Karabağ bölgesindeki Hankendi şehri artık Azerbaycan elektriği ile aydınlanacak. Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı İdaresi tarafından yapılan açıklamada, Hankendi şehrinin Ermenistan’ın elektrik şebekesinden ayrılarak Azerbaycan’ın elektrik şebekesine bağlandığı belirtildi. Açıklamada, 19 Eylül’den itibaren Şuşa’daki trafo merkezinin yakınına ilave kurulan 110 kV yüksek gerilim direklerinin üzerinden Hankendi’nin elektriğinin sağlandığı belirtilerek, ”Artık Hankendi’de Azerbaycan ışığı yanıyor” ifadelerine yer verildi.
Azerbaycan’ın Karabağ’daki silahlı Ermeni güçlerine karşı gerçekleştirdiği terörle mücadele operasyonunun ardından bölgede bulunan Ermeni sakinlerin temsilcileri Azerbaycan ile görüşme talebinde bulunmuştu. 21 Eylül tarihinde Azerbaycan’ın Yevlah şehrinde Azerbaycanlı yetkililer ve Karabağ bölgesinde yaşayan Ermeni sakinlerinin temsilcileri arasında yapılan görüşmeler sonucunda, insani ve diğer konularında Azerbaycan tarafından Ermeni nüfusa yardım sağlanacağı duyurulmuştu.
Etiket: azerbaycan
-
Azerbaycan, Hankendi’yi kendi elektrik şebekesine bağladı
-
MSB: “Karabağ Azerbaycan toprağıdır”
Ukrayna tarafından “Tahıl Koridorunun Rusya olmadan devamına” yönelik yapılan teklife ilişkin değerlendirmesi sorulan Milli Savunma Bakanlığı kaynakları, Türkiye’nin tahıl anlaşmasının daha önce olduğu gibi dörtlü olarak devamından yana olduğunu belirtti. Bu yöndeki temas ve girişimlerin devam ettiğini ifade eden kaynaklar, “Yeni bir teklif masamızda değil” dedi.
Azerbaycan’ın Karabağ’da gerçekleştirdiği antiterör operasyonuna Türkiye’nin fiili olarak destek verip vermediğine ilişkin soru üzerine kaynaklar, Ermenistan’ın 10 Kasım’daki ateşkesin yükümlülüklerini yerine getirmediğine, bölgedeki istikrarsızlığı körüklediği ve gerilimi tırmandırdığına dikkati çekti.Ermenistan’ın Karabağ’daki gayrimeşru silahlı unsurları desteklediğini, bölgede istikrarsızlığa neden olacak faaliyetlerde bulunduğunu, mevzi kazmak, sınır ihlalleri gibi provokatif eylemleri gerçekleştirdiğini belirten kaynaklar, şu açıklamalarda bulundu:
“Türkiye olarak her zaman dediğimiz gibi Azerbaycanlı kardeşlerimizin haklı davalarında tüm imkanlarımızla yanındayız. Askeri eğitim iş birliği, ordunun modernizasyonu faaliyetlerine uzun süredir devam ediyoruz. Azerbaycan ve Türk ordusunun aynı standartlara kavuşmasına yönelik çalışmalarda belli bir aşamaya gelindi. Azerbaycan ordusunun operasyondaki başarısı, gelinen aşamayı göstermesi bakımından önemli. Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin kendi operasyonudur. Sonuç olarak Karabağ Azerbaycan toprağıdır, bunun dışında bir statünün dayatılması asla kabul edilmeyecektir.”Ortak Merkez’deki çalışmalar
Türkiye’nin Azerbaycan’daki mayın temizleme çalışmalarına ilişkin soru üzerine kaynaklar, Ermenistan’ın bölgeyi yoğun olarak mayınladığını belirtti. Azerbaycan ordusunun Tek Vatan Harekatı’nı başarıyla tamamlamasının ardından bölgedeki mayınların temizlenmesine yönelik harekete geçildiğini belirten kaynaklar, Türk Silahlı Kuvvetlerinin bu konudaki eğitici eğitimleri ile çalışmaların devam ettiğini bildirdi.
