Yaz aylarının ortalarına gelinmesine rağmen Çakırlı Tarımsal Sulama Göleti’ndeki su seviyesi yüzde 100 seviyesinde. Özellikle bahar aylarındaki yağmurlar nedeniyle göletteki su seviyesi çiftçileri mutlu etti. Bölgede başta zeytincilik olmak üzere tüm tarım ürünlerinin sulamasında kullanılan sulama göleti bölgeye yaz boyunca yetmesi bekleniyor.
Kilisli çiftçilerin yeni sezon hazırlıkları devam ederken, hububat üreticileri tarlalarına ektikleri buğday, arpa ve mercimek gibi temel tarım ürünlerinin hasadı gerçekleştiriyor. Kilis’in Polateli, Musabeyli ve Elbeyli ilçelerindeki bereketli hasat bayramda da devam ediyor. Bu hububat veriminde önemli bir artış bekleniyor. Üreticiler, umutla bekledikleri bereketli hasat için Kurban Bayramı’nda da ara vermeden çalışmalarını sürdürüyor.
Kurban Bayramı’nda da hiç ara vermeden çalıştıklarını söyleyen Çiftçi Ümit Yaşar Şahan, ‘‘Bu sezon hububat hasadının Kurban Bayramına denk gelmesiyle birlikte gece gündüz demeden hasada devam ediyoruz. Çiftçinin ekinine bir zarar gelmemesi için sabahın erken saatlerinde başlayan mesai gecenin ilerleyen saatlerine kadar devam ediyor” dedi.
Yağışların bol olmasıyla birlikte verimlerin artmasıyla birlikte çifte bayram yaşadıklarını dile getiren Çitçi Kemal Uğur, ‘‘Bu sezon bol yağan yağışlardan dolayı verimimiz çok güzel. Toprak Mahsulleri Ofisi’nin açıkladığı 10 TL olan fiyat biz çiftçilere düşük geldi. Ülke genelindeki vatandaşlar bayram tatilini yaparken, biz üreticiler çalışmaya devam ediyoruz” şeklinde konuştu.
‘‘150 bin dekar alanda hasat devam ediyor”
150 bin dekar alanda buğday ve arpa üretimi yapıldığına söyleyen Kilis Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Güven Özdemir, ‘‘Kurban Bayramı tatilinde herkes bayramı iyi bir şekilde yaşarken, çiftçilerimiz sahalarda üretime devam etmektedir. Fiyat konusunda çiftçilerimiz mağdur ama verim konusu ise çiftçilerimizin yüzünü güldürmeyi başardı. Çiftçilerimizin beklediği fiyat 15 TL iken açıklanan fiyatların 10 TL olması üreticilerimizi üzdü” diye konuştu.
Çukurca’da geleneksel hale getirilen çeltik ekimi başladı. İlçenin tarıma çok elverişli olduğunu belirten Çukurca Kaymakamı Mert Kumcu, bu kapsamda çiftçilerin yönlendirildiğini söyledi. İlçede farklı ürünlerin ekilmesi için çiftçilere teşvik verildiğini aktaran Kumcu, “Ürünlere alım garantisi getirdiğimiz çeltik, susam, fasulye, mısır, incir ve kuru üzümün üretimine ağırlık verdik. Yine kaymakamlık bünyesinde kurulan ‘ZAP’ markası adı altında bir çok ürünü, kadın kooperatifi aracılığıyla Türkiye ve dünyanın bir çok noktasına ulaştırıyoruz” dedi.
Narlı köyünde çiftçilik yapan Mevlan Erol ise yıllardır geçimlerini sağlamak için tarlalarında çeltik ekimi yaptıklarını belirtti. Çeltik ekiminde yerli ata tohumunu tercih etiklerini ifade eden Erol, bu sayede elde etikleri hasadın daha bereketli ve doğal olduklarını söyledi. Erol, “Mahsuller yetişene kadar çok meşakkatli süreçlerden geçiyor fakat lezzeti ve doğallığıyla Türkiye’nin en iyi pirincini elde ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Milletvekili Cevdet Akay, Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı’ya verdiği yazılı soru önergesinde 45 bin dekar tarım alanının zarar gördüğü, bundan dolayı da 752 çiftçinin büyük mağduriyet altını çizerek yaşanan mağduriyetlerin bir an önce giderilmesi talebinde bulundu.
