Merkez Bankası haziran ayı faiz kararı yeni Başkan Dr. Hafize Gaye Erkan döneminde açıklanacak ilk politika faizi olacak.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası son kararında mayıs ayı faiz kararını yüzde 8.5 olarak açıklamış ve faizi sabit bırakmıştı.
Haziran ayı toplantısı 22 haziran 2023 tarihinde gerçekleşecek. faiz kararı saat 14.00’te duyurulacak.
Piyasalar Hafize Gaye Erkan’ın Merkez Bankası (TCMB) başkanlığına, Mehmet Şimşek’in ise Hazine ve Maliye Bakanlığı’na atanmasının ardından bugün açıklanacak Para Politikası Kurulu (PPK) kararına kilitlendi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Hafize Gaye Erkan Başkanlığı’nda bugün ilk faiz kararını açıklayacak. Karar saat 14.00’te açıklanacak.
Merkez Bankası’nın 27 ay sonra ilk kez faiz artırımına gitmesi beklenirken, yabancı bankaların faiz oranlarına ilişkin tahmin aralığı ise yüzde 14 ve yüzde 40 seviyelerinde değişiyor.
ABD’li finans ajansı Bloomberg, TCMB’nin bugünkü faiz kararı öncesinde dikkat çeken bir analize yer verdi.
Haberde uluslararası finans kuruluşlarının tahminlerinin birbirlerinden oldukça farklı olduğu bir dönemde iki eski Wall Street Bankacısı olan Mehmet Şimşek ve Hafize Gaye Erkan’ın zorlu bir sınavla karşı karşıya olduğu belirtildi.
ORTODOKS POLİTİKALARA DÖNÜLECEK Mİ?
Haberde “22 Haziran’daki karar ekonomide ortodoks politikalara dönüşte şimdiye kadarki en büyük adım olabilir ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yeni yönetiminin gidişatını belirleyebilir” ifadeleri dikkat çekti.
Onur Ant imzalı haberde, Wall Street bankalarının faiz kararına ilişkin aşırı geniş bir tahmin aralığı olduğu hatırlatılırken analistler, Türkiye’nin iki yıldan uzun bir süredir ilk kez faiz artıracağı konusunda hemfikir. Ancak anketlere göre artışın ne kadar olacağı konusu ise belirsizliğini koruyor.
EN YÜKSEK TAHMİN YÜZDE 40, EN DÜŞÜK TAHMİN YÜZDE 14
Halihazırda yüzde 8,5 seviyesinde bulunan politika faizi için en yüksek tahmin Goldman Sachs’tan geldi. ABD’li banka faizlerin 40’a çıkacağını tahmin etti. En düşük tahmin ise İngiliz Standard Chartered’tan geldi. Banka TCMB’nin daha mütevazı bir artışla faizi yüzde 14’e çıkartacağını tahmin etti.
Aralarında Zümrüt İmamoğlu’nun olduğu Bank of America analistleri, “Hızlı bir düzeltmeden çok kademeli bir düzeltme ihtimali ağır basıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Bloomberg anketinde ise uzmanların üçte birinden fazlası faizlerin yüzde 20’ye çıkacağını öngördü.
Eğer politika faizi yüzde 20 olursa yüzde 40’a yakın enflasyon esas alındığında reel faiz yüzde – 20 civarında olacak. Bu da Bloomberg tarafından izlenen 50’den fazla ekonomi arasında dünyanın en düşük reel faizi olacak.
KADEMELİ ARTIŞ İHTİMALİ AĞIR BASIYOR
Morgan Stanley ekonomistleri Hande Küçük ve Alina Slyusarchuk’a göre ise PPK muhtemelen finansal sistem üzerinde baskı yaratmadan gösterge faizini kademeli olarak TL mevduat faizlerine yaklaştırmaya başlayacak.
Ekonomistler, “İlk normalleşme adımlarının ardından Merkez Bankası muhtemelen daha şahin bir ton benimseyecek ve enflasyon beklentilerini düşürmek için daha fazla faiz artışı sinyali verecek” yorumunda bulundu.
Bloomberg ekonomisti Selva Bahar Baziki de “Hızlı yükselişten kaynaklanabilecek makro-finansal istikrar risklerini göz önünde bulundurarak, politika değişikliğinin kademeli bir sıkılaştırma döngüsü şeklinde gerçekleşeceğini düşünüyoruz.” ifadelerini kullandı.
HANGİ KURULUŞ NE KADAR FAİZ ARTIŞI BEKLİYOR?
Morgan Stanley politika faizinin yüzde 20’ye çıkarmasını beklerken,
Bank of America, yüzde 25 seviyesine yükseltmesini bekliyor.
