Edinilen bilgiye göre, Mersin’den Trabzon’a makarna taşıyan Mehmet Ç. yönetimindeki tır, Kocadal köyünün Erdemler Mahallesi, Tersun Dağı mevkiinde henüz bilinmeyen bir nedenle kontrolden çıkarak yan yattı. Sürücünün yaralanmadan atlattığı kazada, tırın römorku yan yatarak yola devrilirken makarnalar yola saçıldı.
Karayolunda ulaşım bir süre kapanırken, ekiplerin yolda temizlik yapıp tırı çekmesinin ardından trafik akışı kontrollü olarak sağlanmaya başladı.
Göğe yakın dağların arasında, tarih ve doğanın iç içe geçtiği mekan bahar mevsimiyle birlikte renk cümbüşüne dönerken vadiden akan köpük köpük derelerdeki tarihi köprüler ve yüksek dağlardan akan şelaleler eşsiz görüntüler oluşturdu.
“Vadideki cennet” ve “Doğa ve tarihin kucaklaştığı yer” olarak da adlandırılan, yüzlerce yıllık taş binaları, kiliseleri, çeşmeleri ve eşsiz doğasıyla büyüleyici bir atmosfere sahip olan Santa Harabeleri, yüzlerce yıllık eserleriyle ziyaretçilerine hem zamanda yolculuk yaptırıyor hem de eşsiz manzaralarıyla hayran bırakıyor.
Kimi kaynaklara göre 17. yüzyılda kimi kaynaklara göre de daha eski tarihlerde kurulduğu bilinen ve 7 mahalleden oluşan Santa Harabeleri, her bir mahallesinde dönemin özelliklerini yansıtan ve zamana meydan okurcasına dimdik ayakta duran tek ve iki katlı evleri, kiliseleri, okulları, şelaleleri ve çeşmeleriyle döneminin kendine özgü sivil mimari özelliklerini sergiliyor.
Doğu Karadeniz’in önemli kültürel miraslarından birisi ve geçmişin izleriyle dolu olan Santa Harabeleri, tarihi ihtişamı ve doğal güzellikleriyle ziyaretçilerine büyüleyici bir atmosfer ve enfes manzaralar sunuyor.
Çevresindeki yemyeşil ormanları, huzur dolu yürüyüş yolları ve mistik yapısıyla ziyaretçilerine doğanın kalbinde dingin anlar yaşatan Santa Harabelerini ziyaret eden Berfin Özkan, Gümüşhane’nin önemli turizm ve kültür alanlarından biri olarak dikkat çeken Santa’nın tarihi ve doğal güzelliklerin harmanlandığı ve her mevsim farklı güzelliklerin görüldüğü bir yer olduğunu söyledi.
“Göğe komşu toprakların şelaleler, dereler, köprüleriyle çok güzel bir doğası var”
Santa’yı “Göğe komşu topraklar” olarak nitelendiren Özkan, “Burası çok güzel doğası olan bir yer. Göğe komşu topraklar diyebilirim. Buraya yürürken çok fazla güzelliklere şahit olduk. Birçok tarihi köprüye şahit olduk. Şelaleler, dereler, köprüleriyle çok güzel bir doğası var. Zifin çiçekleri de açmış durumda. Herkesin gelip görmesini isteriz. Etrafımız yeşil, üstümüz mavi. Burada yüzlerce yıldır ayakta kalan birçok tarihi yapı var. Köprüler var, dereler var, şelaleler var, dağlar var. Yani her şey şu an burada toplu diyebilirim. Burası İsveç değil, burası Gümüşhane herkesin gelip görmesini isteriz” diye konuştu.
“Kesinlikle her ilkbahar ve yaz aylarında gezilip görülmesi gereken yer”
Bahar mevsiminde hafta sonlarını dağ bayır gezerek geçirdiklerini belirten Gümüşhane Üniversitesi akademisyenlerinden Dr. Merve Gençosmanoğlu da “Gümüşhane, Trabzon, Giresun hattında gerçekten çok güzel yerler var. Özellikle ilkbahar yaz aylarında bayağı gezilesi, görsel şölen olan yerler var. Bunlardan bir tanesi de Santa Harabeleri. Çok güzel eski yapılar var. Hala şeklini, yapısını koruduğu için sık sık ziyaret etmeye çalışıyoruz. Yerli yabancı bütün turistlerin de gelmesini isteriz. Tabii ki doğal dokuyu koruyup buraya sahip çıkarak. Sadece Santa Harabeleri değil etrafta çok güzel yaylalar, manzaralar var. Endemik bitkiler, türler, ağaçlar, çiçekler var. Kesinlikle her ilkbahar ve yaz aylarında gezilip görülmesi gereken yerler buralar. Herkesi buraya bekleriz. Gelene de yardımcı oluruz. Buranın halkı da çok misafirperver ve yardımseverdir. Her tür konuda yardımcı olacaklarını düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.
