Pembe Tek Boynuz

Etiket: Mustafakemalpaşa

  • Marmara Ovası’nın gözde bitkisi olacak

    Marmara Ovası’nın gözde bitkisi olacak

    Bursa’nın dörtte birini oluşturan Mustafakemalpaşa ovasında yaban mersini üretimi artıyor. Tarımsal Hizmetler Müdürlüğü çatısı altında çalışmalarını hızlandıran belediye, yaban mersini ekimi teşvik projesinin meyvelerini toplamaya başladı.

    2020 yılı sonlarında Güvem Mahallesi pilot bölgesinde üretimine başlanan ve daha çok Türkiye’nin güney bölgelerinde ekimi yaygın olan yaban mersini ekimi, Mustafakemalpaşa Belediyesi’nin öncülüğüyle Marmara ovasının gözde meyvelerinden biri haline gelmeye başladı. Geçtiğimiz yıl 6 dekarlık alanda 500 adet fidanla ekimine başlanan ve insan vücudunu dinç tutmasıyla bilinen kendine has endemik türün, bölge üreticilerinin de dikkatini çekmesiyle Tarımsal Hizmetler Müdürlüğü talep-değerlendirme toplantılarına başlandı.

    Kırsalda yaşayan üreticilerin yoğun talepleri doğrultusunda çalışmaları hızlandıran Belediye Başkanı Mehmet Kanar, Orman İşletme Müdürlüğü (OR-KÖY) Projesi kapsamında 30 üreticiye 20 bin yaban mersini fidanı dağıtımını sağladı. Yaklaşık 800 bin TL’lik hibe desteğiyle hayata geçirilen proje, 2021 yılı itibariyle 130 dekardan fazla dikim alanına ulaştı.

    Atıl tarım arazileri yeniden yeşeriyor

    Sağlık sektöründe kullanımı yaygın olan, dalından toplanmadan kilogramı 50-80 liradan alıcı bulan, yükte hafif pahada ağır bir ürün olarak çiftçilerimize yüksek katma değer sağlayan yaban mersini atıl arazileri ihya ederken, gençlerin istihdam sorununa da neşter vuruyor. Kırsalda Tarımsal Hizmet seferberliğini çok yönlü, işlevsel ve üretim endeksli fikirlerle hayata geçirmeyi hedeflediklerini belirten Belediye Başkanı Mehmet Kanar, “Güvem Mahallesi’nde başlattığımız yaban mersini ekimi projesi, büyük tarım idealimizin güzel bir fotoğrafı, yapbozun değerli bir parçası. Aynı bal ormanı ve bamya projeleri gibi, İlçemiz Meslek Yüksekokulu bahçesinde uygulamaya konan endemik bitki protokolü de bu yapbozu tamamlayan önemli parçalardı. Resmi tamamladığımızda, Mustafakemalpaşa’da tarımın sadece domatesten, biberden ve diğer tarla bitkilerinden oluşmadığını hep beraber göreceğiz. Yükte hafif pahada ağır, iklim koşullarına ve toprağa uyum sağlayan alternatif tarım ürünleriyle çiftçilerimize yepyeni ekmek kapıları açacağız” dedi.

    Yaban mersini gözde bitki olacak

    Neredeyse çeyrek asırdır atıl durumda olan tarım arazilerinin toprağı besleyen farklı türlerle değerlenmesi için mücadele verdiklerini söyleyen Başkan Kanar, ‘’Güvem Mahalle Muhtarımız Şerif Erol ve bölge üreticilerimizin taleplerine cevap vermek için çok çalıştık. OR-KÖY Projesi kapsamında onlarca üreticimizle 20 bin adet fidanı toprakla buluşturduk. Tarımsal Hizmetler Müdürlüğü’müzün destekleriyle 6 dekarla başlayan yaban mersini projemiz 130 dekara ulaştı. Seneye mikro ölçekte hedefimiz 300 dekar, makro ölçekte tüm Marmara Ovası’nı kucaklayacağız. Bizler inanıyoruz, bu yüzden birlikte üretiyor, birlikte çalışıyoruz. İnşallah bu işi de birlikte başaracağız’’ ifadelerini kullandı.