Yazılı soru önergesi vererek Eflani ilçesinde meydana gelen mağduriyetleri Bakan Yumaklı’ya ileten CHP’li Milletvekili Akay, “5 Mayıs 2024 tarihinde Karabük’ün Eflani ilçesine bağlı mahalle ve köylerde meydana gelen don olayı sonucunda, 26 bin dekar alan buğday tarlası ve 19 bin dekar alan arpa tarlası olmak üzere ekili halde olan toplam 45 bin dekar alanın tamamı zarar görmüştür. Meydana gelen don olayında, 752 çiftçi ekili alanlarının zarar görmesi sonucunda mağdur olmuş durumdadır.” dedi.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya soru önergesi yönelten Akay, meydana gelen don olayından etkilenen çiftçilerin kaçında tarım sigortası tespit edildiğini; don olayından etkilenen ve tarım sigortası yaptırmayan çiftçi sayısını; Meydana gelen don olayı sonrası, Eflani İlçe Tarım Müdürlüğü tarafından alınan numunelerin sonucu ne zaman çıkacağını; Eflani ilçesinde meydana gelen don olayından etkilenen çiftçilerin mağduriyetlerinin giderilmesi için hangi çalışmaların yapılmakta olduğunu ve hangi çalışmaların yapılmasının planlandığını; don olayından etkilenen çiftçilerin mağduriyetlerinin ne zaman giderileceğini sorularını yöneltti.
İlkbahar aylarında beklenen yağışın olmaması nedeniyle ortaya çıkan kuraklık, ülke genelinde olduğu gibi Yozgat’ta da çiftçiyi olumsuz etkiledi. Yağış yetersizliği nedeniyle birçok bölgede ekili hububat alanları sararıp kurudu. Yerköy ilçesine bağlı Kömüşören köyünde hububat tarlalarında kuraklık had safhaya ulaştı. Ekinler başağa dönüşmeden sararıp kururken çiftçiler, mağduriyetlerinin giderilmesi için yardım bekliyor. Mahsulün tarlada kaldığı Kömüşören köyünde çiftçiler, arpa ve buğday ekili tarlalarını sürülerine saman yapmak için kullanılacaklarını da sözlerine ekledi.
“Hububat alanlarına biçer girmeyecek”
Köylerinde yüzde 90 oranında hububat ekili tarlalarda kuraklık yaşandığını söyleyen Kömüşören köyü muhtarı İbrahim Karataş, “İnanın çoğu tarlaya biçer girmeyecek arazilerimiz var. Burada hayvanlar yayılacak. Bu da vatandaşı çok zor duruma sokacak. Gerçekten çok zor durumdayız, ne yapacağımızı bilemiyoruz. Kuraklık sigortası pahalı olduğu için yaptıramamıştık. Zarar tamamen köylüden çıkacak. Devletimizin bizi gözetmesi lazım, zor durumdayız ama şu an yapacağımız bir şey yok. Devletimizin yardımını bekliyoruz. Benim 60 dönüm hububat alanımın tamamı kurumuş, hayvanları kuruyan tarlaya getirdim otlattım. Kesinlikle biçer girmeyecek buraya. 60 dönüm alana ben 100 bin lira para harcadım. Zararımız büyük” dedi.
“Kıraç tarlalardan verim alamayacağım”
Kömüşören köyü çiftçilerinden Sefa Çağlar ise, “Normal sigortamızı yaptırdık ama kuraklık sigortamızı primi yüksek olduğu için yaptıramadık. Kuraklık nedeniyle hububat sararıp kurudu. Artık burada ancak hayvanlar yayılır. Ben 200 dönüm alana buğday ekmiştim, sulayabildiğim tarladan verim alacağım kıraç tarladan verim almayacağım. Buralar hayvanlara yem bile olmayacak kadar kötü durumda” şeklinde konuştu.
“Borç parayla tarlamızı ekmiştik”
Zararlarının büyük olduğunu belirten Hacı Bozkurt ise, “Tarlalarımızın büyük kısmını borç parayla ektik. Ben Tarım Kredi Kooperatifinden tohum ve gübreyi borçla aldım, herkes borçlu. Çiftçi büyük sıkıntıda, devletimizin yardımını bekliyoruz. Özellikle bilinçli tohum, toprak analizi ve gübre, su konusunda çiftçiye yardımcı olması lazım” ifadelerine yer verdi.
Milletvekili Resul Kurt; il merkezinde 10, Kahta’da 7, Çelikhan’da 1, Besni’de 3 adet olmak üzere toplam 21 proje başvurusu yapıldığını ve tamamının Bakanlık tarafından uygun görüldüğünü söyledi.
