Kategori: Dünya

İsrail’in Lübnan’a yönelik saldırıları nedeniyle halk başkent Beyrut’a ve kuzeye doğru göç etmeye devam ediyor. UNICEF İcra Direktörü Yardımcısı Ted Chaiban ve Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Dünya Gıda Programı (WFP) İcra Direktörü Yardımcısı Carl Skau, Lübnan’ın doğusundaki Zahle kentinde çatışmalar nedeniyle göç eden ailelerin kaldığı okulu ziyaret etti. Chaiban yaptığı açıklamada, son 3 haftada Lübnan’da şiddettin korkunç bir şekilde arttığını, bundan tüm çocukların etkilendiğini ve çatışmanın bir savaşa dönüştüğünü söyledi. Lübnan’da saldırıların başlamasından bu yana 400 bini çocuk toplam 1.2 milyon kişinin yerinden edildiğini belirten Chaiban, yerinden edilen ailelerin ve çocukların bir kısmının akrabalarının yanına yerleştiğini ancak bir kısmının barınma merkezlerinde kaldığını ifade etti. BM merkezlerinde kalan çocuklara psikolojik destek verildiğini kaydeden Chaiban, ülkenin gerçek ihtiyacının insan hakları ihlalinin durması, sivillerin ve sivil alt yapının korunması, ateşkesin sağlanması olduğunu vurguladı.

Chaiban, “Beni etkileyen şey, bu savaşın üç haftadır devam ediyor olması ve bundan çok sayıda çocuğun etkilenmiş olması. Bugün biz burada otururken, 1,2 milyon çocuk eğitimden mahrum bırakıldı. Devlet okulları ya erişilemez hale geldi, ya savaş nedeniyle hasar gördü ya da barınak olarak kullanılıyor. Bu ülkenin, yaşadığı her şeye ek olarak ihtiyaç duyduğu son şey, kayıp bir nesil riskidir” dedi.

“Sağlık merkezleri hizmet dışı kaldı”

Yerinden edilen çocukların, üç veya dört ailenin bir sınıfta kaldığı ve bin kişinin 12 tuvaleti kullandığı aşırı kalabalık okullarda yaşadığını vurgulayan Chaiban, “Endişelendiğim şey, eğitimlerini kaybetme riski altında olan yüz binlerce Lübnanlı, Suriyeli, Filistinli çocuğumuz olması” ifadesini kullandı. Saldırılar nedeniyle ayrıca 100’den fazla sağlık ocağının hizmet dışı kaldığını, 12 hastanenin ise artık hizmet veremediğini veya kısmen açık olduğunu kaydeden Chabian, su alt yapısının da saldırıların hedefi olduğunu ifade ederek, son 3 haftada yaklaşık 350 bin kişiye su sağlayan 26 su deposunun hasar gördüğünü söyledi.

Chaiban ve Skau yaptıkları ortak açıklamada, “Uluslararası insancıl hukuka saygı gösterilmelidir. Tüm taraflar sivillerin ve sivil altyapının korunmasına öncelik vermelidir. Buna okulların, hastanelerin, su sistemlerinin korunması ve çatışma bölgelerinden kaçan siviller için güvenli geçiş sağlanması da dahildir. Hiçbir çocuk yerleşim bölgelerinde patlayıcı silahların ayrım gözetmeksizin kullanılmasıyla karşı karşıya kalmamalıdır. Onlara hayat kurtarıcı yardım ulaştırmaya çalışan herkes korunmalıdır” ifadesini kullandı.
Lübnan Sağlık Bakanlığı, 8 Ekim 2023’ten bu yana İsrail saldırılarında ölenlerin sayısının 2 bin 309’a, yaralananların sayısının ise 10 bin 782’ye ulaştığını açıkladı.

