Blog

Türk Toraks Derneği KOAH Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Elif Şen, 20 Kasım Dünya KOAH Günü kapsamında KOAH ile ilgili bilgilendirmelerde bulundu. Dünyada 384 milyon KOAH hastası olduğunu ve her yıl yaklaşık 3 milyon kişinin KOAH nedeniyle yaşamını kaybettiğini belirterek dünyadaki ölüm nedenleri içinde 3’üncü sırada KOAH olduğunu kaydetti. Şen, “20 Kasım 2019’da Dünya KOAH Günü’nde, dernek olarak ülkemizin dört bir yanında hasta eğitimleri, solunum fonksiyon testi ölçümleri, bilimsel toplantılar ve KOAH’ı tanımanın, farkındalığın önemine dikkat çekecek çeşitli etkinlikler düzenliyoruz. KOAH, nefes yollarında mikrobik olmayan iltihaba bağlı oluşan, kronik bronşit ve hava keseciklerinin harabiyetine neden olan ilerleyici bir akciğer hastalığıdır. KOAH’ın belirtileri nefes darlığı, tekrarlayan öksürük, balgam çıkartmadır. Bu yakınmaları olan, sık akciğer enfeksiyonu geçiren, solunum yolu enfeksiyonundan iyileşmesi geciken kişilerde KOAH olabilir. En önemli risk faktörü başta sigara içilmesidir. Bunun yanı sıra dış ve iç ortam hava kirliliği, mesleksel olarak zararlı toz, gaz ve kimyasallara maruz kalmak, sağlıkta eşitsizlik, çocukluk döneminde yeterince beslenememe, yoksulluk, özellikle biyomas (odun, tezek benzeri yakıt) dumanına maruziyet de KOAH’ın diğer risk faktörlerini oluşturur. KOAH tanısı “nefes ölçüm testi-spirometre” ile kolay, basit bir test yapılarak konulur. Erken tanı konulması önemlidir ve böylece hastalığa bağlı ölüm oranı azalacaktır” ifadelerine yer verdi.

Prof. Dr. Bayram: “Önlenebilir”
KOAH’ın kronik bir hastalık olduğunu ancak hem önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu dile getiren Türk Toraks Derneği Başkanı Prof. Dr. Hasan Bayram ise, “KOAH tanısı konulan hastaların bu hastalığa neden olan, kötüleşmesi ve ilerlemesine yol açan sigarayı bırakmaları, sigara dumanı, zararlı toz, gaz duman ve hava kirliliğinden uzak durmaları gereklidir. Hava kirliliği dünyanın olduğu kadar ülkemizin de ciddi bir sorunudur. Akciğer sağlığını tehdit eden hava kirliliği KOAH’lı hastaların hastalıklarının kötüleşmesine, atak geçirmelerine, hastaneye yatış ve ölümlere neden olabilmektedir. KOAH tedavisinde nefes açıcı özellikte inhaler olarak adlandırılan solunum yolu ile uygulanan ilaçlar ile hava yollarındaki daralmanın açılması, mikrobik olmayan iltihaplanmanın azaltılması ile hastaların nefes darlığının azaltılması, hastalığın alevlenme riskinin düşürülmesi sağlanmaktadır. Solunum yetmezliği olan KOAH’lı hastaların evde oksijen tedavisi ve yine gereken hastalarımızda evde solunum cihazı tedavisi gibi tedavilere ihtiyaç olabilmektedir. Solunum yolu enfeksiyonları hastalık belirtilerinin artması ile kendini gösteren, hastalığın kötüleşmesi ve seyrini etkileyen hatta ölümlere neden olan ataklardan, zatürreden korunmak için grip ve zatürre aşılarının yapılması ve nefes yoluyla alınan ilaç tedavilerinin düzgün uygulanması gerekir. Bunların yanı sıra fiziksel aktivitenin önerilmesi ve gerekirse akciğer rehabilitasyonu uygulanması hastaların günlük yaşamlarının daha kaliteli hale gelmesini sağlar. Dünya KOAH Günü’nde ciddi ve önemli bir sağlık sorunu olan KOAH’a dikkatinizi çekmeyi istemekteyiz. KOAH’ın doğru ve erken tanısı, uygun ve yeterli tedavisi ile hastalarımızın kaliteli bir yaşam sürdürmelerini hedefliyoruz. Hastalığın oluşmasına yola açan sigara kullanımı, iç ortam ve dış ortamda hava kirliliği gibi faktörlerin aynı zamanda hastalığın ilerlemesine de neden oldukları hakkında toplumu bilgilendirmenin önemini vurgulamayı önemsiyoruz. Ciddi bir sağlık sorunu ve en öldürücü hastalıklardan birisi olan KOAH’ın ve bu hastalıkla ilişkili risk faktörlerinin bilinirliğinin artması hastalık gelişimin önlenmesi ve daha erken tanı alabilmesi için hayati öneme sahiptir. Tekrarlayıcı öksürük, balgam çıkartma, nefes darlığı gibi kronik solunum yakınmalarınız varsa, KOAH gelişmesi için sigara içmek, dış ve iç ortamlarda hava kirliliğine, mesleksel olarak zararlı toz, gazlara, kimyasallara maruz kalma durumunuz varsa göğüs hastalıkları uzmanına başvurunuz. KOAH’a son vermek için doktorlar ve hastalar olarak hep birlikte olalım” dedi.