  • Bursa’da bu çeşmeden doğal maden suyu akıyor

    Bursa’da bu çeşmeden doğal maden suyu akıyor

    Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesinin Yalıntaş Köyü’nde bulunan çeşmeden yüz yıllardır doğal maden suyu akıyor. Bu çeşmeyi bilen vatandaşlar maden suyuna para vermeyip, bidon bidon doldurup evlerine götürüyor. Ayrıca şifalı olarak bilinen bu su, içen kişilerde hiç bir şişkinlik yapmıyor.

    Köylüler ve köye dışarıdan gelenler, bilhassa ramazan aylarında iftardan sonra mide şişkinliklerini gidermek için bu suya büyük rağbet gösteriyor. Doğal maden suyunun çeşmeden aktığını duyanlar önce büyük şaşkınlık yaşıyor. Ardından bidonlarına maden suyundan doldurup evlerinin yolunu tutuyor. Maden suyu akan çeşmeden herkes ücretsiz şekilde faydalanabiliyor.

    Köylerindeki çeşmeden asırlardır doğal maden suyu aktığını ifade eden Yalıntaş Köyü Muhtarı Seyfettin Karanfil, “Yalıntaş köyü hudutları içerisinde bulunan bu çeşme ekşi su olarak bilinir. Bu su sadece mermeri eritmiyor, demiri bile eritiyor. Hazımsızlığa çok iyi geliyor. Bu çeşmeden akan su doğal maden suyudur. Bu su ne kadar içilse şişkinlik yapmıyor. Bu suyu doldurmak ücretsiz, kimseden para talep etmiyoruz. Herkes bu sudan faydalansın istiyoruz” dedi.

    Yalıntaş Köyü Spor Kulübü Başkanı Samet Karanfil, “Çeşmemiz bize atalarımızdan miras. Bu çeşmeyi elimizden geldiğince korumaya çalışıyoruz.. Doğal maden suyunda olan bütün minareller bu çeşmeden akan suda var. Sadece biraz kükürt oranı yüksek. Bu suyu içtiğinizde maden suyundan aldığınız tadı bu sudan da alıyorsunuz. Bu çeşmeden akan suya çok ilgi var. Böbrek ve prostatla ilgili problemleri olan insanlar bu suyu sürekli içiyor. Bu suyun ayrıca şifalı olduğu söylenmekte. Maden suyunun içindeki minareller bu suda da olduğu için insanlar bu suyu rahatlatıcı olarak kullanıyor. Bu köyde kimse maden suyuna para vermez. Gelip maden suyunu çeşmeden doldurup evlerine götürüyorlar. Ramazan ayında çok fazla rağbet görüyor. İftardan önce gelip buradan su dolduran vatandaşlar bu suyu içerek mide şişkinliğinden kurtuluyor. Bu su ücretsiz. Dolduran kimseden para talep etmiyoruz” şeklinde konuştu.

  • Bursa’da zabıtadan fırınlara gramaj denetimi

    Bursa’da zabıtadan fırınlara gramaj denetimi

    Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesinde belediye zabıta ekipleri ilçe genelinde bulunan fırınlara yönelik gramaj, koronavirüs tedbirleri ve genel temizlik denetimlerini sürdürüyor.

    Belediye Gıda Mühendisi ve Aşçı Köfteci ve Benzerleri Esnaf Odası ile birlikte gerçekleştirilen denetimlerde halk sağlığını tehdit edecek düzeyde koşullara rastlanılmazken, bu tip kontrollerin artarak devam edeceği kaydedildi.

    Zabıta Müdürlüğü ekiplerince yapılan kontrollerde üretilen ekmeklerin gramajı, kullanılan malzemelerin sağlığa uygun ortamlarda tutulması ve işlenmesinin yanı sıra çalışanların kılık kıyafet ve kişisel temizlikleri denetlendi. Tespit edilen noksanlıklara istinaden ihtarname verilirken, bu işletmelerin belirlenen süre içerisinde eksiklerini yerine getirmeleri için zabıta ekiplerince tekrar denetleneceği bildirildi.

