Kavaklı beldesi Koru mevkiinde bulunan buğday ekili tarlada yangın çıktı. Haber verilmesi üzerine bölgeye itfaiye ve orman işletme ekipleri sevk edildi.
Ekiplerin yaklaşık 1 saatlik müdahalesiyle yangın söndürülürken, 20 dönüm alan zarar gördü. Yangının çıkış nedenleri araştırılıyor.
Siirt’in Yağmurtepe köyünde buğday hasadı sırasında traktörün römorkuna buğday boşaltıldığı esnada römork devrildi. Buğdayın bir kısmı tarlaya savrulurken, o esnada olay yerinde bulunan bir çocuk, römorkun altında kalmaktan son anda kurtuldu.
Römork, olay yerine çağrılan çekici ile kaldırıldı.
Kurugeçit Mahallesi tren yolu alt kısmında bulunan Mustafa G.’ye ait olan 40 dekar buğday ekili alana yıldırım düştü. Kısa sürede tutuşan buğday tarlası tamamen yandı. İhbar üzerine olay yerine polis ve itfaiye ekipleri sevk edildi. İtfaiye ekipleri yangını kontrol altına alarak söndürdü.
Olayla ilgili soruşturma sürüyor.
Sur ilçesine bağlı Bağpınar Mahallesi’nde Diyarbakır Valiliği ve İl Tarım Müdürlüğünce düzenlenen buğday hasadı programına Vali Su, İl Tarım Müdürü Mustafa Ertan Atalar, Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Abdullah Çiftçi, ilçe kaymakamları, kamu kurum amirleri ve çiftçiler katıldı.
Hasadın gerçekleştiği tarlada konuşmasından önce kolları sıvayan Vali Su, biçerdövere binerek buğday üreticileriyle birlikte hasat yaptı.
Buğday hasadının bol ve bereketli olması dileğiyle konuşmasına başlayan Su, Diyarbakır’ın her sektörde önemli bir potansiyele sahip olduğunu belirterek, kentin yaklaşık 7 milyon dekar tarım alanına sahip olunduğunu ifade etti.
Tarımsal üretimde Diyarbakır’ın Türkiye’de 7. sırada olduğunu açıklayan Su, şunları kaydetti:
“Tarım, hayvancılık, turizm, ekonomi, her alanda nereye bakarsak ciddi bir potansiyelimiz var. Tarım sektöründe biz Türkiye’de önemli bir konuma sahibiz. İlimizde yaklaşık 7 milyon dekar tarım alanına sahibiz. Bitkisel üretim değerimiz yaklaşık 6 buçuk milyar liradır. Bu rakamla Türkiye’de bitkisel üretim değeri açısından 14. sıradayız. Bizim tarımsal üretim değerimiz toplamda baktığımız zaman 15.3 milyar ile Türkiye’de 7. sıradayız. Tarımsal anlamda hakikaten Diyarbakır ili olarak önemli bir yere sahibiz.”
“Hububat alanımız yaklaşık 3 buçuk milyon dekar alana sahip”
Kentteki kuru tarım yapılan arazilerde yüzde 50’nin üzerinde hasadın tamamlandığını dile getiren Su, “Tarımsal alanlarımızdan hububat alanımız yaklaşık 3,5 milyon dekar alana sahip. Bunun yaklaşık 2 milyon 800 bin dekarında buğday, 700 bin dekarında da arpa ekimi gerçekleştiriyoruz. İl olarak kırmızı mercimek üretiminde Türkiye’de 2. sırada, buğday üretiminde 5. sırada, arpa üretiminde 11. sırada, nohut üretimindeyse 16. sıradayız. Bu anlamda üreticimize her türlü desteği veriyoruz, vermeye de devam edeceğiz. Buğday fiyatlarımız malumunuz açıklandı. Bu fiyatlardan çiftçimiz çok memnun. İnşallah gittikçe de buğday ve arpa üretiminin daha da gelişmesinde önemli bir katkı sağlanmış olunacak. İlimiz açısından inşallah bu sene 2 milyon 800 bin dekar civarında bir ekimle tahmini rekoltemiz 1 milyon 200 bin ton civarında tahmin ediyoruz. Şu anda hasat dönemimiz başladı. Malumunuz 6 Haziran itibariyle ilimizin genelinde hububatlarla ilgili hasadımız başladı. Bu hasat şuanda da devam ediyor. Özellikle kuru tarım yapılan arazilerimizde hemen hemen yüzde 50’nin üzerinde hasatlar gerçekleşti” dedi.
