Eskişehir Hasan Polatkan Havalimanından Belçika’nın başkenti Brüksel’e gidecek uçağında arı paniği yaşandı.
İddialara göre, uçakta yolcu alımı tamamlanıp kalkış hazırlıklarına başlandığı sırada pilot kokpitin içinde bir arı olduğunu fark etti. Alınan bilgiye göre yolcular terminale geri alınırken, kokpitin içinde yapılan temizlik sebebiyle uçak 1 saat gecikmeli havalandı.
Geçen yıl Zonguldak genelinde 300 ton bal üretildiğini, bu yıl bal mevsiminin iyi geçmemesi nedeniyle yaklaşık 30 ton bal alabildiklerini söyleyen ZAYBİR Başkanı Abdurrahman Canlı, iklim değişikliği ve arı ırkında ki bozulmaların üretimin azalmasında önemli rolü olduğunu vurguladı.
Canlı konuşmasında şu bilgileri verdi; “İlimizde bize üye olan bin 200’ün üzerinde arıcı var. 900 arıcımız 30 ve daha yukarı kolonisi olan ve bize asıl üye kaydı ile kayıtlı olan arıcılar, diğerleri de kolonisi fazla olsa bile aday üyeliği tercih eden üyeler. Ama toplam 2 bin 500’ün üzerinde aile Zonguldak’ta arıcılık yapıyor. Yani kendi ihtiyacının üzerinde bal üretip, bundan az çok gelir elde ediyor. Bu yıl bal mevsimi iyi geçmedi. Çünkü iklimde ağır bir sapma vardı. Ağır bir sezon geçirdik. Yağışların olması, kışın ağır geçmesi, bahar döneminin serin geçmesi, bir önceki yılın yaklaşık yüzde 10-15’i nispetinde bal üretimi oldu. Bu yok denilecek bir seviyedir. Geçen yıl yaklaşık 300 ton bal üretimi olmuştu. O bile çok düşük derken bu sene Zonguldak genelinde onunda yüzde 10’u nispetinde, 20 ton belki 30 ton olabilmiştir. Geçen yıl biz kestane balının kilosunu 200-250 TL bandında açıklamıştık. Örneğin 850 gram Zonguldak kestane balı 225 TL, kilo olarak satan da 250 TL’ye satsın diye bir referans fiyat açıklamıştık. Bu sene 850 gram kestane balı 400 TL, bir kilo kestane balı 450 TL’ye satsın diye açıkladık. Küresel iklim değişikliğinin elbette etkisi var. Her bölgenin kendine uygun bir arı ırkı var ve üretimler bununla yapılıyor. Zonguldak’taki arı ırkı özellikle ticari kaygılarla dışardan getirilen ve satılan koloniler sonucunda yerli arı ırkı yok seviyesine kadar düştü. Bununla ilgili elbette çabamız var. Arı ırkında bozulma, yerelde üretim yapamayan ya da kış koşullarını atlatamayan, hastalık ve zararlılara karşı direnci olmayan arı ırkları üretim düşüşünün önemli nedenlerinden bir tanesi. İlimizde varroa gibi bir zararlı var. İnsan üzerindeki kene gibi değerlendirilen bir şey. Bu zararlı en fazla tahribat veren üretimi de koloni mevcudunu da doğrudan etkileyen bir zararlı. Buna karşı ilin her yerinde hatta ülkenin her yerinde aynı etken maddeli ilaçla aynı bölgenin ve aynı zaman dilimi içerisinde ilaçlanması ile toplu bir mücadele yapılması şart. Kış koşullarında bir iki denememiz oldu ama yapamadık. Dolayısıyla bir kamu gücü olmadan buda yapılamıyor.”
Arıcıları arı sütü, propolis, perga gibi diğer ürünleri üretmeye yönelteceklerini belirterek hazırladıkları proje hakkında bilgi verdi. ZAYBİR Başkanı Abdurrahman Canlı: “Kamu yöneticilerine başta Sayın Valimiz olmak üzere, Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı’na bu sürecin her yerinde bize destek olan Zonguldak Milletvekili Hamdi Uçar’a özellikle teşekkür etmek isterim. Geleneksel yöntem dendiği zaman sadece bal üretiminin olmaması, eğer sadece bu olursa arıcılığın sürdürülemeyeceği, katma değeri yüksek bal dışı ürünlerin de üretilmesinin esas olduğu bunun istihdama, katma değere katkısının olacağına ilişkin inancımız var. Bu konuda ülkemiz genelinde de çalışmalarımı oluyor. Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı’nın (BAKKA) 2021 Sosyal Yaşamı Destekleme Programı çerçevesinde yapmış olduğumuz bir projemiz vardı. “Sağlıklı toplum için arı gibi çalışkan kadınlar” projemizdi. Ürünleri aldık ve 2022 yılı yaz döneminde bal dışı ürünlerden bahsediyorum arı sütü üretimi, ana arı üretimi, propolis üretimi konusunda yaklaşık 70 kadına eğitim verdik. Önümüzdeki sene elimizdeki ekipmanlar ile arı sütü, yerli ırkı korumak çoğaltmak adına ana arı üretimi ve anti kanser özelliği nedeniyle propolisin hem üretilmesi hem de işlenmesi konusunda daha dinamik, daha sonuç veren çalışmalar ile bahar döneminde başlamış olacağız. Bütün alt yapı hazır. Kamu kurumlarının çalışmalarımıza biraz daha destekleyici yaklaşmaları gerekiyor. Bir kilo arı sütü bu sene 10 bin TL’ye satıldı. Bir kilo propolis ekstraktı şu anda 5 bin TL’nin altında satılmaz. İklim öyle böyle olsa bile her sene olur, arı var olduğu sürece. Bunların dışında perga dediğimiz arı ekmeği var. Doğru üretildiğinde planlı çalışma yapıldığında bal mutlaka olmalı ama olmasa bile arıcı aç kalmamalı, mağdur olmamalı. Bu ürünler üretilmeli biz üzerimize düşeni yapacağız. Zonguldak’ın madenlerden sonra en etkili gelir kapısı arıcılıktır” dedi.
