Bor Şehit Ömer Halisdemir Gençlik Merkezi’nde gerçekleşen konferansa Gençlik Hizmetleri Şube Müdürü Hacı Dündar ve Yurt İdare Şube Müdürü Fatimana Sağtaş Özkul konuşmacı olarak katıldı.
Konferansta gençlere afet riskleri, afete hazırlık, tehlikeler ve risklerin azaltılması, afet sonrası alınması gereken önlemler anlatıldı.
Türkiye’de bir ilk olma özelliği taşıyan Balıkesir’in Bandırma ilçesindeki bor karbür tesisi, bor madeninin önemini bir kez daha gözler önüne serdi. Başta savunma sanayii olmak üzere birçok sektörde kullanılacak olan bor madenin çıkarıldığı Eskişehir Kırka, Bursa Kestelek, Balıkesir Bigadiç ve Kütahya Emek bölgeleri dikkat çekti. ‘Cevherden mücevhere’ sloganı ile yolculuğu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımı ile başlamıştı. Türkiye’de yaklaşık 3,3 milyar ton bor rezervinin olduğu açıklanırken, bu rezervin 5,3 milyon tonunun ise Bursa il sınırları içerisinde olduğunu belirtildi. Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesi Kestelek Mahallesinde Eti Maden tarafından çıkarılan bor konusunda açıklamalarda bulunan Bursa Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Doç. Dr. Nazlı Akçamlı Kaya, “Türkiye için bor gerçekten önemli bir mineral. Çünkü dünyadaki bilinen bor rezervlerinin yaklaşık olarak yüzde 76’sı Türkiye’de yer alıyor ve borun teknolojik olarak kullanımı da giderek yaygınlaşıyor.
Çünkü şu ana kadar Türkiye bor uç ürünleri açısından bor oksit ve borikasit üretimi yapıyordu. Dolayısıyla bor karbür üretimine başlayarak önemli bir adım daha atmış oldu. Türkiye’de bor madenleri Eti Maden İşletmeleri tarafından işletiliyor. Bunlarda 4 ana sahada yürütülüyor. Bunlara baktığımız zaman Eskişehir Kırka, Bursa Kestelek, Balıkesir Bigadiç ve Kütahya Emek bölgelerinde gerçekleşiyor” dedi.
“Türkiye’nin bor rezervi 3,3 milyar ton”
Türkiye’nin bor rezervleri yaklaşık olarak 3,3 milyar ton civarında olduğunu ifade eden Kaya, “Genel olarak rezervlerimiz kolemanit, tinkal borax, üleksit dediğimiz tipte, bunlar sodyum ve kalsiyumdan oluşmuş borat hidratlı bileşiklerdir. En yaygın tip şu an için kolemanit esaslı cevherlerdir. Bunların bor oksit içeriği yüzde 50,8’dir. Dolayısıyla hem tenor olarak hem de bulunan rezerv açısından Türkiye’deki cevherlerin oldukça kaliteli olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.
“Bursa’nın Kestelek ilçesinde 5,5 milyon ton bor rezervi var”
Bursa Kestelek bölgesinde, yine kolemanit esaslı cevherler olduğuna değinen Doç. Dr. Kaya, “Rezervlerimizin 5 ila 5,53 milyon tonu Bursa’nın Kestelek bölgesinden çıkartılıyor. Bor karbürü aslında bir ileri teknoloji olarak sarf malzemesi olarak söyleyebiliriz. Çünkü bir toz olarak üretiliyor ve sinterleme yoluyla son şekli veriliyor. Kullanım alanları olarak bakıldığında, balistik zırh en bilinenleridir. Dolayısıyla savunma sanayii için kritik öneme sahip” şeklinde konuştu.
“En hafif ürün olarak ilk sırada”
Özellikle hafifliğiyle öne çıkan bor karbür, yoğunluk olarak 2,5 gram santimetre küp olduğunu ifade eden Kaya, “Ayrıca 3. en sert malzeme ve insan eliyle sentetik olarak, en fazla üretilen malzeme grubudur. Bunlar dışında sert aşındırıcı malzeme olarak sanayide, ileri teknoloji uygulaması olarak nükleer radyasyon kalkanlama uygulamalarında ve durdurma çubukları olarak kullanım özellikleri vardır. Bor mineralleri içerisinde en yaygın olanı kolemanittir. Türkiye’de özellikle Emet, Bigadiç ve Kestelek yataklarında, Dünya’da ise Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunur” diye konuştu.
