Lapseki Belediyesi Zabıta ekipleri tarafından ilçede faaliyet gösteren süpermarket, zincir marketlerde raf ve kasa fiyatı kontrolü ile son tüketim tarihiyle ilgili denetim yapıldı.
Denetimlerde, ürünlerin etiketsiz satılması ile son tüketim tarihi geçmiş ürün satılmasının önüne geçebilmek ve vatandaşların mağduriyetlerini ortadan kaldırabilmek adına gıda ürünleri başta olmak üzere birçok ürün çeşidinde zabıta ekiplerce kontrolleri yapıldı.
Olay, Rüstempaşa Mahallesi’ndeki bir zincir markette meydana geldi. Edinilen bilgiye göre, kimliği belirsiz bir şahıs market çalışanı ile tartıştı. Tartışmanın ardından sinirine hakim olamayan şahıs, çorabının içinden bıçak çıkardı. Eline aldığı bıçakla çalışanın üzerine yürüyen şahsa vatandaşlar engel oldu. Bir süre elinde bıçak ile diğer market çalışanları ile tartışan ve itekleyen şahıs, ardından marketten ayrıldı. Yaşananlar güvenlik kameralarına saniye saniye yansıdı.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Mart ayı üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerini, 5 ürünün market ve pazarlardaki fiyat değişimini, aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişimlerini yaptığı görüntülü basın açıklamasıyla değerlendirdi.
Mart ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 378 ile limonda görüldüğünü söyleyen Bayraktar, şunları kaydetti:
“Limondaki fiyat farkını yüzde 255,2 ile kuru incir, yüzde 245,9 ile patlıcan, yüzde 232,4 ile yeşil soğan, yüzde 184,3 ile maydanoz takip etti. Limon 4,8 kat, kuru incir 3,6 kat, patlıcan 3,5 kat, yeşil soğan 3,3 kat, maydanoz 2,8 kat fazlaya satıldı. Üreticide 3 lira 50 kuruş olan limon markette 16 lira 73 kuruşa, 115 lira olan kuru incir 408 lira 48 kuruşa, 15 lira 88 kuruş olan patlıcan 54 lira 93 kuruşa, 10 lira 17 kuruş olan yeşil soğan 33 lira 81 kuruşa, 4 lira 33 kuruş olan maydanoz 12 lira 31 kuruşa satıldı.”
Bayraktar, mart ayında fiyatı en fazla artan ürünün markette beyaz lahana, üreticide havuç olduğunu sözlerine eklerken, fiyatı en fazla düşen ürünün markette kabak, üreticide ise yeşil soğan olduğunu ifade etti.
Market fiyatlarına değinin Bayraktar, şu ifadelere yer verdi:
“Mart ayında markette 39 ürünün 15’inde fiyat artışı, 23’ünde fiyat azalışı görülürken 1 üründe ise fiyat değişimi olmadı. Mart ayında markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 61,2 ile beyaz lahana oldu. Beyaz lahanadaki fiyat artışını yüzde 45,7 ile sivri biber, yüzde 16,2 ile tavuk eti, yüzde 7,9 ile kuzu eti, yüzde 7,8 ile dana eti takip etti. Markette fiyatı en çok azalan ürün ise yüzde 33,5 ile kabak oldu. Kabaktaki fiyat düşüşünü yüzde 22,5 ile domates, yüzde 19,3 ile kuru incir, yüzde 18,2 ile patates izledi.”
Üreticideki fiyatlara da dikkati çeken Bayraktar, “Mart ayında üreticide 31 ürününün 10’unda fiyat artışı olurken, 12’sinde fiyat düşüşü görüldü. 9 üründe ise fiyat değişimi olmadı. Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 46,4 ile yeşil soğanda görüldü. Yeşil soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 29,4 ile domates, yüzde 26,6 ile salatalık, yüzde 24,9 ile patlıcan, yüzde 23,3 ile marul, yüzde 18,7 ile patates izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 55,5 ile havuçta görüldü. Havuçtaki fiyat artışını yüzde 40 ile limon, yüzde 17,6 ile kuru soğan, yüzde 17,4 ile sivri biber, yüzde 12,5 ile kabak takip etti” açıklamasında bulundu.