Türk-Rus Ortak Merkezinin çalışmalarına ilişkin soru üzerine kaynaklar, 30 Ocak 2021’de faaliyetlerine başlayan merkezin çalışmalarını sürdürdüğünü aktardı. Merkezin İHA’lar dahil kendi keşif ve gözetleme teçhizatlarıyla ihlalleri tespit ettiğini veya her iki taraftan gelen ihlal bildirimlerini takip ettiğini aktaran kaynaklar, yapılan çalışmalarla gerekli tedbirlerin alınmasının sağlandığını, raporlama işlemlerinin yapıldığını belirtti.ABD Dışişleri Bakanlığının 2023 Yılı İnsan Ticareti Raporu’nda Türkiye aleyhine yönelik ifadeye ilişkin soru üzerine, Dışişleri Bakanlığınca açıklama yapıldığını hatırlatan kaynaklar, asıl ABD’nin Suriye’de desteklediği unsurların, terör örgütü PKK/YPG’nin çocukları ailelerinden zorla alarak silah verdiğinin BM raporları dahil birçok raporda yer aldığına dikkati çekti.
-
Aliyev: “Ermenistan devletinin gösterdiği tutum umut verici”
Azerbaycan’ın Karabağ’daki Ermeni silahlı güçlerine karşı başlattığı terörle mücadele operasyonun başarıyla tamamlanması sonrası Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, ulusa seslendi. İkinci Karabağ Savaşı’ndan sonra 300’den fazla Azerbaycan vatandaşının mayın kurbanı olduğunu belirten Aliyev, “Dünkü terör eylemi de bu olaylardan biriydi. Laçın sınır kontrol noktası kurulana kadar, İkinci Karabağ Savaşı’ndan sonra Ermenistan’dan Azerbaycan’ın Karabağ bölgesine yasa dışı olarak mayınlar getirilmiş ve farklı yerlere döşenmiştir. Bir süre önce Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından tespit edilen mayınlar, Rus barış gücü ve Türk-Rus Ortak Gözlem Merkezi temsilcilerine gösterilerek ciddi önlemler alınması istenmiştir. Bu mayınlar, 2021 Ermenistan üretimi mayınlar. Bu mayınların İkinci Karabağ Savaşı’ndan sonra Azerbaycan’a karşı terör eylemleri gerçekleştirmek amacıyla bilinçli olarak getirildiğini bir kez daha göstermiştir” ifadelerini kullandı.
“Ordumuzun profesyonelliği, bu görevi onurlu bir şekilde yerine getirmemize olanak sağladı”
Karabağ bölgesinde yaşayan Ermeni nüfusa operasyonlar sonucunda zarar verilmemesi talimatını verdiğini ifade eden Aliyev, “Sivil halkın korunması yönünde bir kez daha kesin talimat verdim. Bunu yüksek hassasiyetli silahlar kullanarak başardık, aynı zamanda silahlı kuvvetlerimizin profesyonelliği sayesinde siviller kendilerini tamamen güvende hissettiler. Ayrıca sivil altyapıya hiçbir zarar verilmemesi, sadece askeri altyapının imha edilmesi yönünde talimat verildi. Ordumuzun profesyonelliği, teknik kapasitesi bu görevi onurlu bir şekilde yerine getirmemize olanak sağladı” dedi.
“Askerlerimiz yüksek profesyonellik ve yüksek manevi değerler sergiledi”
Karabağ’daki operasyonun başlatılması ve başarıyla tamamlanması sonucu Azerbaycan’ın egemenliğini yeniden sağladığını belirten Aliyev, “Azerbaycan askeri, subayı hem yüksek profesyonellik hem de yüksek manevi değerler sergiledi. Kısa vadeli yerel nitelikli operasyonlar sonucu düşmanın silah ve teçhizatlarının büyük bir kısmı imha edildi. Operasyonlarla gerekli dersler verildi. Azerbaycan topraklarında Ermenistan ordusuna ait yasa dışı olarak 100’den fazla tank ve zırhlı araçlar konuşlandırıldı. Radyo-elektronik ekipmanlar, 200’den fazla topçu bataryası ve en modern uçaksavar teçhizatları yerleştirilmiş. Ermenistan, 10 Kasım 2020 tarihli üçlü bildiriye aykırı olarak üç yıl içinde silahlı kuvvetlerini, askeri personelini ve teçhizatını topraklarımızdan çekmemiştir” diye konuştu.
