Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsünden edinilen bilgiye göre, merkez üstü Yukarı Gölalan Mahallesi’nde saat 16.46 sıralarında 4.1 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Yerin 5 kilometre derinliğinde meydana gelen depremde can ve mal kaybı yaşanmadığı belirtildi.
Elazığ Fırat Üniversitesi İnşaat Mühendisliği bölümünde öğretim üyesi olan Cevdet Emin Ekinci, meydana gelen depremlerin ardından vatandaşların hayatlarını kaybetme oranını en aza düşürmek için çalışma başlattı. 24 Ocak Elazığ depremi sonrasında çalışmalarına hız veren Ekinci, doktora öğrencisi Belkıs Elyiğit ile birlikte 4 aşamalı, ışıklı ve sesli ‘Yapısal hasar tespit cihazını’ geliştirdi. Geliştirilen cihaz, kolon ve kirişlerin arasına bırakıldıktan sonra yapıda meydana gelecek kırılma ve çatlamaları kademe kademe bildirecek. 0,1 milimetrede hafif hasar olduğunu gösteren hasar tespit cihazı 3’üncü kademede ağır hasar 4’üncü ve son kademe de ise bina sakinlerine binayı terk etmeleri gerektiğini belirten ses gönderiyor.
Geliştirilen hasar tespit cihazı, binanın girişinde ve merdivenler de herkesin görebileceği ve duyabileceği yerlere yerleştirilecek. Yapıdaki hasar oranına göre ses oranı artan cihazın sesi kesilmediği sürece vatandaşların yapı içerisine girmemeleri sağlanacak. Ayrıca geliştirilen sistem ve teknoloji bu alanda ilk olma özelliğini de taşıyor.
”Binanın güvenliği açısından böyle bir sistem geliştirdik”
Fırat Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Cevdet Emin Ekinci, “Uzun zamandan beri deprem konuları üzerinde çalışıyorduk. Bilindiği üzere 2020 yılında Elazığ’da 6.8 büyüklüğünde bir deprem yaşadık o zamanlar da sahadaydık. Sahada yaptığımız gözlemlerde binaların hasar alması, yıkılması, kırılması ve çatlamaları sentezleyerek deprem öncesi ve deprem anında bina kullanıcılarını nasıl uyarırız diye bir proje yaptık. 6 Şubatta Kahramanmaraş’ta meydana gelen yıkıcı depremlerde de sahadaydık. Sistemin daha rasyonel çalışılması için son tedbirlerimizi aldık.
Cihazımız şuan da 2 parça halinde. Önde gördüğümüz kısım mekanik sistemleri bir de mikroişlemci tarafı var. Binamızın kritik perde, kolon veya kiriş ne varsa orayı bularak cihazımızı yerleştiriyoruz. Cihazımız 24 saat açık. Binaya deprem gibi kuvvetler geldiği zaman 0,1 milimetre genişliğinde çatlak oluştuğu andan itibaren bina sakinlerini uyarma özelliğine sahip. Cihazımızın uyarı sistemi, binanın girişinde ve merdivenler de herkesin görebileceği ve duyabileceği yerlere yerleştiriyoruz. Sistem susuncaya kadar vatandaşların binaya girmesini müsaade etmiyoruz. Bina her an yıkılabilir” dedi.
Böyle bir çalışmanın ilk defa yapıldığının da altını çizen öğretim üyesi Ekinci “3 yıllık bir zamanımı aldı. Elazığ depremi cihazımı test etmem için iyi oldu. Şu an da çalışıyor. Patentleme çalışmaları devam ediyor. İnsanlık yararına teknolojiyi geliştirmeyi amaçlıyoruz. İnsanlarımız yemiyor içmiyor tasarruf ederek bina yapıyorlar biz de binanın güvenliği açısından böyle bir sistem geliştirdik” cümlelerini kullandı.