Üreticideki fiyat değişimin nedenlerini masaya yatıran Bayraktar, şöyle konuştu:
“Kışlık havuçta hasat Şubat ayı itibarıyla tamamlanmış olup, arz depolardan sağlanıyor. Piyasada ürün miktarındaki azalmanın yanı sıra Ramazan ayında talebin de artmasıyla havuç fiyatlarında artış yaşandı. Sezon boyunca limonda üretici fiyatları düşüktü. Hasadı devam eden dikenli limonda piyasaya sunulan ürün arzındaki azalma, sezon boyunca oldukça düşen limon fiyatının artmasına neden oldu. Kuru soğanda İç Anadolu Bölgesinde hasadın bitmesi, Çukurova Bölgesinde hasadın başlamamış olması nedeniyle arzdaki düşüş fiyatları artırdı. Sivri biber ve kabakta dönemsel arzda yaşanan azalma fiyatların yükselmesine neden oldu. Yeşil soğan, domates, salatalık, patlıcan, marul, maydanoz, ıspanakta havaların sıcak gitmesi nedeniyle arzda yaşanan artış fiyatlarda düşüşe neden oldu.”
“Enflasyonla mücadele devam ederken gıda fiyatları üzerinden fırsatçılık yapılmamalıdır”
Geçtiğimiz aylarda marketlerde fiyatı düşen ürünlerin sınırlı kaydığını belirten Bayraktar, bu ay ise marketlerde 23 üründe fiyat düşüşü yaşandığını aktardı. Bayraktar, Ramazan ayı başından itibaren artan denetimler ve TZOB’un uyarılarının fiyat düşüşlerinde etkisini gösterdiğini vurguladı.
Üreticilerin ekim ve dikim döneminin başından itibaren doğal afet riskleri başta olmak üzere girdi fiyatlarının belirsizliği ve işçi bulamama sorunları gibi birçok sorunla mücadele ettiğini dile getiren Bayraktar, şunları kaydetti:
Ülkemizde hemen hemen her sektörde üretilmesi planlanan ürünün fiyatı en başta belirlenirken bunun tam aksine tarım sektöründe üreten çiftçilerimiz ürünün fiyatını hasada kadar bilmiyor. Bu yıl narenciye ve şekerpancarında yaşandığı gibi çoğu zaman fazla üretim de çiftçiye dert oluyor. Her türlü riske rağmen üretim yapan çiftçilerimizin ürettiği üründen bazı kesimlerin fazla kâr beklentileri artık ortadan kalkmalıdır. Ülke olarak enflasyonla mücadele ederken gıda fiyatları üzerinden fırsatçılık yapılmamalıdır. Enflasyon artışının devam ettiği bu aylarda her kesim üzerine düşeni daha fazla yapmalıdır. Son bir ayda marketlerde gerileyen fiyatlar Ramazan ayıyla sınırlı kalmamalıdır.”
Hal kanunu işaret eden Bayraktar, şu ifadeleri kullandı:
“Kanunla perakendecilerin tüketicilere daha uygun fiyatla ürün satabilmelerine imkan tanımak adına doğrudan üreticiden ürün alma hakkı verildi. Diğer taraftan yaş meyve sebze pazarlanmasında halen aracıların varlığı devam ediyor. Pazarcı Ankara halinden aldığı ürünü satarken, çoğu market satacağı ürünü hiçbir aracı olmadan doğrudan üreticiden alarak halka sunuyor. Ancak, halen çoğu üründe market fiyatlarının daha yüksek olduğu görülüyor. Perakendeciler 5957 Sayılı Kanunla verilen ayrıcalığı üreticilerimizden değer fiyatında aldığı ürünü halka ucuza sunmak üzere kullanmalıdır. Birliğimizce Ankara’da, halkımızın temel tüketim ürünlerinde seçilen 5 ürünün, 4 farklı market ve 4 farklı pazardaki fiyatlarına yönelik çalışma yapıldı. Yapılan çalışma sonucunda işlenmeden doğrudan tüketiciye sunulan ürünlerde fiyatların fazlasıyla değişkenlik gösterdiği görüldü.”