Büyükşehir Belediyesi ile GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü iş birliğinde 3 Mayıs’ta imzaları atılan “Gaziantep şartlarında Makarnalık ve Ekmeklik Buğdayda Kaliteli ve Yüksek Verimli Çeşit Geliştirme Projesi” protokolü meyvelerini vermeye başladı. Daha yüksek verim ve kaliteyi hedefleyen proje çerçevesinde Oğuzeli Karaburun Kırsal Mahallesi’ndeki 4 dekarlık arazide ekimi yapılan 10’ar çeşit ekmeklik ve makarnalık buğdayların hasat sürecinden olumlu sonuçlar alındı. Çiftçinin ve sanayicinin proteini daha yoğun ve sarılık rengi daha yüksek çeşitlere ulaşımını sağlamak adına yerli ve milli bir altlığı da bulunan projede, test aşamasının tamamlanmasıyla bir ekmeklik, bir de makarnalık buğday çeşidi belirlenerek Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından ürün tescil aşamasına geçilecek. GBB Tarımsal Hizmetler ve Gıda Daire Başkanlığı Tarım Şube Müdürü Yusuf Yılmaz, Gaziantep şartlarında kaliteli ve yüksek verimli ekmeklik ve makarnalık buğday projesini GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ile birlikte 2 yıldır yürüttüklerini belirterek, “Bugün, Gaziantep şartlarında Makarnalık ve Ekmeklik Buğdayda Kaliteli ve Yüksek Verimli Çeşit Geliştirme Projesi’nin sonuçlarına varıyoruz. En verimli ve en kaliteli ekmeklik ve makarnalık için tescil çalışmalarını yürütüyoruz. Şu an Oğuzeli’ndeyiz ve burada hasat yapılıyor. Burada bir yıllık bir emek var” dedi.
Hedef, sertifikalı tohum ihtiyacının tamamını karşılamak
Yılmaz, son yıllarda iklim değişikliği sebebiyle bölgede daha önce ekilen buğday çeşitlerinin hastalık ve verim bakımından giderek kötüye gitmesinden dolayı böyle bir çalışmayı devreye soktuklarını anlatarak, “Gaziantep Büyükşehir Belediyesi olarak artık kendi buğdayımızı üretip, dağıtacağız” ifadesini kullandı.
Tescil sürecinden de bahseden Yılmaz, bu sürecin GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından yürütüleceğini aktararak, “Belirlenen buğday çeşitlerinin isimleri Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından konulacak. Çalışmaların neticesini aldıktan sonra anaç buğday olarak çoğaltımını biz gerçekleştireceğiz. Tohumunu ise araştırma enstitümüzden alacağız. Daha sonra da 3 aşamalı sertifikalarımızı çiftçilerimize dağıtacağız. Bu çalışmayla birlikte çiftçilerimizin sertifikalı tohum ihtiyacının tamamını karşılamayı planlıyoruz” ifadelerine yer verdi.
Hedef, daha kaliteli ve verimli buğdaylarla çiftçiyi ve sanayiciyi buluşturmak
Şanlıurfa GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünde görevli Memduh Serdar Polat, enstitü çatısı altında buğday ve arpa ıslah programını yürüttüğünü ifade ederek, “İklim değişikliği dolayısıyla son yıllarda üretimde ciddi sıkıntılar meydana gelmeye başladı. Ekmeklik ve makarnalık buğdaylarda kalitenin az olması önemli bir problem. Bu proje çerçevesinde Gaziantep Büyükşehir ile birlikte daha kaliteli, daha verimli çeşitler ortaya çıkarmayı hedefliyoruz. Uzun yıllardır süren çalışmamızın son kısmına bu gördüğünüz arazide denemeler yaparak, gelmiş bulunuyoruz, güzel sonuçlar aldık. Bugün de hasat günündeyiz. Çiftçilerimize daha kaliteli makarnalık ve ekmeklik buğdayı ulaştırma amacındayız” şeklinde konuştu.
Mevcut piyasada ekilen yaygın çeşitlerden farklı olarak daha yüksek protein, sarılık rengi daha yüksek olan çeşitleri Gaziantep adına tescil etmek istediklerinin altını çizen Polat, “Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, sosyal belediyecilik anlamında Türkiye’nin lokomotifi. Biz de ha keza devamlı bu belediye çatısı altından çıkan çalışmaları takip ediyoruz. Gaziantep Büyükşehir, her sene çiftçilerine tohum dağıtıyor. Bu çalışmalar çerçevesinde dışa müptela olmadan kendi adına tescil edilmiş, Gaziantep yöresinde denenmiş, sanayicinin, çiftçinin yüzünü güldürecek buğday çeşitleri şehre kazandırılacak. Bu çeşitler Gaziantep’in yerli ve milli çeşitleri arasında bulunacak” diye konuştu.