AB ve Arnavutluk arasındaki Katılım Konferansı’nın ikinci toplantısı Lüksemburg’da gerçekleştirildi. Konferansa Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ve AB Dönem Başkanı Macaristan’ın Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto başkanlık etti. Toplantıda AB heyetinde AB Komisyonu Komşuluk ve Genişleme Komiseri Oliver Varhelyi, Arnavutluk heyetinde ise Arnavutluk Avrupa ve Dışişleri Bakanı İgli Hasani de yer aldı. Toplantı vesilesiyle Arnavutluk ile demokratik kurumların işleyişi, kamu yönetimi reformu, ve ekonomik kriterler gibi müzakere başlıklarının dahil olduğu “Temel Alanları” kapsayan birinci fasıl açıldı.

“Bu, Arnavutluk’un AB’ye katılması için katılım müzakerelerinin başladığı anlamına geliyor”

Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto toplantının ardından gerçekleştirilen basın toplantısında, “Geride bıraktığımız son bir buçuk saat kesinlikle tarihi bir zaman dilimi oldu. Arnavutluk ile katılım müzakerelerindeki ilk faslı açtık. Bu, aslında Arnavutluk’un mümkün olan en kısa sürede AB’ye katılmasını sağlamak amacıyla katılım müzakerelerinin başladığı anlamına geliyor. AB’nin Batı Balkanlar bölgesine yönelik genişlemesinin hızlandırılması meselesi, Macaristan’ın dönem başkanlığı gündeminin en üst sıralarında yer alıyor. AB’nin küresel siyasette ve ekonomide rekabet gücünü kaybettiğini ve ağırlığını yitirdiğini görebiliyoruz. Bu nedenle tazeliğe, yeni bir enerjiye, yeni bir itici güce ihtiyaç duyuyoruz. Batı Balkanlar bölgesine doğrudan bir komşu ve bölgeyi tanıyan bir ülke olarak bu tazelik ve ihtiyaç duyduğumuz yeni enerjinin Batı Balkanlar’dan geleceğini kesinlikle biliyoruz. Dolayısıyla AB’nin Batı Balkanlar’a genişlemesinin hızlandırılması, mutlak surette Avrupa’nın menfaatinedir. Diğer yandan, genişleme politikasının kredibilitesini korumak için acil adımlar atmamız gerekiyor. Biz genişleme politikasını, AB’nin en önemli politikalarından biri olarak görüyoruz” ifadelerini kullandı. Batı Balkanlar’da ülkelerin AB’ye üyelik sürecinde bekleme süresinin ortalama 15 yıla yükseldiğini vurgulayan Szijjarto, bunun “kabul edilemez” olduğunu ifade etti.

Rama: “Putin sayesinde oldu”

Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ise ülkesini Avrupa Birliği üyeliğine yaklaştıran karardan memnuniyet duyduğunu ifade ederek, “Bu, şüphesiz Arnavutluk için tarihi öneme sahip, önemli bir gündür ve bana göre aynı zamanda AB için de önemlidir” dedi. Rama, “Bu sürecin yeni bir hız kazanması, (Rusya Devlet Başkanı) Vladimir Putin’in yardımıyla gerçekleşti. Ukrayna’ya yapılan saldırı, Avrupa’nın kendi kendine yettiğine ilişkin illüzyonun ancak bir yanılsamadan ibaret olduğunu hatırlatan bir uyarı işlevi gördü ve en zor yolla da olsa AB’nin Batı Balkanlar’a en az Batı Balkanlar’ın AB’ye ihtiyaç duyduğunu net bir şekilde ortaya koydu. Dolayısıyla Temel Alanlar faslının açılması, büyük bir başarıyı temsil ediyor” şeklinde konuştu.

“Arnavutluk’un AB üyesi olacağı şartları müzakere edeceğiz”

AB Komisyonu Komşuluk ve Genişleme Komiseri Oliver Varhelyi ise, “Bugün önemli bir kararı kutluyoruz. Brüksel jargonuyla kulağa çok teknik gelse de müzakerelerde fasıl kümesini açtığımız gerçeği, artık somut müzakerelere giden yolun açıldığı anlamına geliyor. Bu da artık Arnavutluk’un AB üyesi olacağı şartları müzakere edeceğimiz manasına geliyor. Bugün burada olan, tam olarak budur” dedi.