Şarköy ilçesine bağlı Uçmakdere’de Türk Arı Gen Çalışmalarına ilişkin milli arıcılık projelerinin yapıldığı alanda 200 arı kovanı tahrip edilerek yaklaşık 4 milyon arı telef edildi. İzole edilmiş alanda 4 milyon arının telef edilmesinin yanı sıra alandan bazı arı ırkları da çalındı.
Projenin başında bulunan Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Veterinerlik Fakültesinde Doç. Dr. Mustafa Necati Muz, Şarköy İlçe Jandarma Komutanlığına giderek şikayette bulundu. Bunun üzerine jandarma ekiplerince olaya ilişkin çalışma başlatıldı.
Doç. Dr. Muz yaptığı açıklamada, “Yaklaşık 4 milyona yakın telef edilerek hastalıklara dayanıklı üstün arı ırkları da çalındı. Burada yerli imkanlarla organik ilaç ham maddesi üretilmesi hedefleniyordu. Arıların bazı hastalıklarını tedavi etmek ve insan sağlığında kullanılan arı ürünlerinin kalıntısız ve yüksek kalitede üretilmesi amaçlanıyordu. Projeye 2016 yılında bakanlığın desteğiyle başlamıştık. 10 dönüm izole alanda zirai tehditlerden uzakta, 200 kovan arıyla, hayvancılık projesi amacıyla çalışmaya başlamıştık. Trakya’nın farklı köylerinden toplanan genetik üstün arılarımız vardı. 6 yıl burada ıslah mücadelesi yaptık. Burada sadece bir hırsızlık yapılmadı. Bizim yıllardır biriktirdiğimiz genetik ırklar, projenin verileri de çalınmış oldu. Peteklere zarar verildiği için arılar ölmüş, bazıları kaçmış. Genetik materyal olan kovanlardan ana arılar çalındı” dedi.
Baharın gelmesiyle birlikte arılar bal yapmak için bahçelerdeki meyve ağaçlarına konmaya başladı. Arı üreticileri çiçek açma döneminde olan ağaçlara atılan tarım ilaçları sebebiyle yüzlerce kovan arının telef olduğunu iddia etti.
Kestel ilçesi Gözede köyünde kovanı olan çok sayıda aracının yüzlerce kovan arısı 2 gün içinde telef oldu.
Yıllardır besledikleri arılarının telef olmasıyla birlikte aracılar kara kara ne yapacağını düşünüyor. Arıları telef olan üreticiler kovanlarının önünden avuç avuç ölmüş arı topladı.
20 yıldır baktıkları arı kovanlarının söndüğünü ifade eden Fuat Gürcüoğlu ve Orhan Erdem, “2 günde arılarımız ölmeye başladı. Çok sayıda arımız telef oldu. Kovanların önü arı ölümleriyle doldu. Kestel Gözede köyü civarında çok sayıda arıcının arısı son 2 günde telef oldu. Bunun sebebi kaçak olarak kullanılan tarım ilaçları, üreticilerimizden ricamız ruhsatlı ilaçları atmaları. Ayrıca ilaçlamaları akşam saatlerinde yapsınlar” dediler.
Bursa’da baharın ilk ayında hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin altında seyretmesi nedeniyle arı ölümleri arttı. Bu yıl soğuk hava nedeniyle ölümlerin yüzde 70’e çıktığını söyleyen arı üreticisi İslam Dikbıyık, “Arılar öldüğü için üretim bu yıl az olacak. Bu durum bal fiyatlarını da etkileyecek” derken, Bursa Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Çakmak, “Arıların, parazit teşhisleri, tedavisi doğru yapıldıysa, biraz da arının besini varsa güçlenir ve soğuğa dayanıklı hale gelir” dedi.