Türkiye’nin buğday ihtiyacının önemli bir bölümünün karşılandığı 3 milyon dönümlük Mardin Ovası’nda bu yılki yağışlarla yüzü gülen çiftçiler, buğday hasadına başladı. Buğday mahsulünde geçen yıla göre yaşanan verim artışının çiftçileri mutlu ettiğini belirten çiftçi Yakup Aydoğan, Mardin Ovası’nda bereketli bir hasat dönemi geçirdiklerini söyledi. 2023 yılının ilk buğday hasadını yaptıklarını ifade eden Aydoğan, “Geçen yıl verim 200-300 kilo iken, bu yıl 600-700 arasında. Geçen yıla göre yağmur çok iyi yağdı. Geçen yıl yağmur yağmadı, birçok tarlaya biçerdöver girmedi. Çiftçilerin yüzü gülüyor. İyi verimler alınıyor” dedi.
Aydın genelindeki barajların doluluk oranlarının düşük olması ve kuraklığın beklenmesi sebebiyle son günlerde etkili olan yağışlar çiftçileri sevindirse de hasat için bekleyen buğdayların hasat tarihini erteletti. Bölge çiftçisi yağmurların kesilmesi ve tarlaların kuruması için beklerken Aydın’da buğday hasat sezonu yağışlar nedeniyle gecikmeli olarak başladı. Sabahın erken saatlerinde biçerdöverin tarlaya girmesi ile birlikte mahsuller toplanırken, hasadı yapılan buğdaylar kamyonlara yüklenerek Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) yolunu tuttu.
TMO’da bu sene uygulanan randevu sistemi ise üreticiler tarafından olumlu olarak karşılansa da yağışlar sebebiyle uzayan hasat sezonunda buğdayların daha fazla tarlada kalmadan ve kayıp yaşanmadan mahsullerin bir an önce toplanmasını isteyen üreticiler, randevuların ileri tarihlere sarkması sebebiyle ya hasadı bekleterek mahsul kaybı yaşayacaklarını ya da tüccarların verdiği düşük fiyattan ürünü satmak zorunda kalacaklarını belirtti.
“Buğday bekledikçe dökülebilir”
Buğdayın beklemeye gelmediğini ve zamanında hasat edilmesinin önemli olduğunu belirten üreticilerden Halil Özer; “2023 buğday sezonumuz başladı. Herkese hayırlı uğurlu olsun. Bereketli buğdaylar dileriz. Yağışlardan dolayı biraz gecikmemiz oldu ama olsun yağış da önemli. Hala daha yağışlarımız devam ediyor. Görülmemiş bir yıl bu. Yani Haziran ayında her gün yağış görülmesi bu zamana kadar görülmemiş bir şey. Tabi herkes biran önce buğdayını kaldırmak istiyor. Çünkü buğday beklemeye gelmez yani her an dökülebilir. Yağışta dökülebilir. Ayrıca rutubet olayı var biraz, ondan da sakınca olabiliyor. Rutubeti önleyemeyiz. Yağışlar devam ettiği sürece bekletmek zorundayız buğdayı. Hava şartlarından dolayı oluşan bir rutubet” dedi.
Buğdayda devletin verdiği fiyatın güzel olduğunu belirten Özer; “Toprak Mahsulleri Ofisi’nin randevu sistemi, çok güzel oldu aslında. Çünkü yığılma olmuyor. Herkes sırası geldiğinde gidiyor. Aynı doktor randevusu gibi. Öbür türlü olduğunda yığılma oluyor ofislerimizde. Millet birbirine giriyor. Onun için bu sistem iyi oldu. Herkes sırası geldiğinde buğdayını biçtirip gönderiyor. Fiyatımız da dışarıya göre daha güzel. Mesela dışarıda 5 bin 500 liradan bahsediyorlar şu anda ama TMO desteklemesiyle beraber ayrıca yol ücreti de veriyor. TMO’nun fiyatı destekleme ve yol ücreti desteği ile kiilogramda 9,5 lirayı buluyor. Genel olarak çok iyi olmayabilir ama günümüz şartlarında devletimizin ofisinin verdiği fiyat daha güzel yani” dedi.
“Bir günde bile akmalar olabiliyor”
Bu sene buğday rekoltesinde düşüş yaşanabileceğini ifade eden üreticilerden Ahmet Solak ise “Bu sene mevsimsel olarak biraz problemliydi. İlk başta çiftçi, Ocak-Mart aylarında yağmuru çok bekledi. Yeterli miktarda yağış olmadığı için önce kurak oldu. Daha sonra Mayıs ve haziran yağışları iklim şartlarını değiştirdi. İklim şartları değiştiği için hasat arkaya kaldı. Hasatta biraz verim kaybı bekliyoruz. İnşallah hasadımız düzgün olur. Ege’de bu sene ortalama rekolteyi 550-600 kilogram arasında bekliyoruz” dedi.