Bursa Veteriner Hekimler Odası Başkanı Hüseyin Bolten, 18 Kasım Antibiyotik Farkındalık Günü sebebiyle açıklamada bulundu. Hüseyin Bolten ”İnsanların ve hayvanların enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılan antibiyotikler sağlığa kavuşmanın önemli bir parçası, aynı zamanda hayvan ve insan sağlığında bir dönüm noktasıdır. Zamanla antibiyotiklere karşı gelişen direnç, gelecekte antibiyotiklerin etkinliğinin sürdürebilmesi için bir dizi önlemler almayı gerektirmektedir. İnsan sağlığı, hayvan sağlığı ve çevre sağlığının ayrılmaz bir şekilde birbirine bağlı olması Tek sağlık anlayışını ortaya çıkarmış ve sağlık için antibiyotik direnci konusunda disiplinler arası çalışmanın yanı sıra antibiyotik kullanan herkesin işbirliğine ihtiyaç olduğunu ortaya koymuştur” dedi.
Antibiyotiklerin hekim kontrol ve gözetiminde olmadan, gerekmedikçe ve uygun olmayan dozlarda, uygun olmayan sürelerde kullanılması sonucu fayda yerine zarar getireceğini ve mikroorganizmalara direnç kazandıracağını belirten Bolten, “İnsanlarda olduğu gibi hayvanlarda da rastgele antibiyotik kullanılmaz, mutlaka hekimin belirlediği doz ve tedavi süresinde kullanılmalıdır. Veteriner hekim reçetesi ve aynı zamanda hayvan sağlığı ilaçlarında karekod uygulaması ile antibiyotik hareketleri ve gıdadaki kalıntı izlenerek kontrolsüz antibiyotik kullanımının önüne geçilebilir. Ayrıca aşılama gibi koruyucu sağlık hizmetlerinin yaygınlaşması antibiyotiklere ihtiyacı azaltmaktadır” şeklinde konuştu.

Yozgat Şehir Hastanesi Çocuk Cerrahisi uzmanı Opr. Dr. Necip Fazıl Aras, sünnetin her yaşta yapılmakla birlikte en doğru zamanın 2 yaşından önce olduğunu belirterek, aileleri doğru bilinen yanlışlar konusunda uyardı. Opr. Dr. Necip Fazıl Aras, sünnetin 2014 yılından bu yana sadece doktorlar tarafından hastane ya da klinik ortamında yapılan, doktor olmayan kişilerin yapmasının yasaklandığı bir işlem olduğunu bildirdi.

Her mevsim yapılabilir
Halk arasında yaygın anlayışın aksine sünnet sadece yaz aylarında değil her mevsim yapılabildiğini belirten Opr. Dr. Aras, “Sıcak aylarda altı bezli çocuklarda pişik ve ödem daha fazla olduğu için kışın sünnet yaptırmanın iyileşme açısından pozitif yanlarının olduğu bile söylenebilir” dedi. 2 yaş öncesi ya da 6 yaş sonrasının sünnet için uygun dönemler olduğunu vurgulayan Opr. Dr. Necip Fazıl Aras, bu dönemlerde psikolojik açıdan etkilenmenin en az düzeyde görüldüğünü belirterek, “Bizim önerimiz yeni doğan dönemi, yani ilk 298 gün geçtikten sonra, 1 yaşını geçmeden yaptırmanızdır” şeklinde konuştu.