İki sıradağın oluşturduğu dar ve derin bir vadi içinde yer alan Santa, kaybolmaya yüz tutmuş önemli bir değer olarak biliniyor. Arkeolojik ve doğal sit alanı olan Santa Harabeleri geçtiğimiz yıllarda kesin korunacak hassas alan olarak ilan edilmişti.
Tarihi eserler yönünden oldukça zengin olan, bazı mahallelerinde kiremit fabrikası ve kireç ocaklarının da bulunduğu Santa Harabeleri, Yanbolu deresinin doğduğu üç ayrı yamaçta denizden ortalama bin 500 metre yükseklikte yer alıyor.
Tarihi köy odalarıyla ünlü Sarıçiçek köyünün yaylasından ve dağlarından akan sular, iki tarihi köprünün yer aldığı derelerin oluşturduğu vadide toplanıyor. Bu vadi ise yılın bu mevsiminde kilometrelerce uzunluktaki alanı kaplayan sarı çiçeklerle adeta bir doğa cennetine dönüşüyor. Vadideki çiçeklerin açmasıyla birlikte bölge hem yerli hem de yabancı doğa severlerin ve fotoğrafçıların ilgisini çekiyor.
Yöre sakinlerinin “At ayağı” olarak adlandırdığı bu sarı çiçekler, derenin oluşturduğu minik mendereslerde ve çayırlarda sadece yılın bu mevsiminde yoğun olarak açıyor. Çiçeklerin solmasının ardından ise bölge farklı renkteki çiçeklerle yeniden canlanıyor. Bu doğa olayı, Sarıçiçek köyünü fotoğrafçılar ve doğa tutkunları için cazip bir destinasyon haline getiriyor.
Tarihi köprülerin çevresinde açan sarı çiçekler, geçmişin izlerini doğayla buluştururken fotoğrafçılar için eşsiz manzara sunan bölge doğanın en güzel anlarını yakalama fırsatı veriyor. Sarı çiçeklerin kısa süreli görkemi, köyün doğal ve tarihi zenginlikleriyle birleşerek, unutulmaz anılara ev sahipliği yapıyor.
Bu görsel şöleni görmek için Gümüşhane kent merkezinden yaklaşık 50 kilometrelik mesafeyi bisikletiyle gelen Burak Soydaş, “Bugün arkadaşlar Sarıçiçek köyüne fotoğraf safarisi için gelmişlerdi. Etraf yeşil ve sarıya bürümüş bir şekilde. Ben de bisikletimle beraber 50 kilometrelik parkuru tamamlayarak Sarıçiçek köyüne ulaştım. Zorlu bir parkurdu ama her şey için değer. Burayı gördükten sonra herkesi buraya davet ediyorum. Bu çayırlarda bisikletle pedal çevirmek her kula nasip olmaz” dedi.
İletişim Fakültesi öğrencisi Damla Atmaca ise “Sarıçiçek köyünün çiçekleriyle meşhur olduğunu duyunca arkadaşlarla toplanıp geldik. Bisiklet turumuz oldu. Yürüyüş yollarından geçtik. Gördüğünüz üzere çiçekleriyle ve doğasıyla meşhur. Doğa seven herkesi bekliyoruz. Gözün alabildiğince sarı çiçeklerle, deresiyle ve kuş sesleriyle harika bir doğası var. Muhteşem bir gün geçirdik” diye konuştu.