“Şehitlerimizin hatırası kalplerimizde sonsuza kadar yaşayacaktır”
Operasyonlar sırasında Azerbaycan ordusunun şehitler verdiğini belirten Aliyev, “Operasyonlar sırasında şehitlerimiz oldu. Allah tüm şehitlerimize rahmet eylesin. Yaralı asker ve subaylarımız oldu. Allah onlara şifa versin. Anavatan davası için, adalet davası için, Azerbaycan’ın egemenliği için canlarını feda ettiler. Şehitlerimizin aziz hatırası sonsuza kadar kalbimizde yaşayacaktır” ifadelerini kullandı.
“Karşı taraf ateşkese tam olarak uymadı”
Bu sabah Karabağ’daki yasadışı Ermeni güçlerin Azerbaycan’ın şartlarını kabul ettiği söyleyen Aliyev, “Ayrıca birkaç aydır temsilcilerimizle görüşmeyi reddeden Karabağ’da yaşayan Ermeni nüfuzun temsilcileri de bahsettiğimiz yerde Yevlah şehrinde bizimle görüşmeye hazır. Benim cevabım, Azerbaycan’ın her zaman olduğu gibi sözüne sadık olduğu yönündeydi. Dostlarımız ve düşmanlarımız bunu biliyor. Sözümüz imzamız kadar değerlidir ve şartlarımız kabul edilirse askeri operasyonlarımız durduracağımızı söylemiştik ve bugün saat 13.00’de ateşkes ilan edilmiştir. Ne yazık ki karşı taraf ateşkese tam olarak uymadı. Ateşkes ilan edildikten sonra bile mevzilerimiz ateş altında kaldı. Ancak prensipte koşullarımız tamamen kabul edildi” dedi.
“Sözde bayraklarını katlayıp cebine koyması gerektiğini söylüyorduk”
Yasadışı Ermeni silahlı birliklerinin silahlarını teslim etmeye başladıklarını belirten Aliyev, “Karabağ, Azerbaycan toprağıdır ve bunu bütün dünya biliyor. Yasadışı Ermeni silahlı birliklerinin çıkarılma süreci başladı. İkinci Karabağ Savaşı’nın hemen ardından, Ermeni silahlı kuvvetlerinin Azerbaycan topraklarında kalmasının yasa dışı olduğunu ve durdurulması gerektiğini söylemiştik. Bu konudaki haklı kaygılarımızı dile getirerek, Ermeni liderliğine, onların yurtdışındaki patronlarına ve diğer taraflara defalarca çağrıda bulunduk. Kaçak cunta rejiminin topraklarımızı terk etmesi, sözde bayraklarını katlayıp cebine koyması gerektiğini söylüyorduk. Bu bizim egemenlik hakkımızdır” dedi.
“Bölgemize yeni bir dönemin gelmesi kaçınılmazdır”
Karabağ’daki sivil halkın ve sivil altyapının zarar görmemesi için operasyonların yüksek profesyonellik ve hassasiyetle gerçekleştirildiğini ifade eden Aliyev, “Ancak düşman mevzileri, silahları ve teçhizatı imha edildi. Bölgemize yeni bir dönemin gelmesi kaçınılmazdır. Çünkü cani cunta rejiminin teslim olmasından sonra Karabağ’da yaşayanlar Ermeni nüfusu da artık rahat nefes alabilecek. Karabağ’da yaşayan Ermeni nüfusunun yakında daha iyiye doğru bir değişim göreceğinden eminim. Çünkü niyetimiz, barışa, karşılıklı anlayışa ve karşılıklı saygıya dayalı bir yaşamı birlikte inşa etmektir. Bizim Ermeni halkıyla hiçbir sorunumuz yok, hiçbir düşmanlığımız yok. Karabağ’da yaşayan Ermeniler de bizim vatandaşlarımızdır” diye konuştu.