Bursa’da mart ayında hava sıcaklıkları, mevsim normallerinin altında seyretti. Baharın gelişiyle kış uykusundan uyanan arılar ise kovanlardan çıkarak, polen toplamaya başladı. Arılar, baharın gelmesiyle birlikte de peteklere yumurtalarını bıraktı. Ancak hava sıcaklarının mevsim normallerinin altında seyretmesi ve uzun süreli kar yağışları arıları olumsuz etkiledi. Soğuk hava nedeniyle arılar kovanlara geri çekilirken, ölümler de yaşandı. 20 yıldır arı çiftliği sahibi olan İslam Dikbıyık, “Ocak ayında 26 dereceleri gördük. Bu süreçte arılarımız dışarı çıktı. O dönemlerde arılar, doğada çiçek olmadığı için poleni, propolis gibi bitkileri toplayamadı, dolayısıyla çok çalıştığı için ömrünü yıprattı. Bu yılın başından itibaren yüzde 70’e varan ölümler oldu. Bizim de zayiatlarımız var. Havalar yine soğudu. Bu dönemde ballıbabalar açmış oluyordu. Arılarımız ballıbabalardan nektari topluyordu. Şimdi ise kar yağıyor. Bu kar yağışından sonra ne kadar zayiatımız olacak bilemiyoruz. Arılarımız şu an geri çekildi. Altıgenlerin içerisine yumurta attılar. Onları ısıtamadıkları için soğuktan öldüler. Kardan sonra, havaların ısınmasıyla birlikte tekrardan kovanlarımızı açıp kontrollerimizi yapacağız” diye konuştu.
Bal fiyatlarında artış olacağına söyleyen Dikbıyık, “2020 yılında da çok düşük bir rekoltemiz vardı. Bu yılı da yaşayıp göreceğiz ama her geçen yıl biraz daha daralma söz konusu oluyor. Arılar bizim için çok önemli. Einstein’ın da dediği gibi; arılar ölürse 4 yıl sonra insanlığın da sonu gelmekte. İnsanların yediği gıdaların yüzde 85’ini arılar döllemeyle sağlıyor. İnsanların ayakta kalabilmesi için mutlaka arıya ihtiyaç var. Arı çiftliğinde bal, polen, arı sütü, arı ekmeği, propolis gibi ürünler üretiyoruz. Arılar öldüğü için üretim bu yıl az olacak. Bu bal fiyatlarını da etkileyecek. Allah arıya kış uykusu nasip etti. Arılar yazın tarlada, geceleri de kovanda çalışır. Dolayısıyla kış döneminde arı çalışmadığı için arı ölmüyordu. Fakat bu yıl ocak ayı sıcak geçtiği için, şimdi de kar yağışı olduğu için arılarımız öldü. Bu seneyi yaşayıp hep birlikte göreceğiz” ifadelerini kullandı.
Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zooteknik Bölümü Hayvan Yetiştirme Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Çakmak ise “Ülkemizde, giderek artan arı ölümlerini gözlemliyoruz. Bu yıl, daha fazla arı ölümlerinin olduğu yönünde haberler aldık. Bizim 300’den fazla arımız var fakat yüzde 10 civarında bir kaybımız var. Dolayısıyla olayı tamamen soğuk havalara bağlamamak gerekiyor. Evet havalar soğuk gitti, ocak ayı sonunda arı yumurtaya başladı ve aralıksız devam ediyor. Arı ölümlerinde bunun da payı var. Çünkü yavru olduğu zaman 35 dereceyi sabit tutmak zorundalar. Fakat güçlü arılar, hastalık, parazit teşhisleri doğru yapıldıysa, tedavisi doğru yapıldıysa, biraz da arının besini varsa zarar görmez. Biz deneme alanımızda en zayıf arıları test ediyoruz. Havalar kapalı, soğuk, karlı geçtiği zaman bu zayıf arıların ölme ihtimali daha yüksek. Bu sene, arı ölümlerinin artma sebeplerinden biri de zayıf arılarla kışa girilmiş olmasıydı” açıklamalarında bulundu.
Bursa’nın İnegöl ilçesindeki bir çiftlikte çıkan yangında dumandan etkilenen arılar, yangına müdahale eden itfaiye personeline zor anlar yaşattı. Bazı itfaiyecilerin arı sokmasıyla yaralandığı yangın söndürüldü.
Yangın, saat 16.00 sıralarında İnegöl ilçesi, kırsal Şipali Mahallesi’nde büyükbaş hayvanların, tavukların ve arı kovanlarının bulunduğu bir çiftlikte çıktı. Çiftliğin bahçesindeki saman yığınında başlayan yangın kısa sürede büyüdü. Çevredekilerin ihbarı üzerine olay yerine itfaiye sevk edildi.
Yangında dumandan etkilenen kovanlardaki arılar, yangına müdahale eden itfaiye personeline saldırdı. Ekipler arı saldırısına rağmen alevleri söndürmek için yoğun çaba sarf etti. Yaklaşık yarım saatlik çalışma sonucu yangın söndürüldü. Çiftlikteki büyükbaş hayvanlarla 10 bin tavuk da telef olmaktan kurtarıldı. Yangın sonucu bahçedeki traktör de yanarak zarar gördü. Yangının çıkış nedeni araştırılıyor.
