Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda tarihe diplomatik bir zafer olarak kazınan Mudanya Mütarekesi’nin 102. yıldönümü kutlaması tarihi imzanın atıldığı Mütareke Evi’nin önünde düzenlenen törenle coşkuyla kutlandı. Mudanya Belediyesi tarafından, “Kuruluşta İmzamız Var / 9 Gün: Barışa Giden Yol” temasıyla, müzakerelerin başladığı 3 Ekim’den bu yana etkinliklerle kutlanan Mudanya Mütarekesi’nin 102’nci yıl törenine; Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Özgür Özel, İsmet İnönü’nün kızı Özden Toker, milletvekilleri, belediye başkanları, çok sayıda davetli ve Mudanyalılar katıldı.
Açılış konuşmasını yapan Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç, “Kurtuluş Savaşımızı diplomasi zaferiyle taçlandıran, Cumhuriyetimizin harcında yer alan, Birinci Dünya Savaşı’nı sona erdiren, tarihte eşi benzeri olmayan mütarekenin imzalandığı Mudanyamızın Belediye Başkanı olarak sizleri selamlamaktan büyük onur duyuyorum. Bağımsızlık mücadelesini veren başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve Mudanya Mütarekesi’nde imzası olan İsmet İnönü olmak üzere silah arkadaşlarını saygıyla anıyor ve onlara bir kez daha minnet duyuyoruz. 102 yıl önce burada, Mudanya’da; emperyalizme, işgale ve zulme karşı Türk halkının cesur sesi duyuldu. Mudanya Mütarekesi ile bağımsızlık meşalesi yeniden parladı, bu vatanın her köşesinde özgürlüğe olan inanç perçinlendi. Bugün biz de bu kutsal mirasa sahip çıkmanın ve bu tarihi anı yeniden yaşamanın onurunu yaşıyoruz” dedi.
Deniz Dalgıç konuşmalarını şöyle sürdürdü:
“Bugün ne yazık ki dünyada savaşın, çatışmanın ve acının hüküm sürdüğüne tanıklık ediyoruz. İşte bu nedenle, bu anlamlı günde, Mudanya’dan tüm dünyaya bir barış çağrısı yapmak istiyorum. Atalarımızın kararlılığı ve cesaretiyle elde edilen barışa, tüm dünya olarak her zamankinden daha fazla ihtiyacımız var. Mudanya’nın barış dolu sesi; şiddetin ve anlaşmazlıkların yerini uzlaşının aldığı, barışın hakim olduğu bir dünyanın temellerini inşa edebilmemiz için bize ilham veriyor. Bugün, burada toplanarak; barışa, kardeşliğe, huzura ve Cumhuriyetimize olan bağlılığımızı bir kez daha haykırıyoruz. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün dediği gibi, ‘Yurtta sulh, cihanda sulh’ ilkesini benimsiyor ve barış için mücadele etmeye devam ediyoruz. Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk’ün izinde, her daim bağımsızlık ve barış yolunda yürümeye ant içiyoruz. Cumhuriyetimizin temel değerlerini; eşitliği, adaleti, özgürlüğü ve barışı savunmaya devam edeceğiz. Mudanya’da yükselen bu barış ve özgürlük sesi; tüm yurda, hatta tüm dünyaya yayılacaktır. Bu coğrafyada barışı yeniden var edenlerin torunları olarak, bizler de barışı ve kardeşliği daim kılacağız. 102 yıl önce burada barış için mücadele edenler gibi, bugün de tüm dünyaya Mudanya’dan sesleniyoruz: Savaşlar sona ersin, masum insanların acılarına son verilsin. Gelin, hep birlikte barışın ve uzlaşının yolunu seçelim. Bizler, Mudanya’dan yükselen bu barış çığlığıyla tüm insanlığa kucak açıyoruz. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün bizlere bıraktığı en değerli mirası yaşatacak ve geleceğe taşıyacağız. Bugün burada, tarihimizi yaşatarak, cumhuriyetimizin bu kıymetli mirasını bir kez daha anıyor ve diyoruz ki: Ne mutlu barış için mücadele edenlere, ne mutlu Cumhuriyet’in izinde yürüyenlere! Sonsuza kadar, çok yaşa Mustafa Kemal Paşa!”