Markette fiyatı değişen ürünlere de örnek veren Bayraktar, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“1 adet kıvırcık marulun fiyatı, A markette 39,90 lira, B markette 24,95 lira, C markette 44,95 lira, D markette 19,9 liradır. 1 adet kıvırcık marulun fiyatı, A pazarda 30 lira, B,C ve D pazarlarında 25 liradır. 5 üründe market ve pazar fiyatlarına bakıldığında; Kıvırcık marulda marketler arası fiyat farkı yüzde 125,8 iken, pazarlar arası fiyat farkı yüzde 20’dir. Salkım domateste marketler arası fiyat farkı yüzde 40,6 iken, pazarlar arası fiyat farkı yüzde 25’dir. Sivri biberde marketler arası fiyat farkı yüzde 22,9 iken, pazarlar arası fiyat farkı yüzde 25’dir. Kemer patlıcanda marketler arası fiyat farkı yüzde 50,2 iken, pazarlar arası fiyat farkı yüzde 25’dir. Starking elmada marketler arası fiyat farkı yüzde 54,2 iken, pazarlar arası fiyat farkı yüzde 20’dir. Araştırmadan elde edilen veriler aynı ürünün marketler arasındaki fiyat farkının yüzde 125,8’i bulduğu, pazarlarda ise fiyat farkının bu 5 üründe en fazla yüzde 25’de kaldığı görülüyor. Tüketicilerin market ve pazarlar arasındaki değişen fiyatları göz önünde bulundurmaları ve alışverişlerde fiyat araştırması yapmaları önemlidir. Yaşanan yüksek fiyat farklarının önüne geçmek amacıyla 5957 sayılı kısaca Hal Kanunu dediğimiz kanunda değişiklik yapılarak üreticiden doğrudan alınan ürünlerde kar marjı sınırlandırılmalıdır. Yüksek fiyat konusunda yapılan denetimlerin sayısı arttırılmalı, vatandaşlarımızda karşılaştıkları yüksek fiyatları gerekli mercilere şikayet etmelidir.”
Mart ayı ve yıllık girdi fiyatlarına dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
“Mart ayında, Şubat ayına göre fiyatlar, amonyum sülfat gübresi yüzde 3,9, amonyum nitrat gübresi yüzde 1 oranında arttı. Üre gübresi yüzde 3,4, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 2,5, DAP gübresi yüzde 0,1 oranında düştü. Geçen yılın Mart ayına göre son bir yılda amonyum sülfat gübresi yüzde 35,9, üre gübresi yüzde 32, DAP gübresi yüzde 28, amonyum nitrat gübresi yüzde 24,8, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 20,3 oranında arttı. Mart ayında şubat ayına göre süt yemi yüzde 1,6, besi yemi yüzde 1,2, son bir yılda süt yemi yüzde 44,8, besi yemi ise yüzde 43,7 oranında arttı. Elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 2,11 oranında arttı. İlaç fiyatları aylık yüzde 16, yıllık yüzde 56,6 oranında arttı. Mart ayında girdilerde yıllık değişimde en fazla fiyat artışı mazotta görüldü. Mazot fiyatı aylık olarak yüzde 0,1 artarken, son bir yılda yüzde 105,2 oranında arttı.”
Alınan bilgiye göre, Karacaibrahim Mahallesi’nde bulunan markette alışveriş yaparken bir kadın tacize uğradı. Taciz sonrası neye uğradığımı şaşıran kadın, şahsa tepki gösterdi. O anlar güvenlik kamerasına yansıdı. Çevredekilerin müdahalesi ile şahıs kenara çekildi ve polise ihbar edildi. Haber verilmesi üzerine bölgeye polis ekipleri sevk edildi. Olayla ilgili zanlı gözaltına alındı.
