Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Haftalık Para ve Banka İstatistikleri’ni açıkladı. Buna göre; Merkez Bankası toplam rezervleri 7 Nisan ile biten haftada 1 milyar 320 milyon dolar azalarak, 121 milyar 103 milyon dolar oldu.
Brüt döviz rezervleri 1 milyar 756 milyon dolarlık azalışla 70 milyar 247 milyon dolardan 68 milyar 491 milyon dolara indi. Altın rezervleri ise 7 Nisan haftasında 436 milyon dolar artarak 52 milyar 176 milyon dolardan 52 milyar 612 milyon dolara yükseldi.
Diyarbakır Siber Suçlarla Mücadele ekipleri son zamanlarda şirketlerin sistemlerinde veri ihlallerinin olduğunun bildirmesi üzerine harekete geçti.
Şüpheliler, özelikle geniş yetkilere sahip üst düzey kamu görevlilerini hedef aldı. Gönderdikleri sahte maillere tıklayan kurbanlarının şifrelerini ele geçirdi.
85 Milyon kişinin bilgisayarı çalındı
Bu şifreler sayesinde 85 milyon vatandaşın kimlik, adres, kredi kart bilgilerini ele geçirip ve bu bilgileri dolandırıcılara sattı.
Şebekenin platformuna üye olmak için içeriden birilerinin referans olması gerektiği ve içeride kalabilmek için işledikleri suçları birbirlerine anlatıp ve ele geçirdikleri bilgileri paylaşmaları gerektiği ortaya çıktı.
Şebeke, kurdukları illegal platform üzerinden siber polisine yakalanmamak için neler yapılması gerektiğini birbirlerine anlattığı belirlendi.
Örgüt elebaşının halen başka bir suçtan tutuklu olduğu öğrenilirken örgütün üst düzey yöneticileri başarılı bir operasyonla yakalandı. Örgüt yöneticilerinin birbirlerini sadece sanal isimleriyle tanıdığı gerçek hayatta birbirleriyle tanışmadığı öğrenildi.
Aramalarda çok sayıda cep telefonu ve bilgisayar ele geçirildi. Şüpheliler dijital materyallerinin incelenmesi ve ifadelerinin alınmasından sonra Diyarbakır Savcılığına sevk edileceği kaydedildi.
Öte yandan, siber suçlarla mücadele ekipleri bilinmeyen sahte maillere kesinlikle tıklanılmaması gerektiğini hatırlattı.
ABD’deki banka iflaslarının psikolojik etkisi piyasada devam ediyor. Küresel piyasada ons altının 2 bin doların üzerini görmesi iç piyasada gram altına yükseliş olarak yansıdı. Ons altındaki artışa dolar kurundaki hareketlilik de eklenince gram altın 1260 liraya ulaşarak tarihi zirvesini yeniledi.
İç piyasada gram altın 1260 lira olurken çeyrek altın 2 bin 115 liradan, yarım altın 4 bin 220 liradan, tam altın 8 bin 440 liradan ve Cumhuriyet altını 8 bin 640 liradan satılıyor.
Küresel piyasalarda altın fiyatları Fed’in faiz kararlarının etkisiyle sert hareketler sergiliyor. Fed bu yılın üçüncü faiz kararını 3 Mayıs’ta duyuracak.
Ramazanda iftar sofralarının vazgeçilmezi hurmanın kilosu geçtiğimiz yıla oranla iki kat arttı. Artan fiyatlardan ötürü esnaf, hurmayı tane ile satmaya başladı. Eskiden tadarak alınan hurmalar şimdi tane hesabıyla satın alınıyor. Eminönü esnafı bu durumun fiyat artışından kaynaklı olduğunu söyleyerek, geçen yıla oranla satışların yarı yarıya düştüğünü belirtti.
Tadımlık ikram edilen hurma tarih oldu
Eminönü’ndeki bazı esnaflar ise vatandaşın tek hurma ikramına önüne geçebilmek için hurmalara fiyat etiketi astıklarını söyledi. Öte yandan önceki yıllarda kilosu ucuzken tadımlık ikram edilen hurmayı ikram edemediklerini belirtti.
“Geçen sene 1-2 TL arasındaydı ikram verebiliyorduk”
Hurma fiyatlarından kaynaklık tane olarak da satış yaptıklarını belirten Eminönü esnafı Hüseyin Yavuzer, “Normalde kilo olarak satıyoruz fakat hurma fiyatlarından kaynaklı tane olarak da satmaya başladık. Eskiden ikram olarak veriyorduk fakat şimdi hurmanın tanesi 10 TL’ye kadar geldiği için veremiyoruz. Geçen sene 1-2 TL arasındaydı ikram verebiliyorduk” dedi.
