Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TÜBİTAK Covid-19 Türkiye Platformu bünyesinde Ankara Üniversitesi’nde yürütülen GRFT (griffithsin) adlı molekülün koronavirüsün enfeksiyon etkisini durdurucu veya azaltıcı yönünün araştırılma çalışmalarını inceledi. Bakan Varank, “Bu molekülle ilgili hayvan deneyleri bugün itibarıyla buradaki biyogüvenlikli laboratuvarda başlatılmış olacak” dedi.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya göre; Bakan Varank, Türkiye’nin ilk disiplinler arası biyoteknoloji lisansüstü eğitim enstitüsü olan ve sağlık ile tarımsal biyoteknoloji alanlarında çalışmalar yapan Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü’nü ziyaret etti. Varank’a ziyaretinde, Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erkan İbiş, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ve TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü (GMBE) Müdürü Prof. Dr. Şaban Tekin eşlik etti. Ziyarette Prof. Dr. Aykut Özkul’un yürütücülüğünü üstlendiği koronavirüse karşı ilaç geliştirme projesi hakkında bilgi alan Varank, daha sonra buradaki laboratuvarlarda incelemelerde bulundu.
‘HAYVAN DENEYLERİ BAŞLADI’
Hayvan deneyleri aşamasına bugün itibarıyla başlanan projede, plan dahilinde gelecek bir ay içinde hayvanlarda çalışıp çalışmadığı konusunda da ön bilgiye sahip olunacak. Ziyareti değerlendiren Varank, koronavirüse karşı Türkiye’deki temel bilimsel çalışmaları koordine etmek üzere Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı öncülüğünde TÜBİTAK çatısı altında bir platform oluşturduklarını anımsatarak, burada yürütülen 17 aşı-ilaç geliştirme projesinin desteklendiğini belirtti. Varank, Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü’nün öncülüğünde koronavirüse karşı GRFT molekülüyle geliştirilecek hastalığı önleyici ilaca yönelik çalışmalar hakkında bilgi aldıklarını kaydederek, “Bilim insanlarımız bu molekülün Kovid-19’a karşı etkili olabileceğini bilimsel olarak da değerlendiriyorlar. Klinik çalışma aşamalarına geçmeden önce yapılması gereken temel araştırmalar yapılıyor. Bu molekülle ilgili hayvan deneyleri bugün itibarıyla buradaki biyogüvenlikli laboratuvarda başlatılmış olacak” diye konuştu.
‘BİLİM İNSANLARIMIZA GÜVENİYORUZ’
Türkiye’nin son 18 senede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde özellikle Ar-Ge ekosistemine büyük yatırımlar yaptığına işaret eden Varank, “Yaptığımız yatırımların böyle zor ve kritik zamanlarda bilim insanlarımızın ortaya koyduğu başarılı çalışmalarla ne kadar önemli olduğunu görebiliyoruz. Bilim insanlarımıza güveniyoruz, buradaki çalışmalardan da başarılı bir ürün geliştirileceğine inanıyoruz” dedi.
Varank, bilim insanlarının koronavirüse karşı büyük bir fedakarlıkla gece gündüz çalıştığına dikkati çekerek, “Burada devam eden bilimsel çalışmalar sonucunda da güzel veriler elde edip klinik safhaya geçecek çalışmalarımızı tamamlayacağız. Sonraki aşamada bunları Sağlık Bakanlığımıza klinik çalışmalar yapılması için teslim edeceğiz. İnşallah güzel müjdeleri buralardan verebiliriz” ifadesini kullandı.
‘ÖNCÜL VERİLER BİR AY İÇİNDE’
Prof. Dr. Aykut Özkul projede, GRFT molekülüyle Kovid-19 etkisini durdurmayı amaçladıklarını belirterek, çalışmalarında gelinen aşamayı anlattı. An itibarıyla molekülün hayvanlardaki etkinliğinin test edilmesi sürecini başlattıklarını dile getiren Prof. Özkul, “Bizim hayvanlarla ilgili yaptığımız ön çalışmalarda yaklaşık 2 haftalık bir zaman zarfında bu virüsün organ tutulumu, yayılımı ve virüsle ilgili tespitler gerçekleşebiliyor. Dolayısıyla eğer işler öngördüğümüz şekilde devam ederse önümüzdeki bir ay içinde ön verileri almış olacağız” dedi.
‘DOĞAL BİR MOLEKÜL’
GRFT’nin yapı olarak doğal bir molekül olduğunu kaydeden Özkul, “GRFT’nin şimdiye kadar birçok farklı virüse karşı enfeksiyonu durdurucu etkisinin var olduğu tespit edilmiş. Dolayısıyla ilk planda bizim bu süreçteki en büyük kazanımımız, günlük hayatta kullanılabilecek durdurucu, koruyucu, önleyici ürün geliştirmek olacaktır. Ekibimizdeki moleküler biyologlar da molekülün yapısında birtakım değişiklikler yapmak suretiyle GRFT’nin hücre içine girmesini sağlamaya çalışıyor. Bu kapsamda eğer becerebilirsek molekülün tedavi edici potansiyelini de zaman içinde sorgulayacağız” diye konuştu.
DURDURUCU VEYA AZALTICI YÖNÜ ARAŞTIRILIYOR
TÜBİTAK çatısı altındaki ‘COVID-19 Türkiye Platformu’ koordinasyonunda yürütülen 17 aşı-ilaç geliştirme projesinden biri olan çalışma kapsamında, GRFT adı verilen molekülün, koronavirüse neden olan virüsün enfeksiyon etkisini durdurucu veya azaltıcı yönü araştırılıyor. Ankara Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi (UNAM) ve Hacettepe Üniversitesi’nden bilim insanlarından oluşan konsorsiyumun yürüttüğü çalışmalar sonucunda şimdiye kadar virüsün izolasyonu, genom analizi ve karakterizasyonu gerçekleştirildi, GRFT molekülü üretildi ve saflaştırıldı. GRFT’nin hücre kültürü ortamında virüsün hücreye girmesini ve bu suretle üremesini durdurduğu görüldü.