Deutcshe Bank yüzde 25,
Goldman Sachs ise yüzde 40 öngörüsünü paylaştı.
AA FİNANS BEKLENTİ ANKETİ
AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler ise bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının (politika faizi) 1.075 baz puan artırılarak yüzde 19,25’e çekileceğini tahmin ediyor.
AA Finans’ın, 22 Haziran Perşembe günü gerçekleştirilecek PPK toplantısına yönelik beklenti anketi, 18 ekonomistin katılımıyla sonuçlandı.
Ekonomistlerin politika faizindeki değişikliğe ilişkin beklentilerinin medyanı 1.075 baz puan artırım yönünde gerçekleşti.
Anket sonuçlarına göre, 350 ila 2.150 baz puanlık bir artırım öngören ekonomistlerin politika faizi beklentileri yüzde 12 ile yüzde 30 arasında, yıl sonu politika faizi beklentileri ise yüzde 18 ile 35 arasında yer aldı.
Ekonomistlerin yıl sonu politika faizi beklentilerinin medyanı ise yüzde 25 oldu.
Geçen ay gerçekleştirilen PPK toplantısında politika faizi yüzde 8,50’de sabit bırakılmıştı.
MB BAŞKANI YABANCI BANKALARIN YÖNETİCİLERİYLE GÖRÜŞTÜ
Piyasalar, Merkez Bankası’nın bugünkü Para Politikası Kurulu (PPK) kararına kilitlenirken, Başkan Erkan, geçen hafta uluslararası yatırım bankalarının araştırma birimlerinin yöneticileriyle telefon görüşmeleri gerçekleştirdi.
Erkan’ın uluslararası yatırım bankası yöneticileriyle Türkiye piyasalarına ilişkin görüş alışverişinde bulunduğu, yaklaşımları ile değerlendirmelerini aldığı öğrenildi.
Uluslararası yabancı kurumlara yakın kaynaklardan edinilen bilgiye göre, yabancı kurum temsilcileri faiz kararının önemli olduğunu belirtirken güçlü bir faiz artışının güçlü bir sinyal anlamına geleceğine işaret etti. Yabancı kurum yöneticilerinin sermaye kontrolü yaratan hareketlerin ortadan kaldırılması, swapların rahatlatılması, bir süre sıcak para girişine izin verilmesi ile kur korumalı mevduattan net bir çıkış planı açıklanması konularına dikkat çektiği görüşmelerde özellikle ödemeler dengesi krizi endişelerinin de gündeme geldiği öğrenildi.
Milliyetçi Harekt Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli, partisinin grup toplantısında konuştu.
Bahçeli’nin konuşmasından öne çıkanlar şöyle:
“Türk gençliği alfabenin hiçbir harfiyle sınırlandırılamaz. Gençler aydınlık geleceğimizni kefilidir. Biz gençliği sınavlarla bulmadık, bu yolla da kaybetmeyeceğiz. Üniversite sınavlarını kaldıracağımız günler çok uzak değildir.
İlk toplantımızı il başkanlarımızın katkılarıyla diğerini de MYK üyelerimizin katılımıyla dün gerçekleştirdik. İki seçimde de belirlediğimiz hedeflere ulaşmanın memnuniyeti dile getirildi. Parti olarak atalete kapılamayaz. Hız kesmeden sahadaki faaliyetlerimize devam edeceğiz. Geleceği karşı görevlerimiz olduğunu biliyor ve feragatla mücadele ediyoruz. Her an seçim olacakmış gibi bütün demokratik hareketlere hazır olmak durumundayız.
YEREL SEÇİMLER İÇİN İKİ HEDEF
Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimleri tamamlanmış olsa da önümüzde mahalli seçimler vardır. MHP, mahalli seçimler için hazırlık sürecini başlatmıştır. Birinci stratejik hedefimiz, mevcut belediye başkanlarımızı muhafaza ederek üzerine daha çoğunu eklemektir.
İkinci stratejik hedefimiz muhalefet partilerdeki belediyelerin yürek yaralayan hallerine son vermektir. İstanbu 5 yılını kaybetmiş tarihin gerisine düşmüştür. CHP’li büyükşehir belediye başkanlarının ayak oyunlarından, parti içi cepheleşmelerden, çıkar yarışından başka bildikleri bir şey yoktur.
“YENİ ANAYASA ÜLKEMİZE KAZANDIRILMALI”
Kurban Bayramı sonrasında Meclisimizin bir süre daha çalışması kararı alınmıştır. Milletimize aşama aşama müjdeli haberler verilecektir. Siyasi parti gruplarının uzlaşması ile Türkiye Yüzyılı’nın temelleri atılmalı, yeni bir anayasa ülkemize kazandırılmalıdır.
