Petrol ülkesi Kazakistan’da yakıt fiyatlarındaki artış üzerine başlayan protestolar devam ediyor. Başkent Almatı başta olmak üzere belediye ve hükümet binaları ateşe verilirken, şimdiye kadar 8 polis memuru ve ulusal güvenlik görevlisi hayatını kaybetti. 317 memur yaralandı. Kamu binalarını ele geçirmeye çalışan onlarca protestocunun ise yaşamını yitirdiği bildirildi. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, ülke çapındaki huzursuzluk tırmanırken, Rusya liderliğindeki Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nden (CSTO) destek çağrısında bulundu. Tokayev, aynı zamanda protestoların, yabancılar tarafından desteklenen “terör çetelerinin” işi olduğunu öne sürdü. Türk Devletleri Teşkilatı Kazakistan Hükümetine ve halkına ihtiyaç duyabilecekleri desteği vermeye hazır olduğumuzu beyan ediyoruz dedi.
PAŞİNYAN: BARIŞ KORUMA GÖREVLİLERİ GÖNDERİLECEK
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Rusya liderliğindeki Sovyet sonrası devletlerin askeri ittifakından oluşan “barış koruma görevlilerinin”, akaryakıt fiyatlarındaki artışa karşı ölümcül protestoların ardından ülkeyi istikrara kavuşturmak için Kazakistan’a gönderileceğini söyledi.
Aynı zamandaİ Rusya, Beyaz Rusya, Ermenistan, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’ı içeren Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nün (CSTO) başkanı olan Paşinyan askerlerin, Kazakistan Cumhuriyeti’nin egemenliği sağlamak için gideceğini söyledi.
Hareket, Kazakistan’ın en büyük şehri Almatı da dahil olmak üzere meydana gelen bir dizi çatışmanın ardından, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in ittifaktan yardım çağrısı sonrasında geldi.
8 MEMUR ÖLDÜ, 317 MEMUR YARALANDI
Kazakistan’ın yerel yayın kuruluşu Tengrinews.kz’ye göre, ülkenin farklı bölgelerinde çıkan isyanlarda sekiz polis memuru ve ulusal güvenlik görevlisi hayatını kaybetti. Ayrıca İçişleri Bakanlığı’nın basın servisine atıfta bulunarak 317 memur ve personelin yaralandığını aktardı.
ONLARCA PROTESTOCU HAYATINI KAYBETTİ
Almatı’daki Emniyet Müdürlüğü Sözcüsü Saltanat Azırbek, Haber-24 kanalına yaptığı açıklamada, Almatı’da gece güvenlik güçleri ve protestocular arasında çatışmaların çıktığını belirtti.
Protestocuların idari ve polis binalarını ele geçirmeye çalıştığını kaydeden Azırbek, “Onlarca saldırgan ödürüldü. Bunların kimlikleri belirleniyor” dedi.
Azırbek, Almatı’da güvenlik güçleri tarafından başlatılan operasyonun sürdüğünü ifade ederek şehir sakinlerine sokağa çıkmama çağrısında bulundu.
HÜKÜMET BİNALARINA SALDIRILDI
Bakanlığın internet sitesinden yapılan açıklamada, “Almatı, Çimkent ve Taraz kentlerinde, pencerelerin, kapıların kırıldığı ve diğer maddi hasarların meydana geldiği akimatlara (yerel yönetim ofislerine) saldırı girişiminde bulunuldu. Taşlar, sopalar, biber gazı ve molotof kokteylleri çeteler tarafından kullanıldı” denildi.
“YURT DIŞINDA ASKERİ EĞİTİM ALDILAR”
Tokayev, Almatı’daki birçok altyapı tesisinin de hasar gördüğünü sözlerine ekledi. Protestocuları “devlet sistemini” baltalamak ile suçladı ve “birçoğunun yurt dışında askeri eğitim aldığını” iddia etti.
Bununla birlikte, Reuters’in bildirdiğine göre, hükümet yılın başında sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) üzerindeki fiyat kontrollerini kaldırdığında protestolar ateşlendi. Birçok Kazak, düşük maliyeti nedeniyle arabalarını yakıtla çalışacak şekilde dönüştürdü.
NAZARBAYEV’İN HEYKELİNE SALDIRI
Taldikorgan kentinde protestocular ülkenin ilk Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in heykelini halat bağlayarak yıkmaya çalıştı.
ÜLKE ÇAPINDA İNTERNET KESİNTİSİ UYGULANDI
Aynı zamanda, ülkelerdeki internet özgürlüğü gözlemlemek için kurulan Netblocks’a göre, dün erken saatlerde Kazakistan’da ülke çapında bir internet kesintisi uygulandı.
CNN’e konuşan Almatı’daki bir gazeteci internet kesintisi yaşadıklarını ve Cumhurbaşkan Tokayev’in konutunun yanı sıra, belediye başkanının ofisinin yakınındaki binalarda ışıkların kapatıldığı açıkladı.
“Orda” adlı haber sitesinde yazı işleri müdürü olan Serikzhan Mauletbay, “Şehir yönetim binasında on binden fazla insan kuşatıldı. Olay yerinden yansıyan görüntüler, ses bombaları kullanıldığını ve bir tür yangın çıktığını gösteriyor” dedi.
ÜLKE GENELİNDE OHAL İLAN EDİLDİ
Bununla birlikte, devlet medyası, ülke genelinde OHAL ilan edildiğini bildirdi. Üç büyük şehirde ve 14 bölgede ulaşım da dahil olmak üzere hareket kısıtlamaları ile 19 Ocak’a kadar devam edecek.
PETROL ZENGİNİ ÜLKEDE KRİZİN ORTAYA ÇIKIŞI
Dünyanın kara kütlesi bakımından dokuzuncu en büyük ülkesi olan petrol zengini Kazakistan, bağımsızlığından bu yana yabancı yatırımları çekti ve güçlü bir ekonomiyi sürdürdü, ancak otokratik yönetim yöntemi zaman zaman uluslararası endişelere yol açtı ve yetkililerin protestoları sert bir şekilde bastırdığını gördü.
Aynı zamanda, Rusya, Kazakistan ile yakın ilişkisini sürdürüyor. Çünkü Moskova, tüm Rus insanlı uzay görevlerinin fırlatma üssü olarak Baykonur Uzay Üssü’ne ihtiyaç duyuyor.. Orta Asya ulusu ayrıca önemli bir etnik Rus azınlığa da sahip. CIA World Factbook, Kazakistan’ın 19 milyonluk nüfusunun yaklaşık yüzde 20’sinin etnik olarak Rus olduğunu belirtiyor.
BAŞBAKAN MAMİN İSTİFA ETTİ
Öte yandan, dün Kazak Başbakanı Askar Mamin, protestolar nedeniyle istifa ettiğini açıkladı. Cumhurbaşkanlığı internet sitesinde yapılan açıklamaya göre, Alikhan Smailov Başbakan vekili olarak atandı ve hükümet üyeleri yeni kabine kurulana kadar görevlerine devam edecekler.
LPG FİYATI DÜŞÜRÜLECEK
Bunların yanı sıra Cumhurbaşkanı Tokayev, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda , hükümetin “ülkede istikrarı sağlamak için” Mangistau bölgesindeki LPG fiyatını litre başına 50 tenge (yaklaşık 150 lira) düşürmeye karar verdiğini duyurdu.
Tokayev ayrıca ulusal bir televizyon konuşmasında, Güvenlik Konseyi’nin ülkedeki durumun kontrolünü ele alacağını söyledi.