Tüccarların devletin belirlediği fiyatları daha aşağıya çekmeye çalıştığını ve devletin bu fırsatçılığa mahal vermemesi gerektiğini sözlerine ekleyen Solak; “TMO’nun randevu sistemi iyi oldu ama şu ara hasat yoğunlaştığı için bir birikme oluştu. TMO’da biraz beklemeler de olunca çiftçi tarlasında buğdayını hasat edemiyor. Hasat edemediği için bu buğdayda bir günde akmalar meydana geliyor. Yani buğday daneleri toprağa düşüyor. Herhalde 2-3 güne kadar bu problemin çözüleceğinden eminim. Aşamayacağımız hiçbir şey yok. Çünkü devletimiz hep arkamızda. Bu sene fiyatlarımız iyi, bir hafta sonra da fiyatların daha da yerine oturacağını düşünüyorum. Yalnız tüccarlar çok iç açıcı fiyat vermiyor. Devletin belirlediği fiyattan 2,5-3 lira aşağıya almaya çalışıyor. Böyle olunca fırsatçılık doğuyor. Devletimizin bunlara fırsat vermemesi lazım. Çiftçinin tek derdi bu. Çiftçi bazen satmaya mecbur kalıyor. Başka hiçbir problem yok” şeklinde konuştu.
Diyarbakır Bismil ve Sur ilçesi kesişiminde bulunan Alabal, Hanpazar ve Güroğlu mahalleleri arasında yer alan buğday tarlasında saat 16.00 sıralarında sigara izmaritinden kaynaklı tahmin edilen yangın çıktı. Yangın kısa sürede rüzgarın da etkisiyle yayıldı.
Vatandaşların ihbarı üzerine olay yerine gelen itfaiye ekipleri, yangına müdahale etti. Yaklaşık 45 dakika içerisinde 700 dönümlük buğday tarlası kül olurken, yangın kısa sürede kontrol altına alındı. Yanan tarla içerisinde 80 dönümünün kendisine ait olduğunu dile getiren Faik Toy, yangının yoldan geçen bir araçtan sigara izmaritinin atılması sonucu çıktığını söyledi.
İlçe Tarım Müdürlüğünün tespit çalışmalarının devam ettiğini ifade eden Toy, şunları kaydetti:
“Yaklaşık olarak 700 dönüme yakın bir arazinin yandığını tahmin ediyoruz. İlçe Tarım Müdürlüğümüzün tespitleri devam ediyor. Yapılan tespitlerden sonra kaç dönüm arazinin yandığı tespit edilecek. Yangın maalesef yoldan geçen bir araçtan sigara izmaritinin atılması dolayısıyla arazimizin bir yıllık emeğini yok etti. 3 köyün sınırında bulunan bu tarlada buğday, arpa ve mercimek ekiliydi. Şu an benim burada yanan 80 dönüm arazim bulunmaktadır. Toplumda maalesef çok büyük bir duyarsızlık söz konusu. Özellikle arabada içilen sigaraların yol kenarlarına atılması sonucu araziler bir anda yanıp kül oluyor. Yangın çıktığı anda itfaiye ekiplerimize, kolluk kuvvetlerimize haber verdik. Sağ olsunlar hemen olay yerine geldiler. İtfaiye ekiplerimiz ve çiftçilerimizin büyük çabası ile traktörlerin pullukları ile bir yandan yangını söndürmeye çalıştılar. Maalesef fırtınalı bir hava vardı. Eğer bu yangın yarım saat önce olsaydı 10-15 bin dekar arazi yanardı. Yine de çok şanslıyız ki yangın esnasında fırtına biraz dinmişti. Ama maalesef çiftçinin emeği bir sigara izmaritinin atılması sonucu yok oldu.”
Derik ilçesine bağlı kırsal Boyaklı Mahallesi’nde bilinmeyen bir sebeple buğday ekili arazide yangın çıktı. Rüzgarın etkisi ile hızla yayılan alevler, kısa sürede 120 dönümlük buğday ekili tarlayı küle çevirdi.
Çıkan yangında vatandaşlar traktörleriyle yangını söndürmeye çalıştı. İtfaiye ekiplerinin de desteğiyle yangın kontrol altına alındı. Tarlada itfaiyenin soğutma çalışmaları devam ediyor.
Yangın, Adıyaman Kahta Karayolu üzerinde bulunan Beşpınar Marina Mesire alanının üst kısmında çıktı. Piknikçilerin yaktığı ateşten çıktığı tahmin edilen yangın otluk alanda başladı.
Otluk alanda başlayan ancak daha sonra buğday ekili tarlaya ilerleyen yangın kısa sürede büyüdü. Özbilgin Ailesi’ne ait yaklaşık 70 dönüm buğday tarlası ve anız yandı.
İtfaiye ekiplerinin müdahalesiyle bir süre sonra yangın kontrol altına alınarak söndürüldü. Olayla ilgili soruşturma sürdürülüyor.