan ortak açıklamada, kullanılmış fişeklerin bulunduğu ve bunun da gerçek mermi kullanıldığı anlamına geldiği kaydedilirken ülke genelinde 100’den fazla protestocunun da gözaltına alındığı aktarıldı.

Bağımsız Polislik Gözetim Kurumu (IPOA) tarafından yapılan açıklamada ise, hayatını kaybeden kişinin polisin ateş açması sonucu öldüğü ihtimali üzerinde durulduğu kaydedildi. Açıklamada, gösterilerde yaralanan 29 yaşındaki eylemcinin hastaneye kaldırılmasının ardından yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadığı açıklandı.

Hükümet taviz verdi, ancak geri adım atmadı

Kenya hükümetinden geçtiğimiz salı günü gerçekleştirilen protestoların ardından yapılan açıklamada, halkın görüşleri dikkate alınarak yasa tasarısında değişiklikler yapıldığı duyurulmuştu. Ekmekte önerilen yüzde 16’lık katma değer vergisi (KDV), döviz işlemleri ve mali hizmetlere yönelik vergiler ve yüzde 2,5’lik motorlu taşıtlar vergisinden vazgeçildiği belirtilmişti.

Kenya Devlet Başkanı William Ruto, dış borçlanmaya olan bağımlılığı azaltmak için vergi artışlarının gerekli olduğunu savunuyor. Kenya Maliye Bakanı Njuguna Ndung, yasa tasarısıyla ekonominin canlandırılmasını, ek 346,7 milyar Kenya Şilini gelir elde edilmesini ve borcun hafifletilmesini hedeflediklerini ifade ediyor.