“Azerbaycan’da hiçbir zaman dini ve milli ayrımcılık olmamıştır”
Azerbaycan’ın özgür bir toplum olduğunu söyleyen Aliyev, “Azerbaycan çok etnikli, çok mezhepli bir devlettir. Azerbaycan’da hiçbir zaman dini ve milli ayrımcılık olmamıştır ve olmayacaktır, İkinci Karabağ Savaşı bunu bir kez daha göstermiştir. Tüm ulusların temsilcileri, tüm etnik grupların temsilcileri, tüm mezheplerin temsilcileri tek yumrukta birleşti. Azerbaycan için, onur için, vatan için. Bu nedenle Karabağ’da yaşayan Ermeni halkını buna davet ediyoruz” şeklinde konuştu.
“Ermenistan devletinin dün ve bugün gösterdiği tutum umut verici”
Ermeni halkını araç olarak kullanan bölge dışındaki güçlere emellerinden vazgeçme çağrısında bulunan Aliyev, “Ermenistan devletinin dün ve bugün gösterdiği tutumun umut verici. Azerbaycan ve Ermenistan’ın kendi aralarındaki sorunları çözeceği ve barış anlaşması imzalayacağı günlerin çok uzakta olmadığı umut ediyorum. Bizi küçümseyenler, başarımızı hazmedemeyenler ‘demir yumruğun’ burada olduğunu asla unutmasınlar. Kimse bizimle dikte ve ültimatom diliyle konuşamaz. Bunu kimse unutmasın. Karabağ’ın Azerbaycan’ın olduğunu unutmayın” ifadelerini kullandı.
-
İran, uçak seferlerini durdurdu
Azerbaycan’ın Karabağ’da gerçekleştirdiği terörle mücadele operasyonunun ardından İran, Azerbaycan ve Ermenistan’a düzenlenen seferlerle ilgili açıklama yaptı. İran Sivil Havacılık Kurumu Başkanı Muhammed Muhammedi Bahş yaptığı açıklamada, “Bölgede yolcuların güvenliğini ilgilendiren özel durum nedeniyle İran’dan Azerbaycan ve Ermenistan’a giden tüm uçak seferleri ikinci bir emre kadar durduruldu” ifadelerini kullandı. Bahş, özel durumlara ilişkin yolcu yönetmenliği kapsamında bilet alan yolculara para iadesi yapılacağını belirtti.
Azerbaycan Savunma Bakanlığı, operasyonun Karabağ’daki Ermeni silahlı grupların teslim olmalarının ardından sona erdiğini duyurdu. -
“Hukuken kendi topraklarında operasyon yapıyor
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Ermenistan Güvenlik Konseyi Sekreteri Armen Grigoryan’ın Azerbaycan’ın Karabağ’daki terörle mücadele operasyonunun ardından Rusya’yı Dağlık Karabağ’ı koruma yükümlülüklerini yerine getirmediği yönündeki suçlamasına yanıt verdi. Azerbaycan’ın Karabağ’daki terörle mücadele operasyonunu hukuken kendi topraklarında gerçekleştirdiğini vurgulayan Peskov, “Özellikle Ermeni tarafının Karabağ’ı Azerbaycan’ın bir parçası olarak tanıma yönündeki resmi kararından sonra bize yönelik bu tür suçlamaları kabul etmiyoruz. Hukuken artık Azerbaycan’ın kendi topraklarındaki eylemlerinden bahsediyoruz. Dolayısıyla bize yönelik suçlamalar kesinlikle asılsızdır. Hiçbir dayanağı yoktur” ifadelerini kullandı.
“Putin-Paşinyan telefon görüşmesinin zamanlaması ile ilgili mutabakat bekliyoruz”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan arasında yapılacak telefon görüşmesinin zamanlaması konusunda mutabakat beklediklerini belirten Peskov, “Başkan Putin ile Başbakan Paşinyan arasındaki telefon görüşmesinin şartları üzerinde anlaşmaya varılmasını bekliyoruz. Bu görüşme gerçekleşir gerçekleşmez sizi bilgilendireceğiz” dedi. Peskov, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile henüz böyle bir görüşmenin planlanmadığını, ancak gerekirse görüşme gerçekleştirilebileceğini söyledi. Peskov, “Ermeni tarafıyla temaslarımızı sürdürüyoruz. Ermenistan bizim çok önemli müttefikimiz, ortağımız ve yakın bir ülke olmuştur, olmaya da devam ediyor. Aynı zamanda çok önemli bir ortağımız olan Azerbaycan ile de temaslarımızı sürdürüyoruz” şeklinde konuştu.