Arnavutluk’un AB’ye üyelik sürecinde ilerlemesi, Arnavutluk’un katılım sürecinde komşusu Kuzey Makedonya’dan ayrılmasının ardından mümkün oldu.
Arnavutluk ile Kuzey Makedonya’nın AB’ye üyelik müzakerelerine başlamasına dair ilk konferans, 19 Temmuz 2022 tarihinde gerçekleştirilmişti. Diğer yandan iki ülkenin AB’ye üyelik sürecinde paralel olarak ilerleme sağlaması, Bulgaristan’ın, komşusu Kuzey Makedonya’dan talepleri ve ilerlemesini engellemesi nedeniyle mümkün olmamıştı.

Bosna Hersek’in orta ve güney kesimlerindeki şehirleri vuran sel ve heyelan felaketinde ölenlerin sayısı, arama kurtarma ekiplerinin pazartesi günü Jablanica kentine bağlı Donja Jablanica köyünde bir kişinin daha cansız bedenine ulaşmaları sonucu 26’ya yükseldi. Bosna Hersek Federasyonu Sivil Koruma İdaresi, Konjic kentine bağlı Buturovic Polje köyünde kayıp olan bir kişi için arama kurtarma çalışmalarının ise devam ettiğini duyurdu.

Ülkede 11 gün önce gerçekleşen ve altyapıya büyük zarar veren felaketin ardından bölgenin tamamına yeniden elektrik sağlandığı ancak telefon ve su dağıtım şebekesinin onarılması için çalışmaların devam ettiği duyuruldu. Bini aşkın gönüllü, arama kurtarma çalışmalarına ve moloz yığınlarının temizlenmesine yardım için bölgeye akın etti.

Felaketten en çok etkilenen ve 19 kişinin hayatını kaybettiği Jablanica kentinde bugün hayatını kaybedenler için toplu cenaze namazı kılınacak. Cenaze namazını Bosna Hersek İslam Birliği Reisü’l-uleması Huseyin Efendi Kavazovic kıldıracak ve cenazelerin defin işlemleri gerçekleştirilecek.

Molozlar ev ve araçların üzerine yığılmıştı

Bosna Hersek’te 4 Ekim’de perşembeyi cumaya bağlayan gece yaşanan ve Jablanica, Kiseljak, Fojnica, Kresevo ve Konjic kentlerinde etkili olan şiddetli yağışlar, sel, taşkın ve heyelana neden olmuştu. En fazla can kaybının yaşandığı Jablanica’ya bağlı Donja Jablanica köyünde bir taş ocağı çökmüş ve molozlar köydeki ev ve araçların üzerine yığılmıştı.

Sel felaketi, turistlerin büyük ilgi gösterdiği zümrüt yeşili Neretva nehrinin kirlenmesine ve selin taşıdığı moloz yığınlarıyla dolmasına neden oldu.