    Mustafakemalpaşa Belediye Başkanı Mehmet Kanar, İlçe genelinde faaliyet gösteren ekmek fırınlarında ekmek gramajları ile temel hijyen kuralları konusunda denetimler gerçekleştirildiğini belirterek “Ekiplerimiz, işletme sahiplerine uyarılarda bulundu” dedi.

    Özellikle korona virüs salgını nedeniyle sosyal mesafe kurallarına uyulması ve işletmelerin bu yönde gerekli tedbirleri alması gerektiğinin altını çizen Başkan Kanar, bu durum halk sağlığı için son derece önemli. Üretim ve satış esnasında gerekli hassasiyeti gösteren tüm fırın çalışanlarına ve işletmecilerine teşekkür ediyorum şeklinde konuştu.

  • Bursa’da köyün kabusu oldu! Yerleşim yerine kadar geldiler

    Bursa’da köyün kabusu oldu! Yerleşim yerine kadar geldiler

    Bursa’da köye kadar gelip koyunları telef eden ve köpekleri yaralayan kurtlar, köyün kabusu oldu. Köyün yakınlarına kadar gelen kurtları köylüler cep telefonlarıyla görüntüledi.

    Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesi Dallıca Köyü sakinlerinin başı son zamanlarda kurtlarla dertte. Kurtlar köyün içine kadar gelip ağıldaki koyunları telef etti, köpekleri de yaraladı. Köyün yakınlarında gezerken karşısına kurt çıkan bir köylü, cep telefonuyla kurtları görüntüledi.

    Kurtların çocuklarına ve kendilerine saldırmasından korkan köylüler korku içinde yaşıyor. Daha önce köyün içinde ve çevresinde görülmeyen kurtlar son 2 yıldır gözükmeye başladı.

    Kurtların saldırdığı köpeğin sahibi Hayri Gökçe, “Kurtlar gelip hayvanlarımıza saldırdı. Köpeklerimizle boğuştu, köpeğimizi yaraladı. Koyunlarımın bulunduğu ağılın kapısını kemirmişler. Bize ve çocuklarımıza saldıracaklar diye korku içindeyiz” dedi.

    Kurtların koyunlara saldırısına şahit olan Ahmet Türkmen, “Ben evimin önünde odun keserken kurtların komşumun koyunlarına saldırdığını gördüm. Çocuklarım da evimin önünde oynuyorlardı. Koyunların kaçıştığını görünce dikkatli baktım, kurdun bir kuzuyu yatırıp yediğini gördüm. Ben olmasam koyunların çoğunu yiyeceklerdi” şeklinde konuştu.

    Köyün yakınında karşısına kurt çıkan Ünal Ulutaş, “Tarladan gelirken köyün girişinde kurtları gördüm. Bu kurtlar köyde hayvanlara zarar verdi. İnsanlara da zarar vermelerinden korkuyoruz” diye konuştu.

  • Suuçtu Şelalesi ziyaretçi akınına uğruyor

    Suuçtu Şelalesi ziyaretçi akınına uğruyor

    Türkiye’nin sayılı tabii güzellikleri arasında yer alan Bursa Mustafakemalpaşa’daki Suuçtu Şelalesi, her mevsim ziyaretçi akınına uğruyor.

    Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesinde 17 kilometre mesafede bulunan ve 38 metreden dökülen şelale, etrafını saran kayın ağaçları ile bütünleşince seyrine doyum olmayan bir manzara oluşturuyor.

    Pandemi ve orman yangınlarının sebep olduğu tedbirlere rağmen yoğun ilgi gören Suuçtu Tabiat Parkı ve Şelalesi, sonbaharda kayın, meşe ve çam ağaçlarının oluşturduğu renk cümbüşüyle cazibesini koruyor.