Projelerin toplam bütçesinin 179 milyon 500 TL olduğunu kaydeden Kurut, “Bu projelerin Bakanlık hibesi 89 milyon 760 bin TL ve yatırımcı katkısı 99 milyon TL’dir. Adıyaman merkezde un fabrikası, soğuk hava deposu, büyükbaş besi, küçükbaş hayvancılık tesisi zeytinyağı işleme tesisi, Kahta ilçesinde büyükbaş çiftlik projesi, nar işleme tesisi, tohum işleme tesisi, Çelikhan ilçesinde soğuk hava deposu, Besni ilçesinde fıstık işleme, zeytin işleme ve bulgur eleme tesisi yapımı başvurusu yapıldı. Şehrimize ve çiftçilerimize hayırlı olsun” dedi.
Yaklaşık 15 dönümlük arazisine ata tohumu buğday eken Hasan Çelik, gübre ve ilaç kullanmamasına rağmen beklentisinin üzerinde bir büyüme gördüğünü söyledi. Bu yıl yağışların da iyi olmasından kaynaklı ekinlerinin güzel boy verdiğini ifade eden Çelik, “Tarlalarımıza bu yıl ata tohumu buğday ektik. Geçen yıl bulduğumuz ata tohumunu çoğaltmayı hedefliyoruz. Bölgemizde ilk defa geçen yıl ekim yaptık. Yaptığımız ekimden beklentimizin üzerinde verim aldık. Bu bizleri daha çok ekim yapmaya sevk etti. Bu yıl 15 dönümlük arazime ata tohumu buğday ektim. 2023 Kasım ayında tohumu toprakla buluşturduk. Buradan elde edeceğimiz tohumları arttıracağız.
Böylelikle ata tohumu buğdaya yöneleceğiz. Ekim yaptıktan sonra gübre ve ilaçlama yapmamamıza rağmen buğdayımız yaklaşık 2 metreye ulaştı. Bu durum görenleri şaşırtıyor. Biz de emeklerimizin karşılığını alacağımız için mutluyuz. Temmuz ayında başaklar olgunlaştıktan sonra buğdayımızı biçeceğiz. Bereketli bir yıl olacağına inanıyoruz” dedi.
Ata tohumu buğdayın özelliğinin ekildikten sonra hiçbir şekilde kimyasal madde kullanılmadan organik yetiştiği belirtildi. Çüngüş bölgesinde ilk ata tohumunu eken çitçi Hasan Çelik, ürününü gören tüm çiftçilerin bu tohumdan istediğini sözlerine ekledi.
Mudurnu ilçesine bağlı Alpagut köyünde çiftçiler, mahsullerini tarlalarına dadanan domuzlardan korumak için çeşitli yöntemler deniyor. Domuz sürülerini ekinlerinden uzak tutmak için torpil ve tüfek sesi gibi yöntemlerle başvuran çiftçiler, sabahlara kadar tarlaların başında nöbet de tutuyor.
“Tüfek sesleriyle korkutuyoruz”
Tarlalara domuzların dadandığını söyleyen Şaban Kahraman, “Sabaha kadar nöbet devam edecek. Ekilen mısırlar gün yüzüne çıkmadan domuzlar yiyor. Bu sene iyice çoğaldılar. Sabaha kadar nöbetleşe bekliyoruz. Beklemenin faydası oluyor. Torpille korkutuyoruz, tüfek sesleriyle korkutuyoruz” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Haliç Kongre Merkezi’nde “Sürdürülebilir Tarım ve Tarımda Markalaşma” temasıyla düzenlenen Ziraat Bankası Tarım Ekosistemi Buluşması’na katıldı.
“Tarımın önemi azalmayacak bilakis daha da artacak.” diye konuşan Erdoğan, “Her kriz tarımın ne kadar önemli olduğunu ortaya koyacak.” dedi.
Organize tarım bölgesi yatırımı yapacak üreticilere ilk defa ilave faiz indirimi uygulanacağını duyuran Cumhurbaşkanı Erdoğan, çiftçi kredi limitlerinin de artırıldığını duyurdu.
MUHALEFETE TEPKİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamaları şöyle:
1863 yılından beri Ziraat Bankamız Türk tarımının lokomotifi oldu. Çiftçinin esnafın tüccarın girişimcinin yanında yer aldı. Üreticimizin insanımızın iliğini sömüren tefecilerin ve faiz lobilerinin pençelerine düşmemesi için hayati rol üstlendi.