Putin Çin’i ziyaret edecek
Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Çin ziyareti planına da değinerek, “Ziyaret planlanıyor. Sizi zamanı gelince bilgilendireceğiz” dedi. Son günlerde Rusya’da da korona virüs vakalarında artış gözlemlenmesinin ardından Putin’in bu konuyu gündemine alabileceğini aktaran Peskov, “Artık her mevsim bu gibi artışlar yaşayabileceğimiz açık. Bununla yaşamaya alışmalıyız. Başkan’ın (Putin) önümüzdeki toplantılarda bu konuyla ilgili raporları dinleyeceğini göz ardı etmemeliyiz” şeklinde konuştu.
-
Karabağ’da ateşkes ilan edildi
Karabağ’da Azerbaycan saati ile 13.00 itibarıyla ateşkes sağlandı. Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Karabağ’daki silahlı oluşumlarının dağıtılması ve tamamen silahsızlandırılması konusunda anlaşmaya varıldığını duyurdu.
Azerbaycan’ın talepleri kabul edildi
Azerbaycan Savunma Bakanlığı ateşkes anlaşmasına ilişkin duyuru yaptı:
Karabağ’ın Ermeni sakinlerinin temsilcilerinin Rus barışı koruma birliği aracılığıyla talebi dikkate alınarak, 20 Eylül 2023 günü saat 13.00’te aşağıdaki koşullar altında yerel terörle mücadele tedbirlerinin askıya alınması konusunda anlaşmaya varıldı.
Ateşkes anlaşmasının şartları ise şöyle:
1-Karabağ’daki silahlı Ermeni güçler silah bırakıyor, mevzilerden çıkıyor, tam şekilde silahsızlandırılıyor.
2-Karabağ’daki yasa dışı Ermeni silahlı güçler feshediliyor. Tüm silah, mühimmat ve ağır araçlar teslim ediliyor
3- Yukarıda belirtilen süreçler Rus barış gücü birliği ile koordineli bir şekilde yürütülmesi sağlanıyor.
Ermeni nüfusunun temsilcileri ile Azerbaycan yetkilileri yarın Yevlah şehrinde görüşecek.
Savunma Bakanlığı, silahlı Ermeni kuvvetlerinin gönüllü olarak çekilmesi için imkan oluşturulacağını açıkladı.
23 saat 43 dakika süren operasyonda ne oldu?
Azerbaycan’ın Karabağ’da düzenlediği 23 saat 43 dakika süren antiterör operasyonu sonucunda:
Ayrılıkçılar teslim oldu. Azerbaycan ordusu 90’dan fazla muharebe mevzisinin kontrolünü ele geçirdi. Azerbaycan’ın anayasal gereklilikleri çerçevesinde Karabağ ekonomik bölgesinde yaşayan Ermeni nüfusunun yeniden entegrasyonuna başlandı. Azerbaycan topraklarında yasa dışı silahlı kuvvetlerin silahsızlandırılması süreci başladı.
Ne olmuştu?
44 gün süren İkinci Karabağ Savaşı sonrası Azerbaycan’ın Karabağ bölgesindeki sözde rejimin attığı adımlar, tansiyonun yükselmesine neden oldu.
Sözde rejim, son günlerde bulundukları bölgede, Azerbaycan ordusunun mevzilerine yakınlaşmak, kendi mevzilerini pekiştirmek için siper kazma ve farklı istihkam faaliyetleri ve sabotaj girişimleri gibi bir dizi provokasyonlarda bulundu.
Ermeni silahlı gruplar, son birkaç ayda Azerbaycan ordusunun mevzilerine sistematik şekilde ateş açmaya ve arazilere mayın döşemeye devam etti.
Azerbaycan’dan gelen, sözde rejimin feshedilmesi taleplerine rağmen Ermeni güçlerinin kontrolündeki topraklarda, 9 Eylül’de sözde “cumhurbaşkanlığı seçimi” yapılması tansiyonu daha da yükseltti.
Son olarak 19 Eylül’de Hocavent ili Ahmetbeyli-Fuzuli-Şuşa kara yolunda mayının üzerinden geçen Azerbaycan devlet kurumuna ait kamyondaki 2 kişi hayatını kaybetti.