    Bursa’nın önemli turistik alanlarından biri olan şelalenin de içinde yer aldığı tabiat parkına günü birlik gelen yerli ve yabancı ziyaretçiler, yaz aylarında serinlerken, sonbaharda yeşil ve sarının tonlarıyla bezenip ayrı güzelliğiyle bürünen ağaçların büyüsüne kapılıyor.

    Bisiklet ve yürüyüş yolları ile Suuçtu’nun göz kamaştıran güzelliğini keşfe çıkan yerli ziyaretçilerin yanı sıra şelale, turistlerin, doğaseverlerin ve üniversiteli öğrenci gruplarının uğrak yeri. Ziyaretçiler yol üzerinde bulunan Muradiyesarnıç Sosyal Merkezinde yemek ve dinlenme ihtiyaçlarını giderebiliyor.

    Modern görünümü ile göz dolduran Mustafakemalpaşa Belediyesi Sosyal Tesisi özellikle çocuklarında keyifli zaman geçirebileceği şekilde tasarlandı. Belediyeye ait 10 dönümlük arazi üzerine inşa edilen sosyal tesiste kahvaltı-ızgara salonu, macera parkuru, okçuluk alanı, çocuk trafik eğitim parkuru, açık hava sineması ve çocuk kütüphanesi bulunuyor.

  • Bursa’da tedirgin eden görüntü! Her yıl aynı manzara

    Bursa’da tedirgin eden görüntü! Her yıl aynı manzara

    Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesi Çeltikçi Mahallesi’nde her yıl yaşanan balık ölümlerine bir yenisi daha eklendi. Kıyıya vuran ölü balılar vatandaşları tedirgin etti.

    Susurluk Çayı’nın akış güzergahında bulunan Çeltikçi Mahallesi’nde her yıl ekim ayında yaşanan balık ölümleri, bu sene de tekrarlandı. Köylüler tarafından dere kenarında onlarca ölü balığın bulunduğu olay için araştırma istendi.

    Mahalle sakinleri, yaşanan toplu balık ölümleri ve kötü kokuya Susurluk Şeker Fabrikası‘ndan salınan atık suyun sebep olduğunu iddia etti. Özellikle pancar sezonun yaşandığı bugünlerde ortaya çıkan çevre kirliliği ve balık ölümlerinin artmasından endişe ediliyor.

    Kıyıya vuran yahut su yüzeyinde zehirlenerek telef olan balıkların toplanmaması için çağrıda bulunuldu.

  • Bursa Mustafakemalpaşa’da dolmuşlara zam

    Bursa Mustafakemalpaşa’da dolmuşlara zam

    Bursa Mustafakemalpaşa’da dolmuş taksilere yıl içinde ikinci zam geldi.

    Mart ayı ile birlikte 50 kuruş artışla öğrenciler için 3 TL, siviller için ise 3.25 TL olan şehir içi taksi dolmuşlar 7 ay sonra bir kez daha zamlandı.

    Bursa Büyük Şehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi’nin (UKOME ) kararı ile Mustafakemalpaşa’da taksi dolmuş yolcu tarifesi, sivil 3.75, öğrenci içinse 3.50 TL olarak belirlendi.

    Ulaşımın önemli dinamiklerinin başında gelen taksi dolmuşlardaki 50 kuruşluk yeni tarife uygulaması bugün başladı.

  • Bursa’da uyuşturucu satıcısı tutuklandı

    Bursa’da uyuşturucu satıcısı tutuklandı

    Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesinde uyuşturucu satıcılarına yönelik düzenlenen operasyonda narkotik ekiplerince yakalanan şahıs tutuklandı.

    İlçe Emniyet Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Grup Amirliği ekiplerince uyuşturucu satıcılarına yönelik düzenlenen operasyonda, Barış Mahallesinde yakalanan Muttalip Ö. (24) isimli şahsın üst ve ikametinde yapılan aramada çok sayıda satışa hazır kimyasal uyuşturucu madde ele geçirildi. Zehir taciri çıkarıldığı adlî makamlarca tutuklanarak cezaevine gönderildi.

