Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, bakanlığın Söğütözü Yerleşkesi’nde medya kuruluşlarının Ankara temsilcileriyle 2022 Yılı Değerlendirme Toplantısı’nda bir araya geldi.
Burada yaptığı konuşmada tahıl koridoru krizinin aşılması noktasında Türkiye’nin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kilit rol oynadığını belirten Kirişci, “Bugün itibarıyla tahıl koridorundan 633 gemiyle 16,9 milyon ton tahıl ve gıda ürünü taşınmıştır. Bu tahılın, yüzde 54’ü Avrupa ülkelerine, yüzde 28’i Asya ülkelerine, yüzde 12’si Afrika ülkelerine, yüzde 6’sı Orta Doğu ülkelerine ulaşmıştır. En az gelişmiş ülkelere giden tahılın oranı ise sadece yüzde 5,4’tür” dedi.
Kirişci, dünyanın 2022 yılını gıda arzında aksamalarla geçirdiğini kaydederek, Türkiye’de temel gıda ürünlerinde bulunurluk sıkıntısı yaşanmadığını söyledi.
2022 yılında çiftçilere 40 milyar lira destek
Tarımın stratejik bir sektör olduğunu ve gıda meselesinin bir milli güvenlik meselesi olduğunu vurgulayan Kirişci, “2022 yılında çiftçilerimize 40,4 milyar lira tarımsal desteklemede bulunduk. Bitkisel üretimimizi, 2021 yılına göre yüzde 9,1 oranında artırarak 118,4 milyon tondan 128,6 milyon tona çıkardık ve bu rakamla tüm zamanların üretim rekorunu kırdık. Türkiye üretmiyor diye çığırtkanlık yapanların, eli öpülesi çiftçimizin emeğini görmezden gelenlerin, milletimizi umutsuzluğa sevk etmek isteyen kötü niyetlilerin çabalarının boşa çıktığını dikkatinize sunuyorum” diye konuştu.
2022 yılı tarım ihracatı 30 milyar dolar
Kirişci, Türkiye’nin tarımda net ihracatçı ülke olma özelliğini 2022 yılında da taşımaya devam ettiğini vurgulayarak şöyle konuştu:
“Türkiye tarımda net ihracatçı ülke olma hüviyetini, 2022 yılında da taşımaya devam etmiştir. Kasım sonu itibarıyla tarım sektörümüz, 26,8 milyar dolar ihracat gerçekleştirdi. Aralık ayı rakamlarının netleşmesiyle 2022 yılını, 30 milyar dolar civarındaki tarım ihracatıyla kapatmış olacağız. Ayrıca, su ürünleri ihracatımızı 1,5 milyar dolara taşıyarak bu alanda yeni bir rekor kıracağız.
Tarımsal destekleme sisteminde stratejik bir değişiklik yaparak destekleme takvimini öne çektiklerini dile getiren Kirişci, böylece çiftçilerin ekim sürecinde girdi alımlarını olabildiğince kolaylaştırdıklarını kaydetti.
“TARSİM çerçevesinde 276,3 milyar lira tarımsal varlığı sigortalayarak güvence altına aldık”
Bakan Kirişci, şöyle devam etti:
“Bu yıl mart ayında 1 milyon 152 bin çiftçimize ödenmesi gereken 8,6 milyar lira mazot ve gübre desteğimizi, 2022 Kasım itibarıyla kullandırmaya başladık. Mazot ve gübre desteklemeleri, bundan sonra her yıl bu takvim çerçevesinde, yani çiftçimizin desteğe en çok ihtiyaç duyduğu; ekim döneminde ayni olarak, bu zamana kadar nakdi veriliyor ve çiftçi güçlük çekiyordu. Ayrıca Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin verdiği 100 bin lira tutarındaki faizsiz kredi miktarını 200 bin liraya çıkardık. Bunun 100 bin liralık kısmı da mazot ve gübre alımında ayni olarak kullanılabilecek. Çiftçilerimize IPARD Projeleri çerçevesinde 2022 yılında tam 1,8 milyar lira tutarında hibe verdik. Ayrıca, KKYDP Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımların Desteklenmesi Programı ile 966 milyon lira hibe verdik. Uzman Eller Projesi ile 101 milyon lira hibe desteği sağladık. TARSİM çerçevesinde 276,3 milyar lira tarımsal varlığı sigortalayarak güvence altına aldık. Üreticilerimize ve yetiştiricilerimize 3,6 milyar lira hasar tazminatı ödedik.”
Türkşeker ve Çaykur’un piyasa fiyatlarındaki dalgalanmayı engellediğini söyleyen Kirişci, bu iki şirketin 2022 yılını operasyonel olarak karla kapattığını açıkladı.
Bakan Kirişci, “Buğday alım fiyatını yüzde 231, arpa alım fiyatını yüzde 254, şeker pancarı alım fiyatını yüzde 245 artırdık. Fındıkta desteklemelerle 54 lira, sultani çekirdeksiz kuru üzümde 27 lira, kilogram başına alım fiyatı uyguladık. Yaş çay alımında yüzde 73, desteklemelerinde yüzde 130 artış yaptık. Vizyon projelerimizden olan Sözleşmeli Üretimi hayvansal üretimde başlattık” ifadelerini kullandı.