Türk Eğitim-Sen Genel Başkanı Talip Geylan, yaptığı yazılı açıklamada deprem bölgesinde kamu çalışanlarının barınma ihtiyaçlarının da öncelikli olarak karşılanması gerektiğine dikkati çekerek, seçim nedeniyle çalışmalarına son verecek olan TBMM’nin öncelikleri arasında bu konunun yer alması gerektiğini bildirdi.
Bölgedeki kamu çalışanlarının başta barınma sorunları olmak üzere türlü zorluklarla karşı karşıya kaldığını dile getiren Geylan, şunları ifade etti:
“Hem deprem bölgesinde özveriyle görev yapan kamu çalışanlarının sorunlarını gidermek hem de bölgeye gelecek olan memurlarımızı teşvik etmek amacıyla kamu çalışanlarına ‘afet tazminatı’ ödenmeli ve özellikle de barınma ihtiyaçları öncelikli olarak karşılanmalıdır.
TBMM’nin seçim nedeniyle çalışmalarına son vermesinden önce deprem bölgesinde afet tazminatı ödenmesine yönelik bir düzenleme yapılması, yaraların sarılması noktasında kamu görevlilerimizin çalışma azmini bir kat daha artıracak, aynı zamanda da her türlü zorluğa rağmen görevlerini ifa eden meslektaşlarımızı takdir etmek anlamına gelecektir.”
CNN Türk Özel Haberler Şefi Fulya Öztürk ve kameraman Doğukan Yıldırım, Hatay’ı havadan inceleyen İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya eşlik etti. CNN TÜRK’e özel açıklamalarda bulunan Bakan Soylu, depremde can kaybının 50 bin 399’a yükseldiğini duyurdu.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, “Can kaybı 50 bin 399’a yükseldi. Bin 120 kimliksiz var. Bunların birbiriyle eşleşecek olanlar var eşleşmeyecekler var. Adli tıp çalışıyor. Vefat az açıklanıyor sözleri spekülasyon, kimliklendirme sürüyor, sayı güncellenebilir. Ölü sayısı şöyle tespit ediliyor. Savcılıklar, Sağlık Bakanlığı ve özelliklerde kırsalda muhtar ve jandarmanın idari tespiti sonucunda yapılıyor. Suriyeleri kardeşlerimizi Göç Genel Müdürlüğü tespit ediyor. Burada tüm kurumlar işbirliği içerisinde çalışıyor. Kamuoyunu yanıltmanın ne gibi bir sonucu olabilir bizim açımızdan. Ölü sayısı ne ise onu vermeye çalışıyoruz. Depremde ölenlerin sayısını az göstermek kimin işine yarar kimin işine yaramaz. Bunlar süreci itibarsız kılabilmek için ortaya çıkan dedikodular” dedi.
Asrın felaketi olarak adlandırılan Kahramanmaraş merkezli 2 büyük depremden etkilenen Osmaniye’de acil öncelikliler arasında yer alan ağır hasarlı binaların yıkımına devam ediliyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ekiplerince bugüne kadar yapılan incelemeler sonucu binaların 86 bin 588’i hasarsız, 8 bin 834’ü ağır hasarlı, 30 bin 895’i az hasarlı ve bin 392’si orta hasarlı olarak belirlendi. Yıkılan binaların enkaz kaldırma işlemleri merkez ilçede yüzde 99, Bahçe, Kadirli, Hasanbeyli, Düziçi, Sumbas ve Toprakkale ilçesinde ise yüzde 100 oranında tamamlandı.
Bir yandan depremde acil yıkım kararı bulunan binalar yıkılıp enkazları kaldırılırken, diğer tarafta depremde zarar gören ve yapılan incelemelerin ardından az hasarlı olduğu belirlenen binalarda ise tadilat çalışmalarına başlandı.
İnşaat ustaları, depremin binalarda oluşturduğu izleri ortadan kaldırıp, bir an önce oturulabilir hale gelmesi için hummalı çalışmalarını sürdürdüklerini kaydetti.