“TOPLUM KUR DALGALANMALARINDAN KORUNMALI”
Türkiye ekonomisi 11 çeyrektir büyümektedir. Bu yılın ilk çeyreğindeki büyüme de yüzde 4’tür. Türkiye enflasyon kuşatmasını yaracaktır. Toplumun her kesimini kur dalgalanmalarına karşı emniyete almak ekonomi yönetiminin başlıca sorumluluğudur.
FAİZ MESAJI
Son günlerde faizi yükseltmek amacıyla iç ve dış çevrelerin son derece faal olduğu görülmektedir. MHP’nin faize karşı bakışı bellidir, değişme göstermemiştir. Faiz artışı yatırımı caydıran, üretime çomak sokan politik bir tercihtir. Ancak Türkiye’nin ekonomik refahı için kısa dönemli ve bazen de can yakan tedbirler vardır.
Batan gemiyi ilk terk eden korkaklar ve korsanlardır. Hasar almış gemiyi limana yanaştıracağını söyleyen Kılıçdaroğlu’nun baba ile oğlu arasındaki taht kavgasında nasıl çıkacağı da merak konusudur. Türkiye’nin kadavraya değil kaderine yön veren, Akdeniz ve Ege’de milli duruşu, yüksek mücadeleyi temsil eden Cumhur İttifakı’na ihtiyacı vardır.
MAHMUD ABBAS’A TEPKİ
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Çin ziyaretinde Uygur TÜrkleri için terörist demiştir. Buradan Mahmud Abbas’a sesleniyorum; Uygur Türklerine terörist demek haksızlıktır, günahdır, cinayettir, rezalettir.”
Piyasaların yakından takip ettiği faiz kararı açıklandı.
Merkez Bankası mayıs ayı Para Politikası Kurulu toplantısında politika faizini yüzde 8,50’de bıraktı.
Karar Metni
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun karar metninde şu ifadeler yer aldı:
“Yakın dönemde iktisadi faaliyete ilişkin açıklanan veriler tahmin edilenden daha olumlu seviyelerde gerçekleşmesine rağmen, jeopolitik risklerin ve faiz artışlarının da etkisi ile gelişmiş ülke ekonomilerinde resesyon endişeleri sürmekte, birbirini takip eden banka iflaslarının tetiklediği finansal istikrarı tehdit eden koşulların oluştuğu gözlenmektedir. Türkiye’nin geliştirdiği stratejik nitelikte çözüm araçları sayesinde temel gıda başta olmak üzere bazı sektörlerdeki arz kısıtlarının olumsuz etkileri azaltılmış olsa da uluslararası ölçekte üretici ve tüketici enflasyonu yüksek seviyelerini sürdürmektedir. Yüksek küresel enflasyonun, enflasyon beklentileri ve uluslararası finansal piyasalar üzerindeki etkileri yakından izlenmektedir. Ülkeler arasında farklılaşan iktisadi görünüme bağlı olarak gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikası adım ve iletişimlerindeki ayrışma devam etmekle birlikte, takas anlaşmaları ve yeni likidite imkânları ile finansal istikrarı öncelikleyen eşgüdümlü adımlar atılmaktadır. Finansal piyasalar, merkez bankalarının faiz artırım döngülerini yakında sonlandıracağını beklentilerine yansıtmaktadır.
Asrın felaketi öncesindeki öncü göstergeler 2023 yılının ilk çeyreğinde iç talebin dış talebe kıyasla daha canlı olduğuna ve büyüme eğiliminde artışa işaret etmekteydi. Güncel veriler deprem bölgesinde ekonomik faaliyetin beklenenden hızlı toparlandığını göstermekte, orta vadede depremin Türkiye ekonomisinin performansı üzerinde kalıcı bir etkide bulunmayacağı belirginleşmektedir. Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin payı yüksek seyrederken, turizmin cari işlemler dengesine beklentileri aşan güçlü katkısı yılın tüm aylarına yayılarak devam etmektedir. Bunun yanında, iç tüketim talebinde devam eden artış, enerji fiyatlarındaki yüksek seviye ve ana ihracat pazarlarındaki zayıf iktisadi faaliyet cari denge üzerindeki riskleri canlı tutmaktadır. Cari işlemler dengesinin sürdürülebilir seviyelerde kalıcı hale gelmesi, fiyat istikrarı için önem arz etmektedir. Kredilerin büyüme hızı ve erişilen finansman kaynaklarının amacına uygun şekilde iktisadi faaliyet ile buluşması yakından takip edilmektedir. Kurul, 2023 Yılı Para Politikası ve Liralaşma Stratejisi metninde belirttiği üzere, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarını kararlılıkla kullanmaya devam edecek ve fonlama kanalları başta olmak üzere tüm politika araç setini liralaşma hedefleriyle uyumlu hale getirecektir. Kurul, yaşanan felaketin etkilerinin en düşük seviyelere indirilmesi ve gerekli dönüşümün desteklenmesi amacıyla uygun finansal koşulların oluşmasını önceliklendirecektir.