“Vatandaş hurmanın tanesinin 10 TL olduğunu görünce tepki gösteriyor”
Vatandaşların genelde bütçesine göre hurma satın aldığını anlatan Yavuzer, “Vatandaşın hurmanın tanesinin 10 TL olduğunu görünce tepki gösteriyor. Hurma fiyatının yüksek olması dövizden kaynaklı oluyor. Geçtiğimiz yıla göre talep oldukça düştü. Bizim satışımız yarı yarıya fark var diyebiliriz. Geçen sene 130 TL’ye satıyorduk şimdi ise kilosunu 250 TL’den satıyoruz” şeklinde konuştu.
Dolar 19,3020 liradan, euro ise 21,1080 liradan güne başladı.
İstanbul Kapalıçarşı’da 19,30 liradan alınan dolar 19,3020 liradan, 21,1060 liradan alınan euro ise 21,1080 liradan satılıyor. Son kapanışta dolar 19,28 liradan, euro ise 21,04 liradan satılmıştı.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü 5 günlük hava tahmin raporunu yayımladı. Yapılan değerlendirmelere göre ülke genelinde yer yer sağanak yağışlı hava etkili olacak. Marmara Bölgesi’nde perşembe ve cuma günleri hava sıcaklıkları 6 derece yükselirken cuma günü sağanak yağış bekleniyor.
Ege, Akdeniz, İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde cumartesi gününden itibaren yağışlı havanın etkisini kaybetmesi bekleniyor.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü Adana, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Hakkari, Hatay, Mardin, Muş, Siirt, Tunceli, Van, Batman, Şırnak ve Osmaniye illeri için sarı ve turuncu kodlu uyarı yayımladı.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan son değerlendirmelere göre: Ülke genelinde çok bulutlu ve aralıklı yağışlı geçeceği tahmin ediliyor. Genellikle yağmur ve sağanak, yer yer gök gürültülü sağanak, Marmara’nın güneyinin 1000 metre üzeri kesimlerinde karla karışık yağmur ve kar şeklinde olması beklenen yağışların, Doğu Akdeniz, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu’nun doğusu ve Doğu Karadeniz ile İstanbul, Balıkesir, Bursa, Yalova ve Kocaeli çevrelerinde yer yer kuvvetli, Bursa’nın 1000 m üzeri kesimlerinde yer yer yoğun karla karışık yağmur ve kar şeklinde olması bekleniyor.
Hava sıcaklıklarının da iç kesimlerde 2 ila 4 derece azalacağı, diğer yerlerde önemli bir değişiklik olmayacağı, iç ve batı kesimlerde mevsim normalleri altında, doğu bölgelerde mevsim normalleri civarında seyredeceği tahmin ediliyor.
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) kaynaklarından derleyerek hazırladığı Finansal Piyasa Özet Verileri’ni açıkladı.
Buna göre, yılın ilk çeyreğinde yerli yatırımcıların finansal varlıkları, 1 trilyon 297 milyar lira (yüzde 9) arttı. 2022 sonunda 14 trilyon 428 milyar lira olan yerli yatırımcıların finansal varlıkları, mart sonu itibarıyla 15 trilyon 725 milyar liraya çıktı.
Yerli yatırımcıların finansal varlıkları son bir yılda yüzde 71 büyüdü. Yabancı yatırımcıların (yurt dışı yerleşikler) finansal varlıkları ilk çeyrekte 39 milyar lira (yüzde 2,9 oranında) düşüşle 1 trilyon 289 milyar liraya geriledi.
TSPB verilerine göre, yerli ve yabancı yatırımcılara ait toplam finansal varlıklar, üç ayda yüzde 8 büyüyerek 17 trilyon lirayı aştı.
Yerli yatırımcıların TL mevduatları arttı, döviz tevdiat hesapları düştü
TSPB verilerine göre, ilk çeyrekte yerli yatırımcıların finansal varlıkları içerisinde en yüksek artış Kur Korumalı Mevduat ve TL mevduatlarda yaşandı. Geçen yıl sonu itibarıyla 4 trilyon 631 milyar lira olan yerli yatırımcıların TL mevduatları, ilk çeyrek sonu itibarıyla yüzde 23,2 artarak 5 trilyon 704 milyar liraya çıktı. Döviz tevdiat hesabı (DTH) varlıkları ise yüzde 2 düşüşle 3 trilyon 517 milyar liraya geriledi.
Söz konusu dönemde yerli yatırımcıların pay senedi varlıkları, yatırımcı sayısındaki rekor artışa rağmen 11 ilde yaşanan deprem felaketi, küresel ekonomideki resesyon ve bankacılık krizi endişeleriyle Borsa İstanbul’daki düşüşün etkisiyle geriledi. 2022 sonunda 1 trilyon 836 milyar lira olan yerli yatırımcıların pay senedi varlıkları, ilk çeyrekte yüzde 10,4 düşüşle 1 trilyon 645 milyar liraya geriledi.