Depremde zarar gören binalarda oturan insanların bir an önce sıcak yuvasına geçmesi için çalıştıklarını dile getiren boya ustası Abdullah Engin, “Osmaniye’de depremzedelerin binalarını tadilat ediyoruz, bir nebze de olsa onlara yardımcı olmak için elimizden geleni yapıyoruz. İnşallah bu günleri de atlatacağız. Birbirimize şu anda sahip çıkmamız, birbirimize destek olmamız, elimizden geleni yapmamız lazım” dedi.
Osmaniye’de bir nebze de olsa yaraları sarmak için çalıştıklarını belirten ustalardan Müslüm Engin de, “Osmaniye’de depremde hasarı olan binaları tamir ediyoruz. Bütün yaraları beraber sarmak, vatandaşlara yardımcı olmak istiyoruz” diye konuştu.
BTÜ’den yapılan açıklamaya göre, Avcı, deprem riskine karşı binaların ve zeminin daha güçlü olmasını sağlayacak bor kökenli bir enjeksiyon malzemesi geliştirdi.
Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen Avcı, ürünün avantajının mevcut yapıların zemininde kullanılabilmesi olduğunu belirtti.
Zemin yapısının deprem anındaki önemine dikkati çeken Avcı, BTÜ’nün tescil edilmiş ilk patenti olan ürünün TÜBİTAK 1001 Deprem Araştırmaları Projesi kapsamında da desteklendiğini aktardı.
Ürünün 2023 yılı Eylül ayı itibari ile hayata geçirilmesinin hedeflendiğini belirten Avcı, şunları belirtti:
“Geliştirilen bu malzeme aynı zamanda heyelanların önlenmesinde, şev stabilitesinde, iksa sistemlerinde, tünellerde ve barajlarda kullanılabilecektir. Ürünün en önemli avantajları arasında yerli ve milli olması, çevre dostu, ekonomik ve etkili olması yer almaktadır. Geliştirilen bu ürün ile zeminler depreme daha dirençli hale getirilecektir.”
Elde edilen ürünün maliyetinin diğer ürünlere göre çok daha uygun olduğunu dile getiren Avcı, yerli ve milli bir proje olan bor katkılı çıktının zemin iyileştirilmesi sürecinde hesaplı kullanılabileceğinin de altını çizdi.
15 yıllık bir çalışmanın ürünü olan bu proje ile sıvılaşma potansiyeline sahip zemine oturan binalar yıkılmadan zeminlerin iyileştirilebileceği öğrenildi.
Projede Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Mollamahmutoğlu’nun da yer aldığı belirtildi.
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’ta meydana gelen depremlerde büyük yıkımın yaşandığı Hatay’da, binlerce araçta ya enkaz altında kaldı, yada çatılardan düşen parçalar nedeniyle hasar gördü.
Antakya ve Samandağ’da enkaz arasından çıkarılan araçlar, çekici yardımıyla belirlenen 3 noktaya toplanıyor. Plaka ve şase numarası kayıt altına alınan araçlar düzenli bir şekilde toplama alanına bırakılıyor.
Derince Mahallesi’nde, ezilen, ağır hasar alan, tekerleri çıkan, camları kırılan, motorları ortada duran binlerce aracın görüntüsü adete bir hurdalık yada mezarlığı andırdı. Üzerlerinde enkazdaki beton parçalarından kalıntılar bulunan araçların bazılarının üzerini, sahiplerinin naylon branda ile kapattığı görüldü.
Bazı vatandaşların ise araçlarını bulabilmek için alanda araştırma yaptığı gözlemlendi. En büyük toplama alanındaki Derince’ye enkazlarından çıkarılan araçların getirilmeye devam ettiği görüldü.