Sarıçiçek köyü muhtarı Metin Gündüz de köy ismini veren çiçeklerin 20 Mayıs-10 Haziran tarihleri arasında açtığını belirterek, “Bunların 20-25 günlük bir süreci var. Son zamanlarda belli bir kilometreye ulaşıyor. Köy odalarımızla beraber bunları da görmeye giren birçok yerli yabancı turistimiz oluyor köyümüze. Köyümüzde bu çiçeklere “at ayağı” diyoruz. Ama artık farklı bir ismi var mı onu bilmiyoruz. Hemen hemen 8-9 kilometre bir uzunluğa sahip bu çiçeklerin manzarası. Dere kenarında, genelde böyle çayır dediğimiz yerlerde açan bir çiçek. Çiçekler solduktan sonra sonbahara doğru hayvanlarımızın yemesi için biçiyoruz” ifadelerini kullandı.
Şehrin bazı noktalarında öğle saatlerinde dolu yağışı etkili oldu. Özellikle Gümüşhane-Kelkit karayolu üzerindeki Pekün Dağı Geçidinde etkili olan dolu yağışı nedeniyle karayolu beyaza büründü.
Önce yağmur yağışı ardından da dolu yağışı gerçekleşen yolda araçlar kalınlığı 5 santimetreye ulaşan dolu nedeniyle bir süre temkinli ilerlemek zorunda kalırken, Karayolları ekiplerinin temizlik çalışmasına başladığı öğrenildi.
Hava sıcaklığının da hissedilir derecede düştüğü Gümüşhane genelinde gök gürültülü sağanak yağış ve yer yer dolu yağışının bir süre daha etkili olması bekleniyor.
Günlerdir aralıklı ve zaman zaman şiddetli olarak gök gürültülü sağanak yağışın etkisi altındaki Gümüşhane’de hava sıcaklıklarının düşmesiyle birlikte takvimler 14 Mayıs’ı gösterirken kentin yüksek kesimleri kar yağışıyla buluştu.
Nisan ayında 30 dereceleri aşan hava sıcaklığı nedeniyle 54 yılın nisan ayı sıcaklık rekorunun kırıldığı Gümüşhane’de mayıs ayı oldukça serin ve yağışlı geçiyor.
Gece boyunca kent merkezinde aralıklı gerçekleşen yağmur yağışı yüksek kesimlerde havanın soğumasıyla birlikte yerini kar yağışına bıraktı.
Bin 800 metre ve üzerinde etkili olan yağışın ardından başta Zigana Dağı, Kuşakkaya, Süleymaniye zirvesi, Camiboğazı, Taşköprü, Kazıkbeli yaylaları olmak üzere birçok yer yeniden beyaza büründü.
Kentte Türkiye’nin en hızlı akan çayı olarak nitelendirilen Harşit Çayı’nda dünyada nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan ve uluslararası sözleşmelerle koruma altına alınan su samurunun görüntülendi. Bir vatandaş tarafından kayda alınan görüntülerde su samuru çay kenarındaki beton duvar üzerinde hareket halinde görüntülendi.
Torul ilçesinde de kayaların usta tırmanıcısı yaban keçileri yine bir vatandaşın kamerası tarafından kayda alındı. Görüntülerde yaban keçileri dik bir dağ yamacı üzerinde hareket halinde görüntülendi.
11. Yeşilay Bisiklet Turu tüm Türkiye’de olduğu gibi Gümüşhane’de de gerçekleştirildi. Fuadiye Caddesi üzerindeki Gençlik Merkezi önünde toplanan ve aralarında çocukların da bulunduğu 30 kişilik bisikletli grup Yeşilay Gümüşhane Şube Başkanı Selami Öktem’in öncülüğünde pedal çevirdi. Polis kontrolünde gerçekleştirilen etkinlikte 30 kişilik bisikletli grup ‘Sağlıklı yaşamın keyfini birlikte sürelim’ sloganı ile Tarım İl Müdürlüğü önüne kadar pedal çevirerek tekrar aynı güzergahtan başlangıç noktasına geri döndü.
Merkeze bağlı Gökdere ve Nazlıçayır Köyleri başta olmak üzere birçok köye ulaşım sağlayan yol güzergâhı üzerinde bulunan ve köy sakinleri tarafından da peribacaları olarak adlandırılan jeolojik oluşumlar hafriyat toprağı altında kaldı.