  • Bursa Suuçtu Şelalesi’nde kartpostallık görüntüler

    Bursa Suuçtu Şelalesi’nde kartpostallık görüntüler

    Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesinde fay hattının kırılmasıyla oluşan Suuçtu Şelalesi, sonbaharda yeşil ve sarının tüm tonlarına bürünüp binlerce ziyaretçiyi ağırlıyor.

    İlçe merkezine 22, Bursa’ya 125 kilometre mesafedeki şelale, Muradiyesarnıç Mahallesi yakınında 13 kilometrelik Karadere üzerinde bulunuyor. Karadere güzergahındaki irili ufaklı 60 şelale arasında yer alan Suuçtu Şelalesi, 36 metre yükseklikten dökülen suyunun yanı sıra çevresindeki güzelliklerle görenleri adeta büyülüyor.

    Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğü Suuçtu Tabiat Parkı’ndaki şelaleye yerli ve yabancı turistler ilgi gösteriyor. Gelin ve damatlar da fotoğraf çekimleri için bölgeyi tercih ediyor.

    Doğal yürüyüş yolları ve alabalık tesisi de bulunan şelalenin olduğu bölge, çevresini saran kayın ağaçlarıyla “temiz hava deposu” olarak biliniyor. Bölgeye yurt dışından özellikle Arap turistler ilgi gösteriyor. Kuveyt, Katar ve Suudi Arabistan’dan yılda yaklaşık 600 bin ziyaretçiyi ağırlıyor.

  • Bursa’daki cinayette baba ve oğlu birbirini suçladı

    Bursa’daki cinayette baba ve oğlu birbirini suçladı

    Bursa’da Serdal Çetin, babası Sezer Çetin ve kardeşi Sezer Çetin’le çıkan silahlı kavgada ölen Remzi Yamalı cinayetiyle ilgili soruşturma tamamlandı. İki aile fertlerinin karıştığı, 3 kişinin de yaralandığı kavganın tutuklu sanıkları Serdal Çetin, babası Sezer Çetin (57) ve kardeşi Sezer Çetin (19) hakkında ‘kasten öldürme’ ve ‘kasten öldürmeye teşebbüs’ suçlarından ikişer kez ömür boyu hapis cezası istemiyle dava açıldı. İddianamede Serdal Çetin’in ‘Babam Remzi’ye ateş etti’ dediği, baba Sezer Çetin’in de ‘Remzi Yamalı ile Şükrü’ye ateş eden kişi oğlum Serdal Çetin’dir’ diye ifade verdiği belirtildi.

    Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesinde geçen ağustos ayında Arzu Çetin, iddiaya göre şiddetli geçimsizlik nedeniyle eşi Serdal Çetin’i terk edip, ortadan kayboldu. Olayın ardından Serdal Çetin ile bacanağı Remzi Yamalı bu nedenle tartıştı ve ikili arasında karşılıklı küfürleşme yaşandı. Bölgeden ayrılan Serdal Çetin, babası Sezer Çetin ve kardeşleri Korkmaz, babasının adını verdiği Sezer Çetin ve eniştesi Tuncay S. (30) ile birlikte geri döndü. Tartışmaya Remzi Yamalı’nın yanındaki Şükrü Şengil, Kemal Güngen ve Seymen Başak da dahil oldu.

    İki grup arasındaki tartışma, kısa sürede silahlı kavgaya dönüştü. Kavga sırasında Serdal Çetin ile babası Sezer Çetin tüfeklerini, kardeşi Sezer Çetin ise tabancasını ateşledi. Olayda Remzi Yamalı, Şükrü Şengil, Kemal Güngen ve Seymen Başak yaralandı. İhbar üzerine olay yerine polis ve sağlık ekipleri sevk edildi. Yaralılar, ambulanslarla Mustafakemalpaşa Devlet Hastanesi’ne kaldırıldı. Tedaviye alınan yaralılardan Remzi Yamalı, doktorların tüm çabasına karşın kurtarılamadı.

