Doğu Karadeniz’de, mayıs ayında başlayacak çay tarımı için hasat döneminde geçen yıl olduğu gibi büyük kentlerden bölgeye 100 binin üzerinde üreticinin gelmesi bekleniyor. Uzmanlar, hasat sezonu öncesi bölgeye geleceklere karantinaya alınarak, test uygulanmasını öneriyor.
Doğu Karadeniz’de, Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun illerinde, 830 bin dekar alanda 1 milyon üretici aile tarafından yapılan yaş çay üretiminde hasat dönemi yaklaşıyor. Çay tarımında geçen yıl olduğu gibi büyük kentlerden bölgeye 100 binin üzerinde üretici ve işçi gelecek. Büyük çoğunluğu İstanbul ve Ankara’dan bölgeye gelecek üreticilerin mayıs ayı başında yola çıkması bekleniyor. Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre ‘çok yüksek riskli iller’ arasında yer alan Karadeniz illerine yapılacak çay göçü vaka artışlarına neden olabileceği endişesi oluşturdu. Bu tarihe kadar vakaların azaltılmasının önemli olduğu uyarısında bulunan uzmanlar, hasat sezonu öncesi bölgeye geleceklere karantinaya alınarak, test uygulanmasını öneriyor.
PROF. DR. AYDIN: ÇAY GÖÇÜ VİRÜSÜN TAŞINMASINDA RİSK YARATACAK
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Aydın, çay göçünün virüsün taşınması açısından risk yaratacağını söyledi. Son haftadaki vaka artışıyla virüsün yükselme trendine geçtiğine dikkat çeken Prof. Dr. Aydın, “Rize’deki iş gücü mevcut nüfus nedeniyle yapılamamakta. Başka illerden, başka bölgelerden iş gücü temin edilmekte. Hatta bazı yıllar Gürcistan’dan da iş gücü temin ediliyordu. Bu yıl koronavirüs yüksek oranda bulunuyor. İlginç olan ise mutasyonlu virüs Rize’de bölgenin diğer illeri kadar değil, yüzde 10 civarında bulunması, bunun daha yükselme trendinde olduğunu gösteriyor. Mevcut riskin daha da artmaya devam ettiğini söylemek mümkün. Zaten son haftada da Rize’de 100 bin kişiye düşen vaka oranı artmış durumda. Aynı önlemlerin sürdürülmesi durumunda vakaların artacağını öngörüyoruz” dedi.
‘ÇAY İŞÇİLERİNE KARŞI ÖNLEM ALINMALI’
Kentte yeterli aşılama sayısına ulaşılamadığını ve çay işçilerinin genç nüfus olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Aydın, “Rize’de yaklaşık 75 bin kişi aşılanmış. Toplam nüfusun yaklaşık 350 bin civarında olmasıyla ortalama hesap yaparsak yüzde 20 civarında insan aşılıdır. Bunun geneli de yaşlı gruptur. 65 yaş ve üzeri, sağlıkçılar ile bazı özel bazı sektörler aşılandı. Çay sektöründe çalışan insanların aşısız olma oranı hala yüksek. Aşılamaların bu yaş grubuna inmemesi durumunda sektörün mayıs ayı işlemlerini risk altında yapması görülebilir. Virüsün varlığında çay toplama işlerinin ve naklinin yapılabilmesi için bu işçilere yönelik bazı önlemlerin alınması gerek” diye konuştu.
‘KARANTİNA’ VE ‘TEST’ ÖNERİSİ
Bölgede virüsün yayılımının kontrol altında tutulması için sıkı tedbirler alınması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Aydın, “Dışarıdan gelen işçilerin karantinaya alınarak belli bir süre gözlemlenmesinin yanında testler yapılabilir. Çalıştıkları bölgede ve kaldıkları yerlerdeki insanların sağlık durumunun da bilinmesi gerekiyor. İşlerini tamamladıktan sonra geri dönüşlerinde de buradan alacakları virüsü kendi bölgelerine taşıma riskleri açısından da yine bir değerlendirmenin doğru şekilde yapılması ülkemizde koronavirüs bulaşının kontrol altında tutulması bakımından doğru bir yaklaşım olacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
ZİRAAT ODASI: 10 GÜN İZOLASYONDA KALMALILAR
Rize’nin Derepazarı Ziraat Odası Başkanı Bünyamin Albayrak, pandemi ile geçen yıldan edindikleri tecrübe olduğunu belirterek, “Bu tecrübelerle bu yılki çay sezonunda yol alacağız. Kısıtlama beklemiyoruz, HES kodları ile bölgeye giriş yaptıkları takdirde tedirginliği ortadan kaldıracaktır. Ancak bir yığılma olursa bir endişe ortaya çıkar. Şu anda tek beklentimiz üreticilerin erkenden bölgeye giriş yapmaları, çay bahçesine girmeden önce evinde 10 günlük bir izolasyon geçirmeleri. Gübre zamanı geldi, bazı üreticiler bölgeye gelmeye başladı. Gördüğümüz, üreticilerde bir bilinç oluşmuş, duyarlılık var, geldikleri ilk anda insanlarla temas kurmaktan kaçıyorlar. Hem kendilerine hem de akraba ve komşularına zarar vermek istemiyorlar” dedi.
‘TEDBİR ALMAK ZORUNDAYIZ’
Çay üreticisi Melahat Köse de, “Gelenler hastalık getiriyor, biz de korkuyoruz. Şu an köyde az kişi var, gelenlerle bu sayı çok artacak. Gelenler birkaç gün karantinada dursunlar, hemen çaylığa, çay alım yerine gitmesinler, hastalığı yaymasınlar. Zaten bir senedir korkuyla yaşıyoruz. 10 günü karantinada geçirirlerse onların da içi rahat olur bizim de” diye konuştu.
Müzeyyen Karaduman ise, “Dışarıdan gelecek üreticiler kesinlikle kendilerini izole etmeliler. Çünkü vaka sayıları yeniden artışla. Tedbir almak mecburiyetindeyiz” dedi.
‘SORUNSUZ SEZONU ATLATACAĞIZ’
Çay hasat döneminde il dışından çok sayıda üreticinin geleceğini söyleyen Selahattin Karaduman, “İl dışındaki üreticilerin gelmesi ile beraber nüfus hızla çoğalacak, oluşabilecek vaka artışlarının önüne de ancak izolasyonla geçebiliriz. Geçen yılki gibi bir izolasyon şart, yoksa vakalar artar. Üreticinin bölgeye gelmesi şart, çay bizim geçim kaynağımız. Geçen yıl olduğu gibi üreticiler çayına sahip çıkacak, pandemi kurallarına uyacak, sorunsuz bir şekilde bu sezonu da atlatacağız” ifadelerini kullandı.