Yerli yatırımcıların pay senedi varlıklarının 858 milyar lirası bireysel yatırımcılara, 787 milyar lirası ise kurumsal yatırımcılar ve tüzel kişilere ait. Pay senedi varlıkları ilk çeyrekteki düşüşe rağmen yıllık bazda yüzde 153,2 arttı.
Yatırımcı sayısında rekor artış
TSPB verileri, yatırımcıların sermaye piyasalarına olan ilgisinin ilk çeyrekte katlanarak arttığını ortaya koydu. Pay senedi bakiyeli yatırımcı sayısı üç ayda 451 bin artarak 4 milyon 234 binle rekor düzeye ulaştı. Bu yatırımcıların 4,2 milyonu yerli bireysel yatırımcılardan oluşuyor.
Yerli yatırımcıların devlet iç borçlanma senetlerindeki varlıkları yüzde 13,2 artarak 3,5 trilyon liraya yaklaştı. Yerli yatırımcıların kamu eurobond varlıkları (Türk lirası cinsinden) yüzde 5,6 artarak 907,1 milyar liraya, özel sektör eurobond varlıkları (Türk lirası cinsinden) ise yüzde 8,8 yükselişle 243,7 milyar liraya çıktı.
Yerli yatırımcılara ait, pay senedi, varlığa dayalı menkul kıymet, varlık teminatlı menkul kıymet, özel ve kamu eurobond, devlet iç borçlanma senetleri, varant ve sertifikadan oluşan sermaye piyasası varlıklarının toplam finansal varlıklar içerisindeki payı son bir yılda yüzde 39,2’den yüzde 41,3’e ulaştı.
Yabancı yatırımcıların finansal varlıklarında gerileme
TSPB’nin Finansal Piyasa Özet Verileri, yabancı yatırımcıların (yurt dışı yerleşikler) finansal varlıklarının bu yılın ilk çeyreğinde 39 milyar lira (yüzde 2,9 oranında) gerilediğini gösterdi. 2022 sonunda 1 trilyon 328 milyar lira olan yabancı yatırımcıların finansal varlıkları mart sonu itibarıyla 1 trilyon 289 milyar liraya geriledi.
Yabancı yatırımcıların finansal varlıkları son bir yılda yüzde 73,9 büyüdü. Bu yılın ilk çeyreğinde yabancı yatırımcıların TL mevduat hesapları, döviz tevdiat hesapları, kıymetli maden depo hesapları ve devlet iç borçlanma senedi varlıkları artarken, pay senedi varlıkları geriledi.
Yıl sonu itibarıyla 111,7 milyar lira olan yabancı yatırımcıların TL mevduatları ilk çeyrek sonu itibarıyla yüzde 30,1 artarak 145,4 milyar liraya çıktı. Aynı dönemde döviz tevdiat hesapları yüzde 8,3, kıymetli maden depo hesapları varlıkları yüzde 16,5, devlet iç borçlanma senedi varlıkları yüzde 2,1 arttı.
Yabancı yatırımcıların pay senedi varlıkları ilk çeyrekte yüzde 14,4 düşerek 650,6 milyar liraya geriledi.
Yerli yatırımcıların pay senedi piyasası başta olmak üzere sermaye piyasalarına olan ilgisindeki artışa paralel olarak şirketlerin halka arzlara ilgisi bu yılın ilk çeyreğinde de devam etti. Bu dönemde 8 şirketin halka arzı gerçekleşti. Bu halka arzlar dolayısıyla şirketlere 9,4 milyar lira kaynak sağlandı.
Bir apartmanın ikinci katındaki daireyi kiralamak isteyen M.N.A., emlak danışmanı G.Ş. ile irtibata geçti. İddiaya göre; emlakçı direkt olarak M.N.A.’a medeni halini sorunca olanlar oldu. Genç kadının bekar olduğunu söylemesi üzerine “Aile şeklinde olacaksa veririz yoksa ev sahibi vermiyor, ev sahibi aile istiyor” şeklinde beyanda bulunan emlakçı, görüşmeyi sonlandırdı. Bir süre sonra yeniden emlakçıyla irtibata geçen M.N.A., evi görmek istediğini, yaptığının yanlış olduğunu ve ev sahibiyle görüşmek istediğini dile getirdi. Emlak danışmanı ise görüşme talebini reddederek “Biz sadece aracıyız bekara ev vermiyoruz, ev sahibinin isteği bu yönde” şeklinde cevap verdi. Yaşanılanlar sonrası üzüntüye boğulan genç kadın TİHEK’e müracaat ederek; yanlış muameleye maruz kaldığını öne sürdü.