Türkiye’nin dünya bor pazarının yaklaşık yüzde 62’sine hakim olduğu uzmanlar tarafından ifade edilirken, 1954 yılından beri bor madeni çıkartılan Kestelek bölgesinin Türkiye’nin en kaliteli bor madeni olduğu da açıklandı. Kestelek köyünün mezarlığının maden sahasında kalması üzerine taşınmasına karar verilirken, köy mezarlığında bulunan 180 mezarın maden sahasında kaldığı için taşındığını ifade eden Kestelek köyü muhtarı Kemal Doğru, “Köyümüzde bor maden ocağı var, 1954 yılından itibaren buradan bor madeni çıkartılıyor. Atık barajı dolduğu için belli bir süre çalışmasına ara verildi. Eski AK Parti Bursa Milletvekili Mustafa Esgin sayesinde yeni atık barajı yatırımı yapıldı. Yaklaşık 300 kişi burada istihdam ediliyor. Yapılan atık barajı sayesinde çevreye hiçbir şekilde zarar vermez. Bu baraj dünyada belki ikinci, Türkiye’de ise ikincisi olmuştur. Türkiye’deki en kaliteli yani tenör oranı en yüksek madeni burada çıkmaktadır. Bizden sonra da inşallah 4 neslin burada emekli olacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Dünya bor rezervinin yüzde 73’üne sahip olan Türkiye, bu alanda attığı adımlarla dikkati çekiyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı öncülüğünde Eti Maden tarafından yapılan çalışmalarla bor madeninin katma değerli yolculuğu hız kesmeden sürüyor. Geçen yıl 1 milyar 321 milyon dolarlık satış geliriyle rekor kıran Eti Maden, katma değerli borlu ürün dönüşümüyle yeni rekorlar yolunda hız kesmeden ilerliyor. Bu çerçevede cevherin borik asite dönüşümüyle başlayan süreç, borik asitten bor karbür üretimi ile devam ediyor. Milli enerji ve maden politikası çerçevesinde 2019’da temeli atılan Türkiye’nin ilk bor karbür tesisinde hazırlıklar tamamlandı. Tam kapasite çalıştığında 279 kişiye istihdam sağlayacak dev tesiste yılda bin ton bor karbür üretilecek. Elmas ve kübik bordan sonra en sert üçüncü madde olan bor karbür, başta savunma sanayii olmak üzere birçok alanda kullanılıyor.
Yeni bor karbür tesisi için adres Kütahya
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, son yıllarda Türkiye’nin borda attığı adımların meyvelerini toplamaya başladığını söyledi. Önceden borun çıkarıldığı gibi cevher olarak çok düşük fiyata ihraç edildiğini hatırlatan Dönmez, “Şimdi bor cevherini borik aside ve atıklarını da lityuma dönüştürüp satıyoruz. Bunun dışında kullanım alanlarını da artırıyoruz. Nitekim bu attığımız adımlar bize rekorlar getiriyor. 2 yıl üste üste bor ihracatında rekor kırdık. Yeni rekorlar için yeni tesisler ve katma değerli ürün portföyünün artması gerekiyordu. Bu tesisle bunu da yapmış olacağız” dedi.
Tesisin yapım aşamasında pandemide oluşan tedarik sıkıntısına rağmen hız kesmediklerini vurgulayan Dönmez, böylesine stratejik bir tesisin Türkiye’ye katkısının maddiyatın ötesinde olduğunu vurguladı. Bor cevherine göre bor karbürün kıyaslamasını yapan Dönmez, “Bor cevherindeki katma değer, borik asit gibi rafine ürünlerde 7 katına, bor karbür gibi ürünlerde 300 katına, bor karbürün kullanıldığı zırh sektöründe 2 bin katına, hatta roket nozul yapımı sektöründe 35 bin katına çıkmış oluyor” diye konuştu.
Dünya genelinde Rusya, Çin, ABD ve Almanya’dan sonra Türkiye’nin de bor karbür üreten ülkeler arasına girdiğini belirten Bakan Dönmez, bu ürünle Türkiye’nin madencilikte bir üst lige çıktığını aktardı. Dönmez, Kütahya Emet’te de yıllık 5 bin ton kapasiteli yeni bir bor karbür tesisiyle ilgili çalışmalara başladıklarını kaydetti.
TFF ve Süper Lig kulüpleri, bugün öğle saatlerinde Niğde’nin Bor ilçesinde gerçekleşen ve çevre illerde de hissedilen deprem sonrası geçmiş olsun dileklerini ileten paylaşımlar yaptı. Yayımlanan mesajlar şu şekilde:
Türkiye Futbol Federasyonu
“Niğde’nin Bor ilçesinde meydana gelen ve çevre illerde de hissedilen depremlerde yeni can kayıplarının olmamasını temenni ediyor, sarsıntılardan etkilenen tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.”
Türkiye Basketbol Federasyonu
“Niğde’de meydana gelen ve çevre illerde de hissedilen depremde yeni can kayıplarının olmamasını temenni ediyor, etkilenen tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.”
Fenerbahçe
“Niğde’de meydana gelen ve çevre illerde hissedilen depremden etkilenen tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.”
Galatasaray
“Niğde’de meydana gelen ve çevre illerde de hissedilen depremden etkilenen tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.”