Ziraat Bankası sadece kar peşinde koşan bir banka değildir. İhtiyaç duydukları anda çiftçinin ensafın sanayici ve tüccarın elinden tutan bir kara gün dostudur. Daha nice seneler boyunca Ziraat’ın bir bankadan dava fazlası olmasını devam ettirmesini bekliyorum. Bu hazineyi ne kadar ileriye taşırsak Türkiye için o kadar iyi olacaktır. Bunun için tarım sektörünün tüm paydaşların iş birliği ve dayanışma içinde hareket etmesi mühimdir.
Türkiye’nin tarımda son 21 yılda nereden nereye geldiğini ortaya koyduk. Muhalefetin ezberi olan ‘Tarım bitti’ tezlerinin ne kadar içi temelsiz ve gerçek dışı olduğunu rakamlarla ispat ettik. Hemen her sene tedavüle konulan saman ithalatı söylemi tarım sektörünün tüm paydaşlarına yapılmış bir hakarettir.
“ÇÖZMEMİZ GEREKEN SORUNLAR VAR”
Eski muhalefet tarzının raf ömrünü tamamladığı görülüyor. Yapıcı muhalefet daha faydalı olacaktır. Ülkemizin son 21 yılda başarı hikayesi yazdığı alanların en başında tarım, hayvancılık ve su ürünleri var. Tarımsal girdi fiyatlarındaki artış gibi çözmemiz gereken sorunlar var. Kırmızı ve beyaz et fiyatlarındaki dalgalı hareketleir yok sayamayız.
Tarımda da çözüm odaklı bakış açısıyla hareket ediyoruz. Eksik gidermenin derdindeyiz.
Türkiye’yi hep beraber hedeflerine ulaştıralım istiyoruz. Her türlü eleştiriye sonuna kadar açığız. Yeter ki sektöre haksızlık yapılmasın. Milli meselemiz olan tarımda biz hiç kimseye kapımızı kapatmadık. Herkesin fikrine, eleştirisine, önerisine sonuna kadar açığız. Yeter ki, tarım konusu ezberlere ve önyargılara kurban edilmesin.
“TARIMIN ÖNEMİ AZALMAYACAK”
Geçtiğimiz asırda yer altı kaynakları ön plandaydı. Bir damla petrolü kandan daha değerli gören sömürgeciler her yola başvurdular, binlerce kilometre ötedeki ülkeleri işgal ettiler. Avrupa’dan Afrika’ya saldırdılar. Afrika’nın o zenci evlatlarının imkanlarını helikopterlerle Avrupa’ya taşıdılar. Eli kanlı diktatörleri desteklediler, katliamlara imza attılar. Bize insan hakları dersi veren batılı ülkelerin, Kongo’da, Güney Afrika’da, Namibya’da, Nijerya’da neler yaptığını biliyoruz. Bize insan hakları dersi veren batılı ülkelerin, Kongo’da, Güney Afrika’da, Namibya’da, Nijerya’da neler yaptığını biliyoruz. Sadece Kongo’da şiddet ve hastalık nedeniyle 10 milyon kişi öldü. Bu ülkeleri ziyaretlerimizde sömürgecilerin acı yüzünü gördük.
Bunların hepsi yer altı kaynakları için yapıldı. Ancak içinde bulunduğumuz yüzyılda aynı kavganın tarım alanları ve su için verileceği görülüyor.
Su kaynakları ve havzaları birer çatışma alanına dönüşüyor. Asya ve Orta Doğu’daki birçok gerilimin altında bu anlaşmazlıklar yatıyor. Tarımın önemi azalmayacak bilakis daha da artacak. Her kriz tarımın ne kadar önemli olduğunu ortaya koyacak.
KREDİ LİMİTLERİ
Organize tarım bölgesi yatırımı yapacak üreticilerimize ilk defa ilave faiz indirimi uygulanacak.
Küçük ekipman kredisi 250 bin TL’ye çıkıyor. Küçükbaş hayvan üreticilerimize işlerini büyütmeleri amacıyla verilen kredinin limitini 400 bin TL’den 600 bin TL’ye getiriyoruz. Büyükbaş için 1,5 milyon TL’ye yükseltiyoruz.
Gençlerin tarım alanında iş ve işletme sahibi olmalarını teşvik ediyoruz. Genç çiftçi kredisinin limitini 1,5’ten 2,5 milyon TL’ye artırıyoruz. Kadın çiftçi kredisinin de aynı şekilde 2,5 milyon TL’ye yükseltiyoruz.
NTV