Uygulanan bütüncül politikaların desteğiyle enflasyonun seviyesinde ve eğiliminde iyileşmeler devam etmekle birlikte, depremin yol açtığı arz-talep dengesizliklerinin enflasyon üzerindeki etkileri yakından izlenmektedir. Sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal koşulların destekleyici olması deprem sonrasında daha da önemli hale gelmiştir. Bu çerçevede Kurul, politika faizinin sabit tutulmasına karar vermiştir. Kurul, para politikası duruşunun fiyat istikrarı ve finansal istikrarı koruyarak deprem sonrası gerekli toparlanmayı desteklemek için yeterli olduğu görüşündedir. Depremin 2023 yılının ilk yarısındaki etkileri yakından takip edilmektedir.
TCMB, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 hedefine ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. TCMB, fiyat istikrarının kalıcı ve sürdürülebilir bir şekilde kurumsallaşması için Liralaşma Stratejisi’ni tüm unsurlarıyla uygulayacaktır. Fiyatlar genel düzeyinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, ters para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. Böylelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde devamı için uygun zemin oluşacaktır.”
ABD Merkez Bankası (Fed) faiz kararını açıkladı. Fed, politika faizini beklentiler doğrultusunda 25 baz puan artırarak yüzde 5,00-5,25 aralığına yükseltti. Fed’in kararı sonrası bu oran son 16 yılın en yüksek faizi olarak kayıtlara geçti.
Fed, bir sonraki faiz kararını 14 Haziran tarihinde alacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, İstanbul Gaziosmanpaşa’da kentsel dönüşüm projeleri anahtar teslim ve temel atma töreninde konuştu. Vatandaşların Ramazan Bayramı’nı kutlayan Erdoğan, bayram namazını Ayasofya’da kıldığını, ardından restorasyon çalışmaları tamamlanan Sultanahmet Camii’nin yeniden ibate açıldığını söyledi. Dün Filyos’ta Karadeniz gazının devreye alınmasıyla ilgili konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, 1 yıl boyunca mutfak ve ocaklarda kullanılan gazın ücretsiz olacağını hatırlattı.
İftarı Filyos’ta yaptıklarını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu 7’li masa Karadeniz gazı için ‘hani nerede’ diyordu. Bebecan diye birisi var. ‘Hani nerede’ diyordu. Türkiye’nin bir ucundan bir ucuna denizin altına doğalgaz boruları yerleştirdik. Bunu görmediniz mi? Ne zamandan beri Filyos’ta yanıyor. Bunların gözleri var görmez, kulakları var duymaz, kalpleri var mühürlü. Biz bunlara nasıl oldu da bu makamları teslim ettik. İstifa ederken geldi bizlere neler neler söyledi, diğeri veda konuşması yaparken neler neler söyledi. Asıl bunlara ihanetlerinin bedelini 14 Mayıs’ta ödetmeye hazır mıyız? Ana kademe çok çalışacağız. Kadın kolları, gençler çok çalışacağız. Durmak yok” dedi.
Yarın deprem bölgesinde inşa edilen köy konutlarının tesliminin yapılacağını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Oradaki kardeşlerimizle iki bayramı bir arada kutlayacağız. Eser ve hizmet şölenleriyle milletimize yaşattığımız bayramları önümüzdeki günlerde de sürdüreceğiz. Bizim gündemimizde de bu ülkeye ve millete dair her şey var. Son günlerde birileri sürekli ‘Millet kuru soğan alamıyor. Siz yol açılışı, gemi açılışı yapıyorsunuz’ diyor. Milletimizin günlük hayatımızda bazı sıkıntılar olabilir. Onlar bugünün işi değil. Küresel krizlerin elbette bize de yansımaları olabilir. Aldığımız tedbirlerle bu etkileri en aza indirmeyi amaçlıyoruz. Bu sıkıntıları kökten çözmek peşindeyiz. Ülkemizi ve milletimizi bu sıkıntılardan kalıcı olarak kurtarmanın yolu eser ve hizmetlerden geçiyor. Biz İHA, SİHA derken, TCG Anadolu, Kızılelma derken sadece savunma sanayii ürünlerinden bahsetmiyoruz. Bizi asıl sevindiren bu ürünlerin gerisindeki teknoloji birikimidir. Yıllarca başkalarının teknolojilerini hayran hayran izlemek zorunda bırakıldık. Bir toplu iğne bile üretemiyordu bu ülke. Sadece kullanıcı olarak sürecin içinde yer almamız çoğu zaman sınırlandırıldı. Bu ürünlerle beraber dünyada teknolojide ne oldu; söz sahibi olduk. Artık teknolojide bile söz sahibi olduk. Togg üretimini yetiştiremiyoruz. Devasa hastanelerimiz var mı. Çam Sakura, Murat Dilmener var mı? Okmeydanı SSK Hastanesinin hali neydi. Bay bay Kemal ahh ah. Savaş Ay hayatta olsaydı. O hastanelerin hali neydi. O hastanelerde ölüyorsa vatandaşımız orada rehin olarak kalıyordu. Sen önce bunların hesabını ver. Önce hastanelerde senin döneminde rehin olarak kalanların hesabını ver. Senin gidecek yerin yok. Benim vatandaşım o hastanede ölüp de rehine kalanların varislerinin bunun hesabını ağır sorması lazım” diye konuştu.
