Yeni tip koronavirüs cep telefonu ekranlarında kullanılanlar da dahil cam yüzeylerde 96 saate kadar, yani dört gün “canlı” kalabiliyor. Hem telefonlarda, hem de mikrofonlarda sıkça kullanılan plastik malzemeler üzerinde ise 72 saat, yani üç gün yaşıyor.
Bu nedenle gazeteciler başta olmak üzere bu cihazları sık kullanan herkesin, el temizliğiyle birlikte cep telefonu ve mikrofon temizliğine de dikkat etmesi gerekiyor.
Cep telefonları nasıl temizlenmeli?
University College London’da görevli mikrobiyolog Dr. Lena Ciric, cep telefonunu temizlerken dikkat edilmesi gerekenleri BBC’ye özetle şöyle anlatıyor:
- Cep telefonunu etkili bir şekilde dezenfekte etmek için ihtiyacınız olan tek şey su, sabun ve temizlik bezidir.
- Öncelikle telefonu kapatın ve kılıfı çıkarın.
- Mikrofiberli bir temizlik bezini sabunlu suda ıslatın. Telefonun tüm yüzeylerini ıslak bezle fazla bastırmadan silin.
- Telefon kasasının (şarj girişi gibi) açık kısımlarının ıslanmamasına dikkat edin.
- Son olarak bir başka mikrofiber bezle telefonu kurulayın.
Bu şekilde temizlenen telefonlarda bakteri ve virüs kalmadığını biyolojik test cihazlarıyla yapılan ölçümler doğruluyor. Tüm büyük telefon üreticileri, temizlik işleminde kimyasal ve jel gibi maddeler kullanılmaması gerektiğini söylüyor.
Apple, yüzde 70 oranında izopropil alkol içeren ıslak mendillerle temizlik yapılabileceğini belirtiyor. Her halükarda el temizliğine dikkat etmelisiniz. Çünkü temiz olmayan bir elle her dokunduğunuzda telefonunuza yine bakteri ve virüs transfer etmiş olursunuz ve tekrar tekrar temizlemek zorunda kalırsınız.
Uzaktan röportaj yapmak riski azaltabilir
Kamu yayıncılığı konusunda eğitimler veren ve kar amacı gütmeyen ABD merkezli Transom’un deneyimli bir radyocu olan editörü Jeff Towne özetle şu cevabı veriyor:
İçinde bulunduğumuz ağır şartlarda öncelikle bir söyleşinin yüz yüze yapılmasının gerekli olup olmadığını yeniden düşünmeliyiz. Teknik bir açıdan bakıldığında, görüştüğünüz kişinin önüne kaliteli bir mikrofon koyarsanız, bir telefon görüşmesinden veya bilgisayar üzerinden yapılan bir bağlantıdan daha iyi bir ses kaydı alırsınız.
Ancak herkesin kişiler arası etkileşimi sınırlamaya teşvik edildiği bugünlerde, yakın mesafe görüşmelerin risk yarattığı da düşünülürse, belki de uzaktan söyleşi yapmak en iyisidir. Yine de yüz yüze bir söyleşi yapacaksanız, sizin veya karşınızdakinin virüs kapmayacağının garantisi yok. Ancak bir dizi önlem, riski azaltabilir. Örneğin görüştüğünüz kişiye daha yakın olmanız gereken çok yönlü (omnidirectional) bir mikrofon yerine, “kapsama alanı” daha geniş olan bir shotgun mikrofon kullanabilirsiniz.
Mikrofonlar nasıl temizlenmeli?
Hijyen konusuna gelince, mikrofonlar hassas elektronik cihazlardır. Temizlemesi zor olabilir.
- Birçok mikrofonun “kafa ızgarası” da denilen çıkarılabilir başlıkları vardır.
- Mikrofonun ucundaki metal ağı saran bu başlıklar sökülebilir şekilde üretildiyse söküp bunları bir diş fırçası veya sünger kullanarak dikkatle temizleyebilirsiniz.
- Bazen bu başlıkların iç kısmında köpüksü bir astar bulunur.
- Temizlemeden önce bu astarı dikkatli bir şekilde çıkarın.
- Hem başlığı, hem de astarı biraz sabun kattığınız suda yıkayabilirsiniz.
- Bunları mikrofona tekrar takmadan önce iyice kuruduklarından emin olun. Her mikrofon aynı değildir, bu yüzden bu önerileri uygulamadan önce kullanma kılavuzuna bakın.
Örneğin popular bir mikrofon markası olan Shure, kendi kılavuzunda, mikrofonun kafa ızgarasının çıkarılıp bulaşık makinesi deterjanı gibi hafif bir deterjanla yıkanabileceğini söylüyor. Buna karşın söz konusu marka, bu yönergeleri COVID-19 salgınına karşı tasarlamadığını da vurguluyor.
Birkaç şirket, mikrofonlara özel temizlik spreyleri satıyor. Fakat bunlar kullanılırken dikkat edilmeli. Sökülmemiş bir mikrofona doğrudan bir sprey sıkmak iyi bir fikir olmayabilir. En iyisi başlığı söküp köpüğü sadece ona sıkmaktır. Microphome ve Hosa gibi markaların bu tür köpük spreyleri var. Bunların avantajı, sabunlu sudan daha hızlı kurumaları.
Mikrofon kılıfları insan ağzından saçılabilecek parçacıklara karşı mikrofonu koruyor
Ama en iyisi, hem kendimizi, hem de cihazlarımızı başkalarından uzak tutmak. Boom pole da denilen bir uzatma çubuğu veya bir mikrofon standı kullanarak kendimiz ile görüştüğümüz kişi arasındaki mesafeyi artırabiliriz.
Köpükten yapılan koruyucu kılıflar ise ses kalitesini düşürmeden hem rüzgara karşı, hem de karşımızdaki insanın ağzından saçılabilecek parçacıklara karşı mikrofonu koruyor. Bu köpükler de sabunlu suyla yıkanabiliyor.
Birçok ülkedeki karaoke salonlarında kullanılan ucuz ve tek kullanımlık koruyucu mikrofon kılıflarını da tercih edebilirsiniz. Ne yazık ki bugünlerde talep aniden artınca internetten bu ürünleri bulmak zorlaştı. Yine de en iyisi uzaktan kayıttır. Cep telefonu ve bilgisayar uygulamalarını kullanarak, görüşmek istediğiniz kişinin kendi sesini yeterli bir kalitede size iletmesini sağlayabilirsiniz.
Windows’da Total Recorder, Mac ortamında Audio Hijack ve tüm platformlarda Skype ve Google Hangouts gibi programlar tecih edilebilir. Android için de Google Play’de ASR Voice Recorder ve Easy Voice Recorder gibi birçok seçenek mevcut.”
Vaka sayısındaki artış gibi Türkiye’de ölü sayısında da sürekli bir artış söz konusu. 21 Mart tarihinde günlük ölü sayısının 12’ye ulaşmasının ardından bir düşüş söz konusuydu. 25 Mart tarihinde sonra grafikte düzenli bir artış olduğu görülüyor. Günlük en çok ölümün yaşandığı 2 Nisan tarihinden sonra ölü sayısında da bir düşüş göze çarpıyor.