ArzularKabaköy Beldesi’nde faaliyet gösteren özel bir çimento fabrikası tarafından Nazlıçayır Köyü’nden çıkarılan hammaddeyi taşımak için önceki yıllarda yapılan yol kenarında bulunan peribacaları, yol inşaatından arda kalan hafriyatın yamaca dökülmesi nedeniyle tahrip edildi. Keçideresi Jeolojik Oluşumları olarak da adlandırılan peribacalarının bir doğa harikası olduğunu ve yol inşaatı için yok edildiğini söyleyen yöre sakinleri ise yetkililere çağrıda bulunarak milyonlarca yıl boyunca yağmur ve rüzgârın aşındırmasıyla ortaya çıkan yapıların kurtarılabilecek kısımlarının kurtarılmasını istiyor.
“Yetkililerden hafriyatın temizlenerek, yapının eski haline döndürülmesini istiyoruz”
Çocuk yaşlarda köy yolunu kullanırken yapıları hayranlıkla izlediklerini söyleyen Gökdere Köyü sakini Engin Bulut, “Ben 60 yaşındayım. Bunun 15 yılını köyde geçirdik ve buralardan Kale köyüne pazara giderdik. Bizim yolumuz ‘Peribacaları’ olarak nitelendirdiğimiz yerin altından giderdi. Biz peribacalarını şu şekilde hatırlıyoruz. Okula giderken tarih derslerinde Nevşehir’de, Ürgüp’te bize peribacalarını anlatırlardı biz de buradaki oluşumu onlara benzetirdik yıllarda burada tabii özelliklerini korudular. Burada ArzularKabaköy Beldesi’nde çimento fabrikası var. Bu fabrikaya Nazlıçayır Köyü tarafından hafriyat çekiliyor. Eskiden bizim mevcut yolumuzu kullanıyorlardı fakat daha sonra alternatif bir yol kurmayı planladılar ve yol yapımında peribacaları tahrip oldu. Araçlar çalışırken taşların etkisiyle bunlar kırıldı ve bu hale geldi. Biz bu durumdan memnun değiliz. Bu tabii bir güzellikti, öyle kalmasını isterdik ama şu anda yapılması gereken şey, dökülen hafriyatın temizlenmesi, yetkililer bunu kaldırırlarsa eski haline biraz da olsa döner” dedi.
“Eski görüntüsünden eser yok”
Bir diğer Gökdere Köyü sakini Kemal Aydın ise “Bizim Peribacaları dediğimiz bölgeden yolumuz geçiyordu. Güzel bir görüntüsü vardı. Yol yapıldığı için tahrip oldu. Daha tanınacak bir hali kalmamış. Aşağıda bahçeler vardı, bahçeler dolunca toprak bacaların seviyesine çıkmış. Eski görüntüden eser yok. Birikmiş hafriyatın alınıp, buranın eski haline dönmesini istiyoruz” diye konuştu.
Tarım ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından Bursa’dan Gümüşhane’ye nakledilen 3 adet erkek kızıl geyik Gümüşhane’de yeni yaşam alanına bırakıldı.
Gümüşhane’de daha önce bölgeye salınan ve doğaya uyum sağlayan geyiklerin artan sayılarının dişi ağırlıklı olduğu ve erkek birey sayısının geride kaldığının gözlemlenmesinin ardından Bursa Uludağ Üniversitesi yerleşkesi içerisinde bulunan Kızıl Geyik Üretme İstasyonu’ndan alınan 3 adet erkek kızıl geyik nakli gerçekleştirildikten sonra araç gelir gelmez daha önce bırakıldığı ormanlık alana bırakıldı.
Türkiye’nin en büyük kara memelerinden birisi olan Kızıl Geyikler Gümüşhane’ye ilk olarak 2013 yılında bırakılmış, yapılan takip ve izlemeler sonucunda bölgeye uyum sağlayarak yaşamlarına devam ettiklerinin belirlenmesinin ardından sayıları artırılmıştı.
Projeyle kızıl geyiklerin varlıklarını devam ettirmesi, bölgede yaşayıp çoğalması, biyolojik ve tabii çeşitliliğin korunmasının sağlanması amaçlanıyor.
Gümüşhane Dağcılık, Doğa Sporları ve Gençlik Derneği (GÜDAK) bahar aylarıyla birlikte yeniden canlanan Gümüşhane coğrafyasında yeni keşifler yapmaya, doğanın cömertçe kendini sergilediği bu günlerde doğa yürüyüşleriyle katılımcılara görsel şölen eşliğinde unutulmaz anlar yaşatıyor.