“Bugüne kadar 3,3 milyon konutu kentsel dönüşümle yenilerken, 1.2 milyon konutu da TOKİ eliyle inşa ettik”
Kentsel dönüşüm çalışmalarıyla ilgili de konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bugüne kadar 3,3 milyon konutu kentsel dönüşümle yenilerken, 1.2 milyon konutu da TOKİ eliyle inşa ettik. Özel sektörün de katkılarıyla ülkemizi bunun 20 yıl öncesine göre çok iyi seviyeye getirdik. İstanbul başta olmak üzere deprem bölgelerinde kentsel dönüşümü hızlandırıyoruz. Günlük hayatımızda yaşadığımız sıkıntılardan kurtulabilmemizin yolunun ülkemizi büyütmek, üretim ve istihdamı artırmaktan geçtiğini unutmamalıyız” dedi.
“Göreceksiniz enflasyon da faizle birlikte düşecek”
Enflasyon konusuna da değinen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Enflasyonunun yükselmesinde, fiyat artışlarında birilerinin aç gözlülüğünün, alçaklığının payı varsa bunun da peşine düşeriz. Nitekim ilgili tüm kurumlara verdiğimiz açık talimat var. Vatandaşın ekmeğine göz dikenin gözünün yaşına bakmayacaksınız. Enflasyon meselesini de bu yıl sonuna kadar kontrol altına alıp, önümüzdeki yıl da tamamen çözeceğiz. Bu kardeşiniz iktidarda olduğu sürece faiz yükselemez, faiz devamlı düşecektir. Amerika’da faiz yükselebilir. Göreceksiniz enflasyon da faizle birlikte düşecek. Türkiye Yüzyılı gibi vizyonu 3-5 karaborsacının hırsına teslim etmeyeceğiz” diye konuştu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Mart ayı piyasa katılımcıları anketi sonuçlarını açıkladı. 2023 yılı Mart ayı Piyasa Katılımcıları Anketi, reel sektör ve finansal sektör temsilcileri ile profesyonellerden oluşan 42 katılımcı tarafından yanıtlanmış ve sonuçlar katılımcıların yanıtları toplulaştırılarak değerlendirildi.
Yıllık enflasyon beklentileri
Buna göre, katılımcıların cari yıl sonu tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 35,76 iken, bu anket döneminde yüzde 37,72 oldu. 12 ay sonrası TÜFE beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 30,75 iken, bu anket döneminde yüzde 31,63 oldu. 24 ay sonrası TÜFE beklentisi ise aynı anket dönemlerinde sırasıyla yüzde 18,11 ve yüzde 17,91 olarak gerçekleşti.
12 ay sonrası enflasyon beklentileri
2023 yılı Mart ayı anket döneminde, katılımcıların 12 ay sonrasına ilişkin ihtimal tahminleri değerlendirildiğinde, TÜFE’nin ortalama olarak yüzde 19,95 ihtimalle yüzde 20,00 – 24,99 aralığında, yüzde 33,52 ihtimalle yüzde 35 – 39,99 aralığında, yüzde 16,44 ihtimalle ise yüzde 40,00 – 44,99 aralığında artış göstereceği öngörüldü.
Aynı anket döneminde nokta tahminler esas alınarak yapılan değerlendirmeye göre ise, katılımcıların yüzde 18,42’sinin beklentilerinin yüzde 20,00 – 24,99 aralığında, yüzde 18,42’sinin beklentilerinin yüzde 30,00 – 34,99 aralığında, yüzde 31,58’inin beklentilerinin yüzde 35,00 – 39,99 aralığında olduğu gözlendi.