Erken sünnetin faydaları
Erken Sünnetin faydalarına da dikkati çeken Aras, şunları söyledi:
“Erken sünnetin faydalarının başında daha hızlı iyileşme süreci gelir. Ağrı hissinin yaşamın ileri dönemlerine göre daha az olması, genel anestezi ihtiyacının olmaması, potansiyel psikolojik travmanın bulunmaması diğer avantajlardır. Yaşamın ilk yıllarında olan idrar yolu enfeksiyonlarında azalma sağlanması da bir başka avantajdır. Çünkü 2 yaşından küçük çocuklarda yapılan bir çalışmada idrar yolu enfeksiyonlarının, üç ile on kat arasında azaldığı görülmüştür. İdrar yolunda enfeksiyon riski artmış erkek çocukların, idrar yollarında darlık veya kaçak gibi ilk bir yılda geçirebileceği enfeksiyonları azaltarak muhtemel böbrek hasarına engel olmaktadır”

Hangi yöntem?
Her ne şekilde olursa olsun sünnet işlemi için öncelikle lokal anestezi (bölgesel uyuşturma) fırsatının değerlendirilmesini öneren Aras, “Çünkü genel anestezi (narkoz) lokal anesteziye göre oldukça riskli bir girişimdir” dedi.
Opr. Dr. Necip Fazıl Aras, Yozgat Şehir Hastanesi Çocuk Cerrahisi Kliniğinde tek kullanımlık sünnet aleti yardımıyla kotersiz, lazersiz, dikişsiz ve estetik bir sünnet yapıldığını belirterek, “İşlem öncesi herhangi bir kan tahlili ya da aç kalma durumu istenmediği gibi oğlunuz işlem sonrası da bekletilmeden taburcu edilmektedir. Sünnet operasyonları öncesinde hastanemizden muayene için Alo 182’den Çocuk Cerrahisi Polikliniğine randevu alınabilir” dedi.