ÇKS’ye 2 milyon 190 bin çiftçi kayıt yaptırdı
Çiftçi Kayıt Sistemi’ni (ÇKS) 1 Ekim 2022’den itibaren e-Devlet Kapısı’na taşındığını hatırlatan Kirişci, çiftçilerin buna büyük bir teveccüh gösterdiğini belirterek, “Öyle ki 2023 yılı toplam ÇKS başvuru sayısının 2022 yılı ÇKS başvuru sayısına oranı yüzde 100’ün üstündedir. Kayıtlı çiftçi sayımız, geçen yılki 2 milyon 176 bin 551 sayısının üstüne çıkmıştır. Şu an itibarıyla sisteme 2 milyon 190 bin çiftçimiz kayıt yaptırmıştır. Ancak net çiftçi sayımız, mükerrerlikler ayıklandıktan sonra ortaya çıkacaktır” dedi.
“Orman yangınlarından zarar gören alanlara 525 milyon fidan diktik”
Kirişci, Orman Genel Müdürlüğü (OGM) faaliyetlerine dair şu bilgileri paylaştı:
“OGM faaliyetleri çerçevesinde; 10 bin 418 orman köylümüze ve 9 tarımsal kalkınma kooperatifine 531 milyon lira hibe ve sıfır faizli kredi desteği verdik. Ormancılık çalışmalarında istihdam edilen orman köylümüze, 5 milyar 192 milyon lira katkı sağladık. Dünyada söz sahibi olan arıcılık sektörümüzü daha da güçlendirmek için 60 bal ormanı tesis ettik. 610 farklı türde 257 milyon fidan ürettik, 100 bin hektar alanda ağaçlandırma ve erozyonla mücadele çalışması gerçekleştirdik. Orman yangınlarından zarar gören alanlara 525 milyon fidan diktik. 2022 yılında, Türkiye Yüzyılına Nefes temasıyla icra ettiğimiz 11 Kasım Milli Ağaçlandırma Günü’nde, 4,2 milyon fidanı toprakla buluşturduk.”
“Yerli ve milli Gökbey helikopterlerimizi ve 16 uçağı daha envanterimize dahil edeceğiz”
Orman yangınlarıyla mücadelede yerli ve milli imkanlarla hava filosunun güçlendirildiğini vurgulayan Kirişci, 20 uçak, 55 helikopter ve 8 İHA ile orman yangınlarıyla mücadelede Cumhuriyet tarihinin en büyük hava filosunu oluşturduklarını dile getirerek, “Bir yıl içinde, 4 adet amfibik özellikteki tanker uçak ile yüksek çözünürlükte görüntü sağlayan, sayısal harita üreten görev sistemleri ile teçhiz edilmiş 1 adet havadan yönetim uçağımız da filomuza dahil olacaktır. Yine mülkiyeti bize ait yerli ve milli Gökbey helikopterlerimizi ve 16 uçağı daha envanterimize dahil ederek, filomuzu güçlendirmeyi hedefliyoruz. Ormanların korunmasında İHA teknolojisi kullanan ve İHA baz istasyonu kuran ilk Avrupa ülkesi olduk. Bu sayede, anlık olarak 3,5 milyon hektarlık alanı tarayabiliyoruz” açıklamasında bulundu.
Bakan Kirişci, DSİ’nin faaliyetleri çerçevesinde 62 baraj, 19 gölet ve bent ile 10 hidroelektrik santral inşa ettiklerini, 16 içme suyu, 72 sulama, 146 taşkın koruma, 50 yer altı depolama ve suni besleme tesisi yaptıklarını söyleyerek, tamamlanan su yatırımları sayesinde 105 bin 293 hektar tarım arazisini sulamaya açtıklarını ifade etti.
Yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve paydaşlarla birlikte Su Verimliliği Seferberliği başlattıklarını hatırlatan Kirişci, bu çerçevede ülke çapında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan himayesinde ‘Suda Sıfır İsraf’ temasıyla yapılacak etkinliklerle suya dikkat çekileceğini belirtti.
Kirişci, artan nüfusu doyurmak ve tarımda söz sahibi olmak için üretim planlanması yapılmasının gerekliliğine vurgu yaparak, “2023’te Gazi Meclisimizin gündemine gelmesini beklediğimiz planlı üretim modeli üzerinde çalışmalarımız sürüyor. Yol haritasını belirlediğimiz bu model ile çiftçilerimizi destekleyerek arz güvenliğini sağlamayı ve bulunurluğu tesis etmeyi hedefliyoruz” dedi.