Akli dengesi bozuk çıktı
Olayla ilgili Kırklareli Valiliğinden yapılan açıklamada, akli dengesi bozuk olan bir vatandaşın markette bir kadının alışveriş yaptığı esnada taciz olayı ile ilgili kolluk kuvvetlerinin anında müdahalesiyle şahısın gözaltına alındığı belirtildi. Açıklamada, “Konuyla ilgili adli süreç devam etmekte olup, akli dengesi bozuk olan ruh sağlığı ve hastalıklar uzmanınca yüzde 40 engelli raporu verilen, organik olmayan psikoz, tedaviyle işlevselliği kısmen düzelen vatandaşımızın gerekli sağlık kontrolü ve tedavisinin yapılması için sevk edilmiştir” denildi.
Markette alışveriş yapan kadın tacize uğradıhttps://t.co/yZVXCPx3Ua pic.twitter.com/vDtk6z7X4n
— Line TV (@linetv) March 20, 2024
Düzenli olarak market denetimleri yapan Ticaret Bakanlığı, yaklaşan Ramazan ayı dolayısıyla denetimlerini sıkılaştırdı. Bakanlık ekiplerince İstanbul, Ankara, İzmir, Manisa, Samsun, Balıkesir, Aydın, Tekirdağ, Van ve Sakarya olmak üzere 10 ilde eş zamanlı denetimler yapıldı. Ankara’nın Yenimahalle ilçesinde gerçekleşen denetimde Ticaret Bakanlığı ekipleri, bir zincir markette temel gıda ve temel ihtiyaç ürünlerine yönelik etiketleri inceledi. Ankara Ticaret İl Müdür Vekili Elif Tan’ın gözetiminde yapılan denetimde, ürünlerde fahiş fiyat olup olmadığına, ürünün etiket fiyatı ile kasa fiyatı arasında fark bulunup bulunmadığına ve etiketlerdeki ürün fiyatının son değişim tarihi ile önceki fiyatı gibi bilgilere bakıldı. Meyve ve sebze reyonunda da ürünlerin menşei ve geliş fiyatı, Hal Kayıt Sistemi (HKS) üzerinden kontrol edildi.
“Ramazan boyunca da yoğun bir şekilde denetime devam edeceğiz”
Denetimin ardından basın mensuplarına açıklamalarda bulunan Tan, “Ramazan ayı öncesi fiyat etiketi ve haksız fiyat artışı denetimlerimiz devam etmektedir. Ramazan boyunca da yoğun bir şekilde denetime devam edeceğiz. Ankara’nın her yerinde günde 12 lokasyonda denetimlerimiz devam ediyor” dedi.
Denetim yapılan markette herhangi bir fahiş fiyat durumuyla karşılaşılmadığını belirten Tan, karşılaşıldığı takdirde idari yaptırım uygulanacağını dile getirdi. Tan, bakkal gibi küçük işletmelerin de denetlendiğini ancak daha çok büyük market zincirlerinin denetime tabi tutulduğunu sözlerine ekledi.
Bodrum’un Güvercinlik Mahallesi’nde bir marketin reyonunda kedi doğum yaptı. Sabah marketi açmak için gelen personel, kedi seslerini duyunca reyonun arka tarafına baktı. En alt reyonda bir kedinin doğum yaptığını gören personel durumu Bodrum Belediyesi Hayvan Barınağı’na haber verdi. Markete alışverişe gelen müşteriler ise gördükleri manzara karşısında şok oldu. Çorap reyonuna giren kedi 4 yavrusunun sağ salim doğduğu, bir yavrunun ise telef olduğu öğrenildi. Kedilerin alınması için belediyeden ekip beklendiği öğrenildi.