“Mezarlık galerisi”
Aracını arayan öğretmen Sebahattin Köseoğlu, “Depremde evimiz, arabamız gitti. Akrabalarımızı kaybettik, toparlanmaya çalışıyoruz. Şimdi burada arabamı arıyorum. Bütün hayatımız 40 yıllık biriktirdiğimiz değerler kayboldu. İnşallah bir gün toparlarız. 2015 model bir aracım vardı. Ev, araba her taraf yıkıldı. On yıla ancak toparlanmayı umut ediyoruz. Burası mezarlık galerisi gibi. Gelen ins
Kahramanmaraş merkezli depremlerin en büyük yıkıma yol açtığı medeniyetler kenti Hatay’da tarihi eserlerin bazıları da hasar gördü. Roma döneminde sel sularını önlemek için bin esire yaptırılan Titus Tünelinin depremde hasar görmemesi dikkat çekti. Samandağ’da, dağdan gelen suların taşıdığı kum ve çakılların limanı doldurmasını engellemek için Roma İmparatoru Vespasianus’un emriyle 69 yılında yapımına başlanan ve oğlu Titus döneminde 81 yılında tamamlanan Vespasianus-Titus Tüneli yıkıcı depremde ayakta kaldı.
“Elle yapılan dünyanın en büyük tüneli” olarak bilinen 7 metre yüksekliğinde, bin 380 metre uzunluğundaki, esirler tarafından inşa edilen tünelde, depremin izlerine dahi rastlanmadı.
“Yorgunluğumuzu duvarlara bıraktık”
Öte yandan deprem nedeniyle büyük yıkıma uğrayan Hatay, barındırdığı güzellikleriyle halen daha turistleri ağırlamaya devam ediyor. Deprem nedeniyle bölgeye gelen gönüllü yardımseverler de Roma döneminde sel sularını önlemek için bin esire yaptırılan Titus Tüneli’ni ziyaret ederek yorgunluklarını adete tünelin duvarlarına bıraktı. Ziyaretçilerden Fırat Korkma, “Yarım çalışmaları için Diyarbakır’dan geldim. Bugün de Samandağ’ın güzelliklerini görmek isteriz.
Herkese tavsiye ediyoruz. Burası binlerce yıllık bir yapı. Kayayı oymuşlar. Temel olmadığı için sıkıntı yok” derken Sevil Güllüoğlu, “Ankara’dan depremde yardımcı olmak için geldim. Birkaç yeri gezmiştim. Buranın muazzam bir ambiyansı var. Şehrin içinde ne kadar yoğunluğumuz varsa duvarlara bıraktık. Böylesi duvarların içinde insan kendini küçük hissediyor. Keyifli güzel. Bana bir bıçak verseler bir metrekareyi yapmam saatlerimi alır” diye konuştu.
Filipinler, açıklarında deprem meydana geldi. ABD Jeolojik Araştırma Merkezi (USGS), Catanduanes eyaletinde yer alan Viga’nın 124 kilometre doğusunda 15 kilometre derinlikte 6.2 büyüklüğünde deprem meydana geldiğini bildirdi.
Filipinler Filipin Volkanoloji ve Sismoloji Enstitüsü (Phivolcs), depremin ardından tsunami uyarısı yaparak, kıyı bölgelerinde yaşayanların iç kısımlara gitmesi çağrısında bulundu.
Phivolcs Direktörü Teresito Bacolcol yaptığı açıklamada, “Deniz seviyesinde küçük bir bozulma var. Halkın olağandışı dalgalar için tetikte olması ve sahilden uzak durmaları tavsiye ediliyor” dedi.
Depremde henüz mal ve can kaybı bildirilmedi.
Dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olan 12 bin yıllık geçmişe sahip Göbeklitepe, can ve mal kayıplarına neden olan Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından tedbiren ziyaretçi girişine kapatılmıştı.
Depremler sonrası yaşanan sel felaketi ile 50 gündür tedbir amacıyla kapalı olan Göbeklitepe, hayatın yavaş yavaş normale dönmesiyle tekrar ziyaretçi kabulüne başladı. Hasarın meydana gelmediği ören yeri, ziyaretçi akınına uğruyor.
Göbeklitepe’yi ziyaret eden turistler, bölgenin herkesin görmesi gereken önemli tarihi mekanlardan biri olduğunu söyledi.