Müracaatı değerlendiren TİHEK, emlak danışmanı G.Ş. ile yurt dışında yaşayan ev sahipleri E.U. ve eşi R.U.’dan savunma talep etti. Muhatap emlak danışmanı; ev sahipleri E. U. ve R. U. ile aralarındaki güven ilişkisi nedeniyle herhangi bir sözleşme yapmadıklarını, ev sahibinin, eski kiracılarının eve zarar vermesinden, kirayı zamanında ödememelerinden ve binanın aile binası olmasından dolayı evini aileye kiralamayı tercih ettiğini dile getirdi. Ev sahiplerinin talebi ile ilan için arayan müşterilere bu yönde bilgi verdiklerini, ancak kendisinin ayrımcılık yapmadığını zira daha önce de bekar kişilere ev kiralanmasına aracılık ettiğini söyledi. Kurum, konsolosluk aracılığıyla ev sahiplerinin de görüşünü istedi. ancak resmi yazıya cevap gelmedi.
Müracatı masaya yatıran TİHEK, olayda ayrımcılık ihlalinin yaşandığına hükmetti.
Kararda şu ifadelere yer verildi: “Öncelikle başvuranın, başvuru dilekçesinin ekinde muhatap emlak danışmanı ile yapmış olduğu görüşmenin ekran görüntüsünü sunduğu görülmüştür. Bu görüntüde, emlak danışmanının aldığı talimat ile bekâr kiracı kabul edilmediğini belirttiği anlaşılmaktadır. Muhatap ev sahipleri ile emlak danışmanı arasında dosyaya yansıyan herhangi bir emlakçı kira komisyon sözleşmesi veya benzeri bir sözleşme yoktur. Ancak muhatap emlak danışmanının, ev sahiplerinin istekleri ile hareket ettiğini ifade etmiş olması dikkate alındığında; ayrımcılık talimatını uygulama hükmü istikametinde sorumlu olacağı kanaatine varılmıştır. Muhatap emlak danışmanı, ev sahiplerinden aldığı talimatla uyguladığı ayrımcı muameleyi kabul ederken, muhatap ev sahipleri dosyaya görüşlerini kanuni süresi içinde sunmamıştır.
Başvuran tarafından sunulan yazışma içerikleri göz önüne alındığında muhataplar tarafından kendi iddialarına dayanak oluşturabilecek herhangi bir bilgi veya belgenin dosyaya sunulmadığı görülmektedir. Dolayısıyla, olayda muhatapların ayrımcılık yasağının ihlal edilmediğii ispatlayamadığı sonucuna varılmıştır. Tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde başvuranın medeni hali nedeniyle doğrudan ayrımcı bir muameleye maruz kaldığı dolayısıyla da eşit muamele ilkesi ile ayrımcılık yasağının ihlal edildiği kanaatine varılmıştır. Başvuruda ayrımcılık yasağı ihlali yapıldığına, muhataplar hakkında 10’ar bin TL idari para cezası uygulanmasına oy birliği ile karar verilmiştir.”
Sanayi üretimi yıllık %8,2 azaldı
Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2023 yılı Şubat ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %18,2, imalat sanayi sektörü endeksi %8,2 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %4,5 azaldı.
Sanayi üretimi aylık %6,0 azaldı
Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2023 yılı Şubat ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %11,2 ve imalat sanayi sektörü endeksi %6,6 azalırken, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,4 arttı.
Konu ile ilgili açıklamalar
Deprem felaketinden dolayı, ekonomik verilerin mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmasına ilişkin metodolojik uygulama gerçekleştirilmiştir. Uygulamaya ilişkin detaylar ‘Metaveri’ bölümünde ‘Mevsimsel Düzeltme’ başlığı altındaki model tablosunda yer almaktadır.
Yıllık değişimler, takvim etkisinden arındırılmış endeks değerlerinin bir önceki yılın aynı ayına göre değişimini ifade etmektedir.
Aylık değişimler, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeks değerlerinin bir önceki aya göre değişimini ifade etmektedir.
NTV’i muhabirlerinin aldığı bilgiye göre, madeni paranın Gramı azaldı, ağırlığı değişti, inceldi. 14 yıl sonra madeni paralarda değişikliğe gidildi.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü artan maliyetlerden sonra çalışmalara başladı. Kullanılan bakır, çinko ve nikelin oranları değişti. üretimde yüzde 30 tasarruf sağlandı.
Paraların ağırlıkları da değişti. 1 lira 8.2 gramdan 6.6 grama geriledi. 50 kuruşsa 6.8 gramdan 5.5 grama düştü.
Paranın kalınlığı da yaklaşık yarım milim oynadı.
İlk etapta bir lira ve 50 kuruş piyasaya sürüldü. 1, 5, 10 ve 25 kuruşla ilgili çalışmalarsa devam ediyor.