24 ay sonrası enflasyon beklentileri
2023 yılı Mart ayı anket döneminde, katılımcıların 24 ay sonrasına ilişkin ihtimal tahminleri değerlendirildiğinde, TÜFE’nin ortalama olarak yüzde 17,23 ihtimalle yüzde 9 – 14,99 aralığında, yüzde 40,42 ihtimalle yüzde 15,00 – 20,99 aralığında, yüzde 21,40 ihtimalle ise yüzde 21,00 – 26,99 aralığında artış göstereceği öngörüldü.
Aynı anket döneminde nokta tahminler esas alınarak yapılan değerlendirmeye göre, 24 ay sonrası TÜFE enflasyonu beklentileri değerlendirildiğinde, katılımcıların yüzde 17,65‘inin beklentilerinin yüzde 9,00 – 14,99 aralığında, yüzde 47,06‘sının beklentilerinin yüzde 15,00 – 20,99 aralığında, yüzde 20,59’unun beklentilerinin yüzde 21,00 – 26,99 aralığında olduğu gözlendi.
Faiz beklentileri
Katılımcıların BİST Repo ve Ters-Repo Pazarı’nda oluşan gecelik faiz oranı ile TCMB bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı cari ay sonu beklentileri bir önceki anket döneminde yüzde 9 iken, bu anket döneminde yüzde 8,50 olarak gerçekleşti.
Döviz kuru beklentileri
Katılımcıların cari yıl sonu döviz kuru (ABD Doları/TL) beklentisi bir önceki anket döneminde 22,84 TL iken, bu anket döneminde 22,91 TL oldu. 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi ise bir önceki anket döneminde 23,10 TL iken, bu anket döneminde 23,52 TL olarak gerçekleşti.
GSYH büyüme beklentileri
Katılımcıların GSYH 2023 yılı büyüme beklentisi bir önceki anket döneminde 3,6 iken, bu anket döneminde yüzde 3,5 olarak gerçekleşti. GSYH 2024 yılı büyüme beklentisi ise bir önceki anket döneminde 4,5 iken, bu anket döneminde yüzde 4,4 olarak gerçekleşti.
İçinde kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılması, kesinleşmemiş ve dava safhasında bulunan alacaklar, inceleme ve tarhiyat aşamasında bulunan alacaklar, matrah ve vergi artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesi, bazı kurumlar vergisi mükelleflerine son dakika sürprizi ek vergi, deprem bölgesine yönelik özel düzenlemeler gibi düzenlemelerin de yer aldığı 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun dünkü Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Tüm vergi, prim, trafik, askerlik, nüfus, köprü, otoyol kaçak geçiş cezaları ve daha önce hiç yapılandırma düzenlemesinde yer almayan adli para cezaları, idari para cezaları, öğrenim kredisi borçları, destekleme primi borçları da yapılandırma kapsamında yer alıyor.
Belediyelerin emlak vergisi, su borçları da dâhil olmak üzere tüm alacakları, oda ve borsaların, birliklerin aidat borçları da yapılandırılabilecek.
İnternet vergi dairesine giriş yaparak borcunuzu görüntüleyebilirsiniz.
Borcun peşin ödenmesi durumunda yurt içi ÜFE tutarının yüzde 90’ından vazgeçilecek. Borç idari para cezasıysa asıl alacaktan yüzde 25 oranında indirim sağlanacak. Ödenecek alacağın feri alacaktan ibaret olması durumunda feri alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan yüzde 50 indirim yapılacak.
Önceki borç yapılandırmalarda 36 ay olan üst sınır 48 aya çıktı. Azami süreler aşılmamak kaydıyla bu düzenlemeye göre yapılandırılan borçlar 12, 18, 24, 36 veya 48 eşit taksitte ödenebilecek. Borçlular, ödeme seçeneklerinden birini başvuru sırasında tercih edecek.
Borcunu peşin ya da daha kısa sürede ödeyenler avantajlı olacak. Vergi ve prim borçları başta olmak üzere birçok kuruma ödenmeyen borçların cezaları silinecek.
Spor kulüpleri ise borçlarını 120 eşit taksitle ödeyebilecek.
Bu fırsattan yararlanmak isteyenlerin 31 Mayıs 2023’e kadar başvuruda bulunması gerekiyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı, SGK, Ticaret Bakanlığı, il özel idareleri, belediyelere ödenecek tutarların ilk taksiti 30 Haziran’a kadar, diğer taksitler de bu tarihi takip eden aylık dönemler halinde azami 48 ay eşit taksitte ödenebilecek.