Beşiktaş
“Niğde’de meydana gelen ve çevre illerde de hissedilen depremden etkilenen tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.”
Başakşehir
“Niğde’de meydana gelen ve civar illerde de hissedilen depremden etkilenen tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.”
İstanbulspor
“Niğde’de meydana gelen ve çevre illerde hissedilen depremden etkilenen tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.”
Ankaragücü
“Niğde’de meydana gelen ve çevre illerde de hissedilen depremlerde yeni can kayıplarının olmamasını temenni ediyor, sarsıntılardan etkilenen tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.”
Kasımpaşa
“Niğde’nin Bor ilçesinde meydana gelen ve çevre illerde de hissedilen depremlerde yeni can kayıplarının olmamasını temenni ediyor, sarsıntılardan etkilenen tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.”
Konyaspor
“Merkez üssü Niğde olan ve şehrimizde de hissedilen depremden etkilenen vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.”
AFAD’dan alınan bilgiye göre merkez üssü Niğde’nin Bor ilçesi olan 5.3 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. İlk bilgilere göre çevre il ve ilçelerden de hissedilen depremde bir olumsuzluğun yaşanmadığı öğrenildi.
AFAD Başkanı: “Olumsuz bir durum bulunmamaktadır”
AFAD Başkanı Yunus Sezer de 5.3’lük depreme ilişkin sosyal medya hesabından açıklama yaptı. Sezer, ‘Niğde ilimizin Bor ilçesinde saat 13:27’de meydana gelen 5,3 büyüklüğündeki deprem sonrasında, an itibarıyla, olumsuz bir durum bulunmamaktadır. Saha tarama çalışmaları devam etmektedir.’ ifadelerini kullandı.
#DEPREM
*
Büyüklük:5.3 (Mw)
Yer:Bor (Niğde)
Tarih:2023-02-25
Saat:13:27:11 TSİ
Enlem:37.989 N
Boylam:34.051 E
Derinlik:7 km
Detay:https://t.co/OoZc8Qle9c@afadbaskanlik @trthaber @anadoluajansi— AFAD Deprem (@DepremDairesi) February 25, 2023
#DEPREM
OBRUK-BOR (NIGDE) https://t.co/CAVtBJnNUw
25.02.2023, 13:27:08 TSİ
Büyüklük: 5.2
Derinlik: 5.0 km#Kandilli— Kandilli Rasathanesi (@Kandilli_info) February 25, 2023
Bor ilçesine bağlı Kaynarca Köyü’ndeki lahana tarlalarını ziyaret eden Niğde Valisi Mustafa Koç, çiftçilere bereketli bir sezon diledi. Kürekle lahana kesen Vali Koç, yaptığı açıklamada, Niğde’nin tarım kenti olduğunu söyledi.
Vali Koç, kentin sadece lahanada değil, patates, elma, buğday gibi birçok üründe ön plana çıktığını ifade etti. Türkiye’de geçen yıl üretilen yaklaşık 598 bin ton lahananın 136 bin tonunun Niğde’de yetiştirildiğini dile getiren Koç, “Bu üretimle Niğde Türkiye’nin ikincisi durumunda. Bu her geçen gün artıyor. Ekim alanları daha çok merkez, Bor ve Ulukışla ilçelerinde yoğunlaşıyor. 5 yıl önce 95 binlerde olan üretim yüzde 41 arttı.
3 ülkeye ihraç ediyoruz. Niğde’deki üreticilerle gurur duyuyoruz. Onlar ürettikçe ilimiz büyüyor, ülkemiz büyüyor. Çünkü geçtiğimiz salgın döneminde de gördük ki en stratejik sektörlerin başında tarım geliyor. Bu nedenle çiftçilerimizin her türlü yanındayız, onların emekleri boşa çıkmasın. Bu sene de gayet mutlular. Allah bozmasın. Bu sene lahana üretimi biraz düşecek. Yaklaşık 18 bin dekarda 130 bin ton üretim olacak” ifadelerini kullandı.
Edinilen bilgiye göre, ilçede bulunan organize sanayi bölgesindeki atık yağ fabrikasında yangın çıktı. Yangının ardından olay yerine çok sayıda jandarma, itfaiye ve sağlık ekipleri sevk edildi. Fabrika yangınında çıkan dumanlar gökyüzünü kaplarken, itfaiye ekipleri alevlere müdahale etti.
Jandarma ekipleri çevrede güvenlik önlemi alırken ilk bilgilere göre yaralanan olmadığı öğrenildi. Olay yerine Vali Mustafa Koç, Jandarma Komutanı Albay Nihat Özkök, Emniyet Müdürü Adnan Özdemir de gelerek fabrika çalışanlarından bilgi aldı. Fabrika yetkilileri, içeride 40 ton yağ olduğunu söyledi.
Ekiplerin çalışması sürüyor.