Olay yerine giden polis aracının da başka bir mayının üzerinden geçmesi sonucu 4 polis şehit oldu. Bunun üzerine Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Karabağ’da anayasal yapıyı yeniden tesis etmek amacıyla lokal antiterör operasyonu başlatmıştı
-
Ahıskalı Türklerden Azerbaycan’a destek
Türkiye merkezli olarak dünyanın 9 bölgesinde faaliyet gösteren DATÜB’ün Genel Başkanı Ziyatdin Kassanov tarafından yapılan açıklamada, “Azerbaycan tarafından Karabağ’da bulunan terör unsurlarına karşı gerçekleşen operasyonda biz Ahıskalı Türkler olarak Azerbaycanlı kardeşlerimizin yanındayız. Karabağ Azerbaycan toprağıdır. Yine terör saldırısı nedeniyle şehit olan kardeşlerimize rahmet diliyoruz’’ ifadelerine yer verildi.
-
Karabağ’da antiterör operasyonu başlatıldı
Azerbaycan Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Azerbaycan’ın Karabağ bölgesindeki Ermeni silahlı güçlerin, son birkaç ayda Azerbaycan ordusunun mevzilerine sistematik şekilde ateş açmasının, arazilere mayın döşemeyi sürdürmesinin, istihkam ve mevzi çalışmalarında bulunmasının gerilimin artmasına neden olduğu belirtildi.
Ermeni güçlerinin mevzilerini personel, zırhlı araçlar, topçu teçhizatları ve diğer araçlarla güçlendirdiklerinin, birimlerini yüksek düzeyde savaşa hazır hale getirdiklerinin, takviye birimler oluşturduklarının, Azerbaycan ordusuna karşı istihbarat faaliyetlerini genişlettiklerinin, mayınlardan temizlenen arazilere yeniden mayın döşenmesi gibi eylemlerde bulunduklarının tespit edildiği aktarıldı.
Açıklamada, Ermeni güçlerinin, Hocavent ili Ahmetbeyli-Fuzuli-Şuşa kara yoluna döşediği mayınların patlaması sonucu sivillerin ve polis memurlarının yaşamını yitirdiği hatırlatıldı.
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, “Bölgede barışın tek yolu Ermenistan güçlerinin Karabağ’dan tamamen çekilmesidir. Karabağ’da ayrılıkçı rejim feshedilmedi.” ifadelerini kullandı.
“SİVİLLER VE ALTYAPI TESİSLERİ HEDEF ALINMAMAKTA”
Ermeni silahlı kuvvetlerinin, 10 Kasım 2020’de imzalanan üçlü bildirinin hükümlerinin aksine Azerbaycan’ın Karabağ bölgesinde varlığını sürdürmesinin, bölgesel barış ve istikrara ciddi tehdit oluşturduğu vurgulanarak şunlar kaydedildi:
“Üçlü bildirinin hükümlerinin sağlanması, Karabağ ekonomik bölgesinde gerçekleştirilen büyük çaplı provokasyonların önlenmesi, Ermeni silahlı kuvvetlerinin birimlerinin silahsızlandırılarak topraklarımızdan çıkarılması, askeri altyapılarının etkisiz hale getirilmesi, işgalden kurtarılan topraklara dönen sivil halkın güvenliğinin sağlanması ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nin anayasal yapısının yeniden tesis edilmesi amacıyla antiterör operasyonu başlatılmıştır.”
Bu kapsamda Ermenistan silahlı kuvvetlerinin ön cephede ve cephenin derinliğindeki mevzileri ile uzun süreli ateş noktalarının yanı sıra savaş araçları ve askeri tesisleri yüksek hassasiyetli silahlar kullanılarak devre dışı bırakılmaktadır. Siviller ve altyapı tesisleri hedef alınmamakta, yalnızca meşru askeri hedefler yok edilmektedir.”
Açıklamada, “Rus Barış Gücü Komutanlığı ve Türkiye-Rusya Ortak Gözlem Merkezi yönetimine alınan tedbirler hakkında bilgi verilmiştir.” ifadesi kullanıldı.