Cumhurbaşkanı’na başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini 1 aya kadar uzatma konusunda yetki verilmiş bulunuyor. (7440 sayılı Kanun, Madde. 9/16). Cumhurbaşkanı, bu yetkisini kullanarak, başvuru süresini 30 Haziran 2023, ilk taksit ödeme süresini ise 31 Temmuz 2023 tarihine kadar uzatabilir. Daha önceki yapılandırma düzenlemesinde bu yetkisini kullanmıştı.
Merkez Bankası, merakla beklenen faiz kararını açıkladı.
Şubat ayı olağan toplantısını yapan Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, politika faizini 50 baz puan düşürerek yüzde 8,5’e çekti.
OCAKTA PAS GEÇTİ
Merkez Bankası yılın ilk toplantısında faizi yüzde 9’da sabit bırakmıştı.
GEÇEN YIL 5 PUAN İNDİRİM
Geçen yıl faizde üst üste dört kez indirime giden Merkez Bankası, kasım toplantısında faiz indirim sürecinin sonlandırıldığını açıklamıştı. Aralık ayında faizde değişikliğe gidilmemişti.
Merkez, ağustos, eylül, ekim ve kasım toplantılarında toplam 5 puanlık indirim gerçekleştirdi. Politika faizi yüzde 14’ten yüzde 9’a çekildi. Politika faizi böylece Eylül 2020’den bu yana ilk kez tek haneye inmişti.
EKONOMİSTLER NE BEKLİYORDU?
AA Finans’ın anketine katılan ekonomistlerin çoğu, TCMB’nin faizi indirmesini bekliyordu.
Ekonomistlerden 10’u mevcutta yüzde 9 düzeyinde bulunan politika faizinin 100 baz puan düşürüleceği yönünde görüş bildirirken, 1’i bu indirimin 150 baz puan olacağını tahmin ediyordu. Ekonomistlerden 6’sı ise politika faizinin sabit tutulmasını bekliyordu.
“DEPREM YAKIN VADEDE EKONOMİK AKTİVİTEYİ ETKİLEYECEK”
Karara ilişkin Para Politikası Kurulu’ndan yapılan açıklamada deprem felaketine ilişkin vurgu yapıldı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Asrın felaketi öncesindeki öncü göstergeler 2023 yılının ilk çeyreğinde iç talebin dış talebe kıyasla daha canlı olduğuna ve büyüme eğiliminde artışa işaret etmekteydi. Depremin üretim, tüketim, istihdam ve beklentiler üzerindeki etkileri kapsamlı bir şekilde değerlendirilmektedir. Depremin yakın vadede ekonomik aktiviteyi etkilemesi beklenmekle birlikte orta vadede Türkiye ekonomisinin performansı üzerinde kalıcı bir etkide bulunmayacağı öngörülmektedir. Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin payı artarken, turizmin cari işlemler dengesine beklentileri aşan güçlü katkısı yılın tüm aylarına yayılarak devam etmektedir. Bunun yanında, iç tüketim talebi, enerji fiyatlarındaki yüksek seviye ve ana ihracat pazarlarındaki zayıf iktisadi faaliyet cari denge üzerindeki riskleri canlı tutmaktadır.
Cari işlemler dengesinin sürdürülebilir seviyelerde kalıcı hale gelmesi, fiyat istikrarı için önem arz etmektedir. Kredilerin büyüme hızı ve erişilen finansman kaynaklarının amacına uygun şekilde iktisadi faaliyet ile buluşması yakından takip edilmektedir. Kurul, 2023 Yılı Para Politikası ve Liralaşma metninde belirttiği üzere, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarını kararlılıkla kullanmaya devam edecek ve fonlama kanalları başta olmak üzere tüm politika araç setini liralaşma hedefleriyle uyumlu hale getirecektir. Kurul, yaşanan felaketin etkilerinin en düşük seviyelere indirilmesi ve gerekli dönüşümün desteklenmesi amacıyla uygun finansal koşulların oluşmasını önceliklendirecektir.”
“İNDİRİM DEPREM SONRASI TOPARLANMA İÇİN YETERLİ”
Enflasyonun seviyesinde ve eğiliminde iyileşmeler görülmeye başlanmakla birlikte depremin yol açtığı arz-talep dengesizliklerinin enflasyon üzerindeki etkilerinin yakından izlendiği belirtilen açıklamada, “Sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal koşulların destekleyici olması daha da önemli hale gelmiştir. Bu çerçevede Kurul, politika faizinin 50 baz puan düşürülmesine karar vermiştir. Kurul, bu ölçülü indirim sonrası para politikası duruşunun fiyat istikrarı ve finansal istikrarı koruyarak deprem sonrası gerekli toparlanmayı desteklemek için yeterli olduğu görüşündedir. Depremin 2023 yılının ilk yarısındaki etkileri yakından takip edilecektir.” denildi.