“Kent tarımı ile ilgili kısa ve uzun vadeli faaliyetlerimizi, projeleri, desteklerimizi içeren eylem planımızı yakın zamanda paylaşacağız”
Yerinde üretim-yerinde tüketim anlayışıyla tüketicilerin taze, ucuz ve en az fireyle sebze ve meyveye ulaşımını sağlamak amacıyla, kent tarımı uygulamalarını hayata geçirdiklerini dile getiren Kirişci, “Bu çerçevede, jeotermal kaynaklarımızın yanı sıra, rüzgar, güneş ve biyokütle gibi temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarının da kullanılacağı Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgelerini hızla yaygınlaştırıyoruz. Kent tarımı ile ilgili çalışmalarımızda son aşamaya geldik. Burada ilk etapta 3 yıllık bir eylem planı hazırlıyoruz. Kent tarımı ile ilgili kısa ve uzun vadeli faaliyetlerimizi, projeleri, desteklerimizi içeren eylem planımızı yakın zamanda paylaşacağız” dedi.
Bakan Kirişci, mevcut tarım sigortacılığının üreticilerin gelir koruma garantisi sağlanması da dahil genişletileceğinin altını çizerek, “Gelir Koruma Sigortası, gelecek üretim sezonundan itibaren ülke genelinde yaygınlaştırılacaktır. Genç ve kadın çiftçilerimizi prim indirimi uygulayarak TARSİM’den daha çok faydalandıracağız. Üreticilerimizin güçlendirilmesi, tedarik zincirinin kısaltılması, maliyetlerin azaltılması, ölçek ekonomilerinden faydalanılması ve fiyatların istikrara kavuşturulması amacıyla üretici birliklerinin kurumsal kapasitelerini geliştireceğiz” açıklamasında bulundu.
Genç çiftçilere verilecek hibe desteği 250 bin liraya çıkarılacak
Kırsala dönüşün önemine dikkati çeken Kirişci, tarım alanında faaliyet gösteren gençlerin az olduğuna işaret ederek, “Gençlerimize kırsalda üretim yapmaları için birçok başlıkta hibe ve destek veriyoruz, vermeye devam edeceğiz. Sayın Cumhurbaşkanımız da uygun bulursa genç çiftçilerimize yönelik Uzman Eller Projesi ile verdiğimiz desteklerimiz 100 bin liradan 250 bin liraya çıkaracağız” diye konuştu.
“Gençlerimizi tarımsal üretime çekemezsek gelecekte kim üretim yapacak”
Bakan Kirişci, Türkiye’de muhalefetin yapmaya değil yıkmaya odaklı olduğunu belirterek, “Biz gençlerimizi kırsala çekelim, onları eğitim gördükleri tarım, su ürünleri, veterinerlik ve ormancılık alanlarında kendi iş yerlerinde istihdam edelim deyince, anlamadan dinlemeden karşı çıkıyorlar. ‘Çocuklarımızı çoban mı yapalım?’ diyorlar. Gençlerimizi tarımsal üretime çekemezsek gelecekte kim üretim yapacak, 100 milyonu aşacak nüfusumuzu kim besleyecek? Bunu çözecek planları, projeleri var mı acaba bu muhalefetin” dedi.
“Herhangi bir sebeple üretim yapılmayan arazileri üretime kazandıracağız”
Küçük aile işletmeciliğine yapılan desteklerin artarak sürdürüleceğini ifade eden Kirişci, “Meraların ıslahı, korunması ve kullanımına ilişkin yeni yaklaşımlar geliştireceğiz. Herhangi bir sebeple üretim yapılmayan arazileri üretime kazandıracağız. Her karış toprağımızda üretim yapılsın istiyoruz. Boş kalan topraklara Bakanlığımız müdahil olacak ve üretim yapmak isteyenlere kiralayacağız. Mülkiyet hukuku başta olmak üzere birçok konuda değişiklik gerektirdiği için bu vizyon projemizin çerçevesi ve kapsamı milletvekillerimizin takdirleriyle kanun değişikliğiyle şekillenecektir. Bakanlığımız yetkilerinin bir kısmının Yeminli Tarım Müşavirleri marifetiyle kullanılmasını sağlayacağız” ifadelerini kullandı.
“Tarım ve Orman Bakanlığına 6 bin personel istihdam edilecek”
Bakan Kirişci, Tarım ve Orman Bakanlığının insan kaynağını 2023 yılında güçlendirmeye devam edeceklerini belirterek şunları aktardı:
“Daha önce Bakanlığımızın taşra teşkilatında görevlendirilmek üzere farklı branş ve pozisyonlarda bin 200 sözleşmeli personel alımı yapacağımızı duyurmuştuk. Ardından da Orman Genel Müdürlüğümüzün merkez ve taşra teşkilatı için bin 613 personel alacağımızı kamuoyuyla paylaşmıştık. Şimdi de Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğümüze personel alacağımızı duyurmak isterim. DSİ bünyesinde görevlendirilmek üzere çeşitli branşlarda bin 273 sözleşmeli personel alacağız. Böylece, önümüzdeki günlerde, Tarım ve Orman Bakanlığımız bünyesinde, toplam 6 bine yakın yeni personel istihdam edeceğiz.”
Bakan Kirişci, çiftçinin, kadınların ve gencimizin gayretleriyle; tarımın Türkiye Yüzyılı’na mührünü vuracağını, planların buna göre yapıldığını belirterek sözlerini sonlandırdı.