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de ‘17 Kasım Akciğer Farkındalık Günü’, erken tanıya ve yakalanma riskine karşı tütün ürünlerinden uzaklaşmanın önemine dikkat çekmeyi amaçlıyor. Zira başta sigara, pipo, nargile gibi tütün ürünleri ve hava kirliliği akciğer kanserine yakalanma oranlarının her geçen gün biraz daha yükselmesine neden oldu. Bu nedenle sigaraya yönelik farkındalığın ve erken teşhis ile tedavi şansının artırılması hayati değer taşıyor.
17 Kasım Akciğer Farkındalık Günü kapsamında yürüttüğü bilinçlendirme ve erken tanı çalışmalarıyla dikkat çeken Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nin Göğüs Cerrahisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Altuğ Koşar, akciğer kanserinin önüne geçmek için tütün ürünlerinden tamamen uzak durmanın önemine ve erken tanıyla ömür süresini arttığına dikkat çekti.
Kadınlarda yükseldi, yaş düştü
Akciğer kanseri görülme oranının eskiden erkeklerde yüksek olduğunu ancak kadınlarda sigara içme oranının artmasıyla artık durumun eşitlendiğini vurgulayan Koşar, “Kansere yakalanma yaşı da gerilemeye başladı. Eskiden 50 üzerinde, 60’lı yaşlarda görülen akciğer kanserine günümüzde 40-50 yaş arası daha sık rastlanmaya başlandı” dedi.
Akciğer kanserinin yüzde 90 oranında sigara ve tütün ürünlerinden kaynaklandığının altını çizen Koşar, “Pipo, nargile, elektronik sigaralar akciğer kanserine sebep oluyor. Bunun yanında büyük şehirlerdeki çevre kirliliği, hava kirliliği de akciğer kanseri nedenleri arasında. Ayrıca, KOAH, tüberküloz da akciğer kanseri oluşumuna neden olan diğer risk faktörleri” dedi. Prof. Koşar, şöyle devam etti:
“Günde ne kadar sigaranın içildiği, içindeki katran ve nikotin oranları, içe çekme miktarı ya da sadece dudak tiryakisi olmak gibi değişkenlerin hepsi akciğer kanserinde etkili. Sigara içmeyen hastanın akciğer kanserine yakalanma oranı yüzde bir ise, günde bir paket içen hastanın yakalanma oranı yüzde 10-12 civarındadır. Günde iki paket sigara içiyorsa bu oran yüzde 20-25’e çıkıyor. Yani hiç içmeyene göre, iki paket içen kişinin 20-25 kat fazla akciğer kanserine yakalanma riski var”
“Dumana maruz kalmayın”
Akciğer kanserinden korunmada en etkili yönteminin sigara başta olmak üzere tütün ve tütün ürünlerini kullanmamak olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Koşar, “Aile içinde içen biri varsa ne yazık ki dumanından yanında bulunan eşi, çocuğu etkileniyorlar. Nerdeyse sigara içmiş kadar oluyorlar. Türkiye’de günümüzde kapalı yerlerde sigara içilmemesi büyük avantaj. En azından insanlar başkalarının içtiği sigaradan zarar görmemiş, etkilenmemiş oluyor” dedi.
“Öksürük, kilo kalbı ve nefes darlığına dikkat”
Akciğer kanserinin belirtileri arasında başta geçmeyen öksürük, nefes darlığı, kanla karışık balgam çıkarma ve göğüs ağrısı geldiğine dikkat çeken Prof. Dr. Koşar, bir ayda vücut ağırlığının yüzde beşinden fazlasının ani kaybı, iştahsızlık, ani ses kısıklıklarının da önemli belirtiler olduğunu anlattı. Koşar, şunları söyledi:
“Balgamla karışık kan gelmesi bazen verem olarak düşünülebilir. Akciğer kanserinde de atlanmaması gereken belirtilerden biridir. Öksürük, göğüs ağrısı, nefes darlığı genellikle ‘üşüttüm’, ‘soğukta kaldım’ gibi gerekçelerle geçiştiriliyor. Ama bunlar uzun süre devam ediyorsa mutlaka göğüs cerrahisine başvurulmalı. Genetik geçiş de bir risk faktörü, ailesinde bu hastalıktan olan hastaların daha dikkatli olması, kontrollerini yaptırması gerekiyor”
“Erken tanı hayat kurtarır”
Pek çok hastalıkta olduğu gibi akciğer kanserinde de erken tanının hayati önemine dikkat çeken Prof. Dr. Koşar ileri evrelerde tedavinin başarı oranının yüksek olmadığını, erken tanı alan hastalarda ise ameliyat sonrası beş yıllık sağ kalım oranının yüzde 80’lere çıkabildiğini söyledi. Ancak hastaların genelde geç dönemde hastanelere başvuruda bulunduğuna dikkat çeken Koşar, “Ne yazık ki bize başvuran hastaların ancak dörtte birini ameliyat edebiliyoruz. Çünkü, başvurduklarında akciğer kanseri ileri evrelere gelmiş oluyor. Ameliyat yapamıyoruz. Diğer tedavi yöntemleri olan kemoterapi ve radyoterapi uyguluyoruz” dedi.
“Tek akciğerle yaşanabiliyor”
Akciğer kanserinde ilk tercih edilmesi gereken yöntemin cerrahi olduğunu belirten Prof. Dr. Koşar, bazı hastalarda sadece cerrahinin yeterli olduğunu, bazılarında ise ameliyat sonrası kemoterapi ve radyoterapinin tedaviye eklenebildiğini belirtti. Bazı durumlarda ise önce radyoterapi ve kemoterapiyle tümör boyutunu küçültüp ardından ameliyat yaptıklarını anlatan Koşar, gelişen teknolojiyle birlikte komplikasyon oranı çok düşük başarılı ameliyatlar yaptıklarını, akciğerinin birisi alınan hastaların tek akciğerle rahatlıkla yaşayabildiğine dikkat çekti.
“Çare: Sigaradan uzak durmak”
Prof. Dr. Koşar, akciğer kanserinde önleyici tedavinin tütün ve tütün ürünleri kullanımının önüne geçmekle mümkün olabileceğini söyledi. Tütün kullanımına engel olmak gerektiğini anlatan Koşar, sigaranın sadece akciğer kanseri değil içeriğindeki dört bini aşkın kanserojen madde nedeniyle neredeyse tüm kanserlerde etkili olduğuna dikkat çekti. Koşar, akciğer kanserinin engellenmesi için çocukların, gençlerin sigaraya başlamasının önlenmesi, içenlerin sigarayı bırakması, toplumda farkındalığın oluşturulması gerektiğini ekledi.