Payları borsada işlem gören halka açık ortaklıkların, genel kurul kararı aranmaksızın, yönetim kurulu kararı ile geri alım programı başlatabileceğine karar verildi.
SPK duyurusuna göre depremin finansal piyasalar üzerindeki olumsuz etkisinin asgariye indirilebilmesi ve oluşabilecek yatırımcı mağduriyetlerinin önüne geçilmesi için 10 Nisan 2023 tarihine kadar; aracı kurumlarca, portföy büyüklüğü 1 milyon TL ve altında olan müşterilere uygulanacak azami kredi faiz oranının ve kredili olmayan bir alım emri nedeni ile ödemekle yükümlü oldukları tutarın tamamının veya bir kısmının takas günü itibarıyla tevdi edilmemesi veya söz konusu tutarın temerrüt durumunda uygulanacak faiz oranının, aracı kurumun vereceği kredinin, kaynak maliyeti dikkate alınarak, sermaye piyasasına olan algıyı olumsuz etkileyecek ve güveni zedeleyecek uygulamalardan kaçınılmak suretiyle, makul bir seviyede belirlenmesi yönünde tavsiye kararı alınmasına karar verildi.
6 Şubat itibariyle Deprem Bölgesi’nde ikametgâhı, işyeri adresi veya şubede hesabı bulunan müşterilerin, bu tarihten itibaren oluşan temerrüt durumlarında, 30 Haziran 2023 tarihine kadar işlem tesis edilmemesi, temerrüde ve temerrüt sonucuna bağlı işlemlerin yapılmaması şeklinde uygulamanın yönlendirilmesi kararlaştırıldı.
SPK aracı kurumların sermaye yeterliliği konusunda da düzenlemelere imza attı. Buna göre, 30 Haziran 2023 tarihine kadar, aracı kurumların hazırladığı sermaye yeterliliği tablolarında, kendi portföylerine alınan pay senetlerine ilişkin pozisyon riski oranının yüzde 10 yerine yüzde 3 üzerinden, kredi hesabı altında izlenen ‘Diğer müşteriler’ için pozisyon riski oranının ise yüzde 8 yerine yüzde 4 üzerinden hesaplanmasına, 30 Haziran 2023 tarihine kadar, Kredili İşlemler Tebliği’nin 7’nci maddesi uyarınca yapılacak genel işlem sınırı hesaplamasında, 6 Şubat 2023 tarihi itibariyle Deprem Bölgesi’nde ikametgâhı, işyeri adresi veya şubede hesabı bulunan müşterilere kullandırılan kredilerin dikkate alınmamasına,
Yüzde 35 olarak belirlenen başlangıç özkaynak koruma oranının, 10 Nisan 2023 tarihine kadar yüzde 20 olarak uygulanmasına, Kurulun 6 Şubat 2023 tarihinde Deprem Bölgesi’ndeki yatırımcılara yönelik aldığı kararın tüm yatırımcılara teşmil edilmesi amacıyla; kredili olmayan bir alım emri nedeni ile müşterinin ödemekle yükümlü olduğu tutarın tamamının veya bir kısmının takas günü itibarıyla tevdi edilmemesi veya söz konusu tutarın takas tarihi itibarıyla müşterinin aracı kurum nezdindeki hesabında bulunmaması durumunda Kredili İşlemler Tebliği’nin 16’ncı maddesi çerçevesinde işlem tesis edilmesi,
Kredili sermaye piyasası aracı işlemlerinin devamı süresince özkaynak koruma oranının asgari yüzde 20 olması, kredili olarak alınan veya özkaynak olarak verilen sermaye piyasası araçlarını satarak krediyi kapatma yetkisi ve özkaynak tamamlama bildirimi gönderilmiş müşterinin hiçbir alım emrinin, bildirim gününden özkaynak tamamlanıncaya kadar geçecek süre boyunca yerine getirilmemesi, hususlarındaki hükümlerin, aracı kurumların kendi risk politikalarına uygun düştüğü ölçüde ve müşteri taleplerini de olabildiğince gözeterek, 10 Nisan 2023 tarihine kadar esnek bir şekilde uygulanabilmesine,
Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ve bu Kanun’a dayanılarak çıkarılan ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, müşterilerce yatırım kuruluşlarına devredilecek bireysel emeklilik sözleşmelerinden kaynaklanan devlet katkısı hariç alacakların, sermaye piyasası araçlarının kredili alımı, açığa satış ve ödünç alma ve verme işlemlerinde özkaynak olarak kabul edilebilecek kıymetler arasına eklenmesine ve bu alacakların yüzde 100’ünün özkaynak olarak kabul edilmesine karar verildi.