Bosna Hersek’te son yılların en büyük sel felaketi, Balkanlar ve Avrupa’nın büyük bölümünde etkili olan şiddetli kuraklık sonrası yaşandı. Uzmanlar, yaz boyunca etkili olan kuraklığın sel sularının kolay bir şekilde emilimini engellediği ve selin boyutlarını artırdığını belirtti.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, AB ve İngiltere’nin İran’a yönelik yeni yaptırım kararını kınadı. Bekayi söz konusu yatırımların uluslararası hukuk ve insan hakları ilkeleriyle çeliştiğini belirtti. İran’ın Rusya’ya Ukrayna savaşında kullanılmak üzere balistik füze gönderdiği yönündeki iddiaları reddeden Bekayi, “İran’ın Ukrayna krizine dair tutumu nettir. İran, en başından beri savaşa karşı çıkmış, tüm ülkelerin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine saygı gösterilmesi gerektiğini savunmuş ve Rusya ile Ukrayna arasındaki sorunun diplomatik yollarla çözülmesini istemiştir. Buna rağmen bazı Avrupa ülkeleri ve İngiltere, kanıt göstermeden İran’ın bu savaşa askeri olarak müdahale ettiğini iddia etmektedir. Ancak bu iddialar tamamen asılsızdır” ifadelerini kullandı. AB ve İngiltere’nin İran’a yönelik suçlamaları “ikiyüzlü bir yaklaşım” olarak değerlendiren Bekayi, suçlamaların, Filistin halkına yapılan soykırım ve İsrail’in Batı Asya’daki savaş kışkırtıcılığından dikkatleri başka yöne çekme girişimi olduğunu söyledi. İngiltere ve Almanya gibi bazı Avrupa ülkelerinin, İsrail’in Gazze ve Lübnan’a gerçekleştirdiği saldırılarda kullanılan ölümcül silahları sağladığını belirten Bekayi, bu ülkeleri Filistin ve Lübnan halkına karşı işlenen suçların ortağı olarak nitelendirdi. Ayrıca, bu ülkelerin Soykırımın Önlenmesi Sözleşmesi’ne aykırı davranarak uluslararası hukuku ihlal ettiklerini ve bu yüzden sorumluluk taşıdıklarını belirtti.

AB’ye “İsrail’e silah satışını durdurun” çağrısı

Bekayi, İran’ın Rusya gibi ülkelerle savunma ve askeri iş birliği yapma hakkı olduğunu vurgulayarak bu iş birliğinin, İran’ın savunma ihtiyaçlarını karşılamak ve milli güvenliğini korumak amacıyla yapıldığını dile getirdi. Ayrıca İran’ın diğer ülkelerle yaptığı bu iş birliklerinin diğer ülkelerin aleyhine olmadığını ve hiçbir üçüncü ülkenin İran’ın yasal meşru işbirliklerine müdahale etme hakkı bulunmadığını söyleyen Bekayi, İran’ın Avrupa Birliği’nin haksız ve hukuka aykırı yaptırımlarına karşı önlemler alma hakkı olduğunu söyledi. Bekayi, Avrupa Birliği’ne üye ülkeleri İsrail’e silah satışını durdurmaya çağırarak bu adımın Gazze ve Lübnan’daki soykırımın önlenmesine ve Batı Asya’daki güvenlik sorunlarının azaltılmasına yardımcı olacağını belirtti.

İran’a yönelik yaptırımlar

Avrupa Birliği, Rusya’ya balistik füze sevkiyatıyla bağlantıları olduğu gerekçesiyle havayolu şirketi İran Air, Saha Airlines, İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun önde gelen yetkilileri, İran Uçak Üretim Sanayi Şirketi’nin (HESA) üst düzey isimleri ve İran Savunma Bakan Yardımcısı Seyed Hamzeh Ghalandari de dahil olmak üzere 7 kişi ve 7 kuruluşa yaptırım uygulanması yönünde dün karar almıştı. Yaptırımlar arasında mal varlıklarının dondurulması ve Avrupa Birliği’ne seyahat yasağı yer alıyor.
İngiltere de İran’ın 1 Ekim’de İsrail’e gerçekleştirdiği saldırıya karşılık 7 kişi ve 2 kuruluşa yönelik dün yaptırım kararı almıştı.

Norveç Dışişleri Bakanlığı’nın konuya ilişkin açıklamasında, bu kararın diplomatların sınır dışı edilmesiyle ilgili olmadığı ifade edilerek, her iki ülkede de diplomatik bir varlık sağlamak için Rusya ile diyalog kurulduğu kaydedildi.

Norveç yönetimi, Nisan 2023’te Rusya’nın Oslo Büyükelçiliği’ndeki 15 personeli artan istihbarat tehdidi nedeniyle istenmeyen kişi ilan etmişti. Rusya ise Norveç’in kararını “son derece düşmanca bir adım” olarak nitelendirmişti.