“Nice yüz yıllar bu törenler yapılacak”
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Mudanya Mütarekesi’nin 102. yıldönümünde Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç’ın heyecanına ortak olmaktan büyük mutluluk duyduğunu söyledi. Mudanya Mütarekesi’nin Milli Mücadelenin cephedeki başarısının masada büyük bir kazanıma dönüştürüldüğü çok önemli bir süreç olduğunu vurgulayan Özel, “İsmet Paşa buraya Batı Cephesi komutanı olarak gelmiştir. Lozan’da Türkiye Cumhuriyeti’nin tapu senedini kabul ettirecek özgüveni yüksek bir müzakereci olarak Mudanya’dan ayrılmıştır” dedi.
Özel, “Sahada kazanılmış olan askeri zafer, Mudanya’daki diplomatik zaferden sonra Lozan’a giden İsmet Paşa’ya büyük güç vermiştir. Lozan’da İngiliz heyeti, ‘Siz bize Mondros’ta çok vaatte bulundunuz. Oradan konuşmaya başlayalım’ deyince, İsmet Paşa çok sert çıkmış: ‘Beyefendi dikkatinizi çekerim. Ben buraya Mondros’tan değil, Mudanya’dan geliyorum. Ona göre konuşacağız’ demiştir. Bu güzel günde İnönü ailesinin değerli mensuplarıyla, Mudanya’nın güzel insanlarıyla bir arada olmaktan onur duyuyorum. Mudanya’daki her görüşten herkesi yürekten kucaklıyorum. Nice yüz yıllar Mudanya’da bu törenler yapılacak. Mustafa Kemal anılacak, İsmet Paşa anılacak. Cumhuriyet ilelebet payidar kalacak” şeklinde konuştu.
Barış ve bağımsızlık miras bırakıldı
“Mudanya Mütarekesi’nin Kurtuluş Savaşı’ndaki Rolü ve Barış Müzakerelerinin Önemi” konulu bir konuşma gerçekleştiren İstanbul Üniversitesi Siyasi Tarih Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ö. Alkan, Mudanya’da sadece bir askeri anlaşma değil, dünya tarihinde nadir görülen bir şekilde siyasi ve diplomatik bir anlaşma imzalandığını belirtti. Alkan, “Mudanya Mütarekesi bizlere barış ve bağımsızlığı miras bıraktı. Farklıyız. İyi ki faklıyız. Mütareke’nin ve kurucularımızın bize bıraktığı en önemli miras, farklılıklarımızla barış ve demokrasi içerisinde bir arada yaşamak ayrıcalığıdır. Bunun sonsuza kadar sürmesini diliyorum” dedi.
Söyleşinin ardından Mudanya Mütarekesinin imza anı sahnede canlandırıldı. Mudanya Belediyesi Çok Sesli Çocuk Korosu ve ÇYDD Yaylı Çalgılar Topluluğu’nun gerçekleştirdiği mini konserde ise şarkılar hep bir ağızdan barış için söylendi.
Barış yolu ödülü Ayşe Yüksel’e verildi
Bu yıl üçüncü kez verilen Mudanya Mütarekesi Barış Yolu Ödülü’nün Seçici Kurul Başkanı Murat Karayalçın, Deniz Dalgıç’a gösterdiği ilgi ve çabalardan dolayı teşekkür etti. Cumhuriyet’in temel değerlerine katkıda bulunulmasını esas olarak aldığını belirten Karayalçın, Mudanya Mütarekesi 2024 Barış Yolu Ödülü’nün Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Başkanı Prof. Dr. Ayşe Yüksel’e değer bulunduğunu açıkladı. Ödülünü CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in elinden alan Yüksel, “Genel başkanımızın elinden böyle ödül alacağımı hayal edemezdim. Gurur duydum. Çok sevgili Deniz Dalgıç kardeşime de bugünü düzenlediği için teşekkür ediyorum” dedi.
Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç da, günün anısına konuklara barış ve dostluğun simgesi zeytin fidanı armağan etti. Mütareke Evi Müzesi’nde gerçekleştirilen “Tarih Yapan İnönü” sergisinin ziyaret edilmesinin ardından, CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç ve protokol üyeleri, barışın simgesi zeytin yapraklarından hazırlanan çelengi denize bırakarak, Mudanya’dan tüm dünyaya barış çağrısı yaptılar.