Yangın, gece saatlerinde Başpınar Mahallesi Remzi Efendi Caddesi üzerinde bulunun bir marketin depo kısmında çıktı. Marketin deposundan dumanların yükseldiğini görenler durumu 112 Acil Çağrı Merkezi’ne bildirdi. Konunun haber verilmesi üzerine bölgeye itfaiye ve polis ekipleri sevk edildi. Adrese ulaşan itfaiye ekiplerince yapılan çalışma neticesinde yangın, kontrol altına alınarak söndürüldü. Depoda bulunan malzemelerin bir kısmının hasar aldığı yangına ilişkin inceleme başlatıldı.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Zabıta Dairesi Başkanlığı’na bağlı Gebze Grup Amirliği ekipleri, halk sağlığını tehdit eden son kullanma tarihi geçmiş onlarca gıda ürününü tespit ederek imha etti. Bir markete yaptığı denetimde ambalajının etrafı kurtlanmış süt ürünü tespit eden ekipler, ilgili market hakkında tutanak tuttu.
Ekipler marketlerin dışında okul kantinlerine de yönelik sıkı denetimlerde bulunuyor. Okul kantinlerinde yapılan denetimlerde, bakanlığın yasaklamış olduğu gıdalar başta olmak üzere fiyat tarifesi ve hijyen gibi konularda denetimler gerçekleştiriliyor.
Olay, dün saat 19.00 sıralarında Kemalpaşa Mahallesi Ömer Halisdemir Caddesi üzerinde faaliyet gösteren markette meydana geldi. Market sahibi ve eski polis memuru Emrah Özbudak (30), iddiaya göre 5 saat önce sokakta yüksek sesle konuşan 3 genci sessiz olmaları konusunda uyardı.
Öfkelenen T.Y. (14), ağabeyi Y.Y. (15) ve arkadaşı O.B.A. (16) saat 19.00 sıralarında marketi basıp işletme sahibine sopa ve bıçakla saldırdı. Kavga sırasında gençlerden T.Y. elindeki bıçakla Emrah Özbudak’ı karnından 3 kez bıçakla yaraladı. Market sahibi kanlar içinde yere yığıldı. Saldırganlar kaçarken polis ekiplerince kıskıvrak yakalandı.
Yaralı olay yerine sevk edilen Ambulansla İnegöl Devlet Hastanesine kaldırıldı. Sağlık durumu ciddiyetini koruyan Özbudak, Ambulasla Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma hastanesine sevk edildi.
Olaya karışan şüpheliler T.Y. (14), ağabeyi Y.Y. (15) ve arkadaşı O.B.A. (16) sorgulamanın ardından Adliyeye sevk edildi.
Şüpheli T.Y. ifadesinde, “Bana kötü sözler söyleyip uzaklaştırdı. Bende durumu ağabeyime anlattım. Ağabeyim ve arkadaşım ile birlikte markete gittik. Konuşma sırasında tartıştık. Tartışma kavgaya dönüştü. Kavgada arkadaşımı ve ağabeyimi darp ediyordu. Bende korumak için bıçakladım” dediği öğrenildi.
Şahıslardan T.Y. tutuklanırken diğer iki şahıs adli kontrol şartıyla serbest kaldı.
Olay, saat 19.00 sıralarında Kemalpaşa Kahallesi Ömer Halisdemir Caddesi üzerinde faaliyet gösteren bir markette meydana geldi. Eski bir polis memuru olan market sahibi Emrah Özbudak (30), iddiaya göre 5 saat önce sokakta yüksek sesle konuşan 3 genci sessiz olmaları konusunda uyardı. Öfkelenen T.Y. (14), ağabeyi Y.Y. (15) ve arkadaşı O.B.A. (16) marketi basıp işletme sahibine sopa ve bıçakla saldırdı. Kavga sırasında gençlerden T.Y., elindeki bıçakla Emrah Özbudak’ı karnından 3 kez yaraladı.
Market sahibi kanlar içinde yere yığıldı. İhbar üzerine olay yerine çok sayıda polis ve ambulans sevk edildi. Saldırganlar, polis ekiplerince kıskıvrak yakalandı. Yaralı, olay yerine sevk edilen ambulansla İnegöl Devlet Hastanesine kaldırıldı. Yaralının durumunun ciddiyetini koruduğu öğrenilirken, şüphelilerin emniyetteki işlemlerinin devam ettiği öğrenildi.