Kürtün ilçesine bağlı Damlı Köyü sınırlarında bulunan Sazalanı Mesire Alanından yürüyüşe başlayan 60 kişilik sporcu ve doğasever, Damlı Köyünün muhteşem güzellerini köyün etrafını saran bir rotada gerçekleştirilen doğa yürüyüşüyle keşfetti.
Köy içinde öbek öbek mavi renkte açan dağ sümbüllerin Trabzon’un Kadıralak Yaylasını anımsattığı köyde 7’den 70’e kadın erkek doğaseverler bol bol fotoğraf çekerken çiçek meyve ağaçlarının yanından yürüyen sporcular toplamda 11,5 kilometrelik parkurun 2,5 kilometrelik kısmını da orman içinde enfes manzaralı patika yoldan gerçekleştirerek Sazalanı Mesire Yerinde etkinliği sonlandırdı.
Kürtün ilçesine bağlı Özkürtün Beldesi Belediye Başkanı Yakup Turgut’un da katıldığı programda sporcular sık sık horon oynayıp mevsim itibariyle coğrafyada doğal olarak bulunan şifalı bitkilerden toplamayı da ihmal etmedi.
“Burası doğanın bütün güzellikleri sunduğu bir yer”
Doğanın bütün güzellikleri sunduğu bir yerde yürüyüş yaptıklarını kaydeden GÜDAK Başkanı Mustafa Akbulut, “Bugün Sazalanı-Damlıköy-Erikbeli rotasındayız. Gümüşhane’nin güzide yaylalarından birisi. Doğanın bütün güzellikleri sunduğu bir yer. Çiçekler açmış, çimler çok güzel, hayvanlar yaylaya çıkmış, insanlar yavaş yavaş çıkıyorlar. Biz de aradığımızı çok güzel bulduk. Yaklaşık 3 saattir yürüyoruz, 5 saat daha yürüsek doymayız. Kesinlikle tavsiye edeceğim güzelliklerden bir yer Damlı Köyü. Kürtün’ümüzün güzel bir yaylası. İyi bir gün geçiriyoruz. Bütün doğa severleri bu yaylalara davet ediyorum. Genelde Örümcek Ormanlarında 150 kişi falan oluyordu. Bugün de 60 kişiyle yürüyoruz. Katılım çok güzel. Hava çok güzel. Yağmur bekliyorduk yağmur olmayınca daha tatlı yürüyoruz” dedi.
Etkinliğin en küçük katılımcısı 11 yaşındaki İnan Soydaş ise “Bugün ilk defa geldim buraya. Güzel bir yer, bir sürü çiçek var, dereler var, ormanlar var. Nasıl anlarsam çok güzel bir doğa, yemyeşil bir yer. Mantarlar var. Sanki cennette gibiyiz, çok güzel bir yer. Herkesin gelmesini tavsiye ederiz. Beklerim herkesi” ifadelerini kullandı.
“Gümüşhane’nin doğa harikası olan yerlerden bir tanesi”
Programa rehberlik yapan Orhan Köse ise 11,5 kilometrelik bir yürüyüş yaptıklarını belirterek “Damlı Köyün etrafından dolanarak Kale denilen mevkiye geldik. Burada dinlendikten sonra tekrar Sazalanı’na döndük. Yaklaşık 11,5 kilometrelik bir parkur yaptık. İlimizin güzel yerlerinden, güzel köylerinden bir tanesindeyiz. Doğa harikası olan yerlerden bir tanesi. Güzel bir parkurdu. Katılanlara teşekkür ediyoruz. İnsanlar mor çiçekleri gördüler. Sadece Trabzon Kadıralak Yaylasında olmayan, Gümüşhane’de de bulunan mor çiçekleri gördüler. Onun haricinde Zifin çiçekleri yeni açma eğilimindeydi. Orman gülleri açmamıştı daha ama papatyalar, diğer sarı rengarenk çiçekler mevcuttu. O çiçeklerle birlikte iyi bir parkur olduğunu düşünüyorum. Doğal ürünlerden de topladı insanlar ısırgan otu ve benzeri yiyeceklerden de topladı. Parkurun yaklaşık 2,5 kilometrelik kısmı orman içinden sadece patika yoldan yürüdük. Bölgemizde cılga diye tabir ettiğimiz patika yoldan yürüdük” ifadelerini kullandı.