ERMENİSTAN’DAN AÇIKLAMA
Ermenistan Savunma Bakanlığı, Bakü’nün Dağlık Karabağ bölgesindeki Ermeni yanlısı ayrılıkçılara karşı “yerel terörle mücadele faaliyetlerini başlattığını” duyurmasının ardından, Azerbaycan sınırındaki durumun istikrarlı olduğunu açıkladı.
DAĞLIK KARABAĞ SORUNU NASIL VE NE ZAMAN BAŞLADI?
Azerbaycan-Ermenistan çatışmasının kökeni 20. yüzyılın başlarına dayanıyor. Sovyetler Birliği döneminde, Josef Stalin Azerbaycan sınırları içinde bulunan Dağlık Karabağ’da bir Ermeni özerk bölgesi oluşturma kararı verdi. Bunun için farklı bölgelerden çok sayıda Ermeni’yi buraya yerleştirdi. Rusların bu politikası kanlı meyvelerini 90’lı yılların sonunda vermeye başladı.
Sovyetler Birliği zayıflamaya başlayınca, Ermeniler Karabağ’ın Sovyet Azerbaycan’dan Sovyet Ermenistan’a devredilmesine ilişkin taleplerini dillendirdiler. İki toplum arasındaki anlaşmazlık çatışmaya, 1990’lı yılların başlarında da geniş çaplı savaşa dönüştü.
Rusların desteğini de alan Ermeniler, 1991’de Hankendi’ni, 1992’de Şuşa ve Hocalı’yı işgal etti. Daha sonra Laçın, Hocavend, Kelbecer ve Ağdere’yi de ele geçiren Ermeniler, 1993’te Ağdam’a girdi. Ağdam’ı, Cebrayıl, Fuzuli, Gubadlı ve Zengilan illerinin işgali izledi. Ermeniler bu süreçte Azerbaycan Türklerine karşı katliamlar yaptı. Azerbaycan topraklarının yüzde 20’si işgal edildi, 1 milyona yakın Azerbaycanlı da yaşadıkları bölgeleri terk etmek zorunda kaldı.
BİŞKEK PROTOKOLÜ NEDİR?
Ermeni katliamlarının artması üzerine taraflar 4-5 Mayıs 1994’te Bişkek’te, Bağımsız Devletler Topluluğu Parlamentolar Arası Meclisi, Kırgızistan Cumhuriyeti’nin Parlamentosu, Rusya’nın Federal Meclisi ve Dışişleri Bakanlığının inisiyatifiyle gerçekleştirilen görüşme sonrasında Bişkek Protokolü diye bilinen ateşkes mutabakatını imzaladı.
Parlamento temsilcileri düzeyinde imzalanan protokolle, 12 Mayıs 1994 itibarıyla tarafların ateşkes ilan etmesi ve karşılıklı saldırı düzenlememesi, “alıkonulmuş bölgeler”den kuvvetlerin çekilmesini ve altyapının yeniden hizmete sunulmasını, mültecilerin dönmesini sağlayacak mekanizmayı öngören güvenli, hukuksal olanaklarla donatılmış bağlayıcı bir anlaşmanın imzalanmasının sağlanması yönünde mutabakata varıldı.
Belgenin Bakü’ye getirilen kopyası, 8 Mayıs’ta dönemin meclis başkanınca bazı değişiklikler yapıldıktan sonra imzalandı. Azerbaycan tarafının ısrarı üzerine, metinde geçen “alıkonulmuş” kelimesi “işgal edilmiş” kelimesiyle değiştirildi.
Protokole göre, ileride kapsamlı bir anlaşma yapılması öngörülüyordu ancak protokolde bahsi geçen barış anlaşması, aradan yıllar geçmesine rağmen tarafların anlaşamaması nedeniyle yapılamadı.
Protokolle geniş çaplı saldırı ve operasyonlara son verilse de günümüze kadar geçen 26 yılda ateşkes kağıt üzerinde kaldı ve çatışmalarda her iki taraf da kesin rakam verilmeyen fakat sayıları binlerle ifade edilen askerini kaybetti.
ULUSLARARASI ÖRGÜTLER NEDEN ÇÖZÜM BULAMADI?
