20 Ocak 1990’da Sovyet ordusunun Bakü’ye girmesi sonucu yaşanan facianın 33. yıldönümü yapılan resmi törenle anıldı. Sabah erken saatlerden başlayan anma törenine katılanlar şehitliğe gelerek mezarlara kırmızı karanfiller bıraktı. Azerbaycan’da 20 Ocak olaylarının 33. yıldönümünde şehit olanların anısına 12.00’da trafik akışı 1 dakikalığına durdu. Hazar Denizi kıyısındaki gemiler, araçlar ve otobüsler siren ve korna çalarken, devlet dairelerinde bayraklar yarıya indirildi. Yoğun katılım ve güvenlik nedeniyle şehitliğe çıkan bütün sokaklar ulaşıma kapatıldı. Ayrıca, dünya kamuoyunun dikkatini çekmek için de Azerbaycan’ın yabancı ülkelerdeki büyükelçilikleri, diplomatik temsilcilikleri ve Azerbaycan toplulukları tarafından 20 Ocak’la ilgili anma törenleri yapıldı.
20 Ocak şehitlerini her ziyaret ettiğinde hüzünlendiğini belirten Cemile Kerimova,“Her Perşembe, onlara dualar ediyorum. Bugün onları ziyaret etmek için geldik. Şehitlerimizi ziyaret etmek sevaptır. Onların annelerine, babalarına ve geri bıraktıkları yakınlarına sabır diliyorum” dedi.
“Halkımızın hafızasına yazılan kanlı bir tarihtir”
Şehitleri ziyaret etmek için geldiklerini ifade eden Azer Nurali, “Bu halkımızın hafızasına yazılan kanlı bir tarihtir. Yeni nesil bu kanlı tarihi bizim neslimizden öğreniyor ve biliyor. Geçmiş olsun, halkımızın başı sağ olsun. Artık yeni nesil bu olayları kendi tarihlerine yazmalı, bilmeli ve öğrenmeli. Bir daha geçmiş olsun” dedi.
“Onlar asla unutulmayacaktır”
20 Ocak’ın Azerbaycan’ın hüzün günü olduğunu belirten Türkiye’nin Bakü Büyükelçisi Cahit Bağcı, “Her ülkenin tarihinde son derece önemli tarihi dönüm noktaları vardır. 20 Ocak’ta Azerbaycan için böyledir, böyle bakılır. Çünkü 1988 yılında Ermenilerin toprak talepleri ne karşılık Azerbaycan ayağa kalkmıştır. 20 Ocak bu isyan hareketinin başladığı, bu direnişin başladığı ama akabinde de bir yıl sonra da bağımsızlığı ve egemenliği getiren Azalttık Meydanı’nda 1 milyon kişinin ayağa kalkmasına ve isyanını haykırdığı bir hareketin başlangıcıdır 20 Ocak. 155 şehit vardır. 149’nun isimleri bellidir ama altı tanesinin isimlerinin belli olmadığını biliyoruz. Biz bir kez daha onlara Allah’tan rahmet diliyoruz. Onlar asla unutulmayacaktır. Azerbaycan’ın ve kardeş Türkiye halkının yüreklerinde her zaman yaşayacaktır diyorum. Ruhları şad olsun” dedi.
20 Ocak katliamı
Azerbaycan’ın bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü mücadelesinde tarihe kahramanlık olarak geçen 20 Ocak 1990’da, Azerbaycan’a karşı toprak iddiaları ileri süren Ermenistan’ın işgalci girişimlerinden ve eski SSCB yönetiminin buna göz yummasından öfkelenenler, Bakü sokak ve meydanlarını bastı. SSCB ordusunun, bunlara karşı çıkan halka karşı askeri güçle karşılık vermesi facia ile sonuçlandı.
19 Ocak’ı 20 Ocak’a bağlayan gece SSCB ordusu Azerbaycan’a karşı askeri operasyon başlattı. Kanlı Ocak katliamında 149 kişi öldürüldü, 744 kişi ağır yaralandı, 400 kişi ise yasadışı gözaltına alındı.