    İDDİANAME TAMAMLANDI

    Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı, olayla ilgili yürütülen soruşturmayı tamamladı. Hazırlanan iddianamede, “Remzi Yamalı’nın baldızı ve aynı zamanda Şükrü Şengil’in kardeşi olan Arzu ile şüpheli Serdal Çetin evli. Serdal ile Arzu’nun ayrılmaları üzerine taraflar arasında husumet başladı. Bu husumetten dolayı taraflar arasında zaman zaman tartışmalar yaşandı. Olay günü yine taraflar arasında çıkan tekme tokat kavga araya girenler tarafından yatıştırıldı. Birkaç dakika sonra Serdal Çetin, kardeşi Sezer Çetin, babası Sezer Çetin ellerinde silah ve tüfekler ile olay yerine yeniden geldi. Korkutmak amacıyla önce hava ateş açan şüpheliler, evinden çıkan Remzi Yamalı ile yeniden tartışmaya başladılar. Şüpheliler tarafından açılan ateş sonucu Yamalı yaralandı. Yine sanıklar, Şükrü Şengil’e arkasından ateş etti. Açılan ateş sonucu Kemal Güngen ve Seymen Başak yaralandı. Av tüfeğiyle açılan ateş sonucu yaralanan Remzi Yamalı kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti” ifadelerine yer verildi.

    BABA OĞLUNUN, OĞLU BABASININ ATEŞ ETTİĞİNİ SÖYLEDİ

    İddianamede Serdal Çetin’in, “Babam Remzi’ye’ ateş etti” dediği, Baba Sezer Çetin’in de “Remzi Yamalı ile Şükrü’ye ateş eden kişi oğlum Serdal Çetin’dir” dediği ortaya çıktı. Şikayetçi yaralıların olayın nasıl meydana geldiğini ayrıntılarıyla anlattıkları ifadelerinin yer aldığı iddianamede Sezer Çetin, “Yengem Arzu ile ağabeyim Serdal’ın ayrılması üzerine ailesiyle aramızda husumet başladı. Olay günü ağabeyim ile Remzi’in kavga ettiğini duyunca babamla birlikte gittik. Ağabeyimi olay yerinde arabaya bindirdiğimiz sırada Remzi evine giderek tüfek tarzı bir şey alıp dışarıya çıktı. Ateş etmeye başladı. Ağabeyim Serdal, Remzi’ye ateş ederek yaraladı. Ben de üzerimdeki tabancayı çıkarıp, kalabalığı korkutmak için havaya ateş ettim” dedi.

    ‘BABAM REMZİ’YE ATEŞ ETTİ’

    Eşi Arzu’nun evini terk etmesi üzerine ailesiyle aralarında husumet olduğunu söyleyen Serdal Çetin ise, “Olay günü Remzi ile karşılaştık. Aramızda tartışma çıktı. Daha sonra kardeşi gelip bizi ayırdı. Bu sırada babam ve kardeşim Sezer Çetin ellerinde silahlarla olay yerine geldiler. Ben de dışarıya çıktım. Babam Remzi’ye ateş etti. Başkalarına ateş etmesini engellemek için tüfeği elime aldım. Ancak, kalabalık üzerime doğru geldiğini görünce, havaya ateş ederek olay yerinden uzaklaştım” dedi.

    ‘OĞLUM SERDAL ATEŞ ETTİ’

    Baba Sezer Çetin de Serdal Çetin’in oğlu olduğunu, eşi Arzu’nun evi terk etmesiyle ailesiyle aralarında husumet oluştuğunu söyleyerek, “Oğlumum kavga ettiğini duyunca aracımızla olay yerine gitmeye hazırlanırken Serdal elinde tüfekle yanımıza geldi. Tüfekle aracın kasasına binerek olay yerine gittik. Olay yerinde Remzi’nin elinde sopa gördüm. Oğlum Serdal, Remzi’ye ateş etti. Küçük oğlum Sezer de tabancasıyla havaya doğru ateş etti. Şükrü, kaçarken oğlum arkasından av tüfeğiyle ateş edince yaralandı. Ben ateş etmedim. Oğlumun elinden tüfeği alarak etrafındakilerin zarar vereceğini düşünerek havaya doğru ateş ettim. Remzi Yamalı ile Şükrü