Dağlık Karabağ sorununa barışçıl çözüm bulunmasını teşvik amacıyla 24 Mart 1992’de Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubunu oluşturdu. Grubun eş başkanlıklarını Rusya, Fransa ve ABD üstlendi. Sorunu çözmek için oluşturulan AGİT Minsk Grubu, bugüne kadar sonuç alamadı.
Belli aralıklarla her iki ülkeyi ziyaret eden ve yetkililerle görüşen Minsk Grubunun eş başkanları, her defasında taraflara ateşkes ihlali yapmama uyarısında bulunmakla yetindi.
RUSYA ÇÖZÜME KATKI SAĞLADI MI?
Rusya bir yandan çözüm grubunun eş başkanlığını yürütürken diğer yandan da belirsizlik yaratarak tarafları elinde tutma politikası yürüttü.
Ermenistan-Azerbaycan arasında 1994 yılında imzalanan ateşkes anlaşmasından önce ve sonra Rusya’nın Ermenistan’ı silahlandırması sürekli gündeme geldi.
Bu dönemde Rusya, Ermenistan’a doğrudan silah hibe etmiş veya kredi ayırarak Rusya iç piyasası fiyatından sattığı belirtilmişti. 1997 yılında Rusya Federasyonu Federal Meclisinin alt kanadı Devlet Duma’sının Savunma Komisyonu Başkanı Lev Rokhlin’in hazırladığı raporla, 1993-1996 yılları arasında Rusya’nın Ermenistan’a 1 milyar dolarlık silah hibe ettiği ortaya çıktı. Öte yandan 2008 yılında da Rusya’nın yine Ermenistan’a 800 milyon dolarlık silah hibe ettiği basına yansıdı.
TÜRKİYE’NİN TUTUMU NEDİR?
Türkiye, Kafkasya’yı ve yakın coğrafyayı derinden etkileyen krizin patlak verdiği ilk günden itibaren, uluslararası hukuk kuralları ve ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararları gereği Azerbaycan’ın tutumuna destek verdi.
Başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere Türk yetkililer, katıldıkları uluslararası toplantılarda Ermenistan’a işgale son vermesi yönünde çağrılar yaptı. Ankara yönetimi, Azerbaycan topraklarının işgali sona ermedikçe Ermenistan ile diplomatik ilişki kurulmayacağını sık sık dile getirdi. Türkiye, her platformda, Dağlık Karabağ sorununun çözümünde Azerbaycan’ın kabulünün kendisinin de kabulü olduğunu ifade etti.
TARAFLARIN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ NELERDİR?
Ermenistan’ın yaklaşık 30 yıldır sürdürdüğü işgali ve Azerbaycan topraklarında kurduğu sözde cumhuriyeti hiçbir ülke ve uluslararası kuruluş tanımadı.
Bu süreçte, BMGK, Ermenistan’ın işgal altındaki bölgeleri derhal boşaltmasını içeren dört karar kabul etti ancak Erivan yönetimi bu kararlara uymadı.
Azerbaycan tarafı, çözüm sürecinin başlaması için Ermeni askerlerinin işgal ettikleri bölgelerden çekilme şartını öne sürüyor.
Bakü yönetimi, Dağlık Karabağ’a yüksek statülü özerklik vadederken, Ermenistan bu bölgenin Azerbaycan’dan ayrılarak bağımsız olmasını istiyor.
-
Ermenistan Karabağ’daki provokasyonlarını sürdürüyor
Ermenistan Karabağ’daki provokasyonlarına devam ediyor. Azerbaycan Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, yerel saatle 13.55 sıralarında, Rus barış güçlerinin geçici olarak konuşlandığı Azerbaycan topraklarında yasa dışı olarak bulunan Ermeni silahlı gruplarının, Ağdam ili istikametindeki Azerbaycan ordusu mevzilerinin karşısında mayın döşeme girişiminde bulunduğu belirtildi. Azerbaycan ordusuna bağlı birliklerin aldığı tedbirler sonucu çalışmaların engellendiği aktarıldı.
Ayrıca yerel saatle 15.10 sıralarında, Azerbaycan ordusunun Şuşa kenti istikametindeki mevzilerin yasa dışı Ermeni silahlı grup üyeleri tarafından defalarca ateş altına alındığı belirtilirken, Azerbaycan askerleri tarafından belirtilen istikamette önlemlerin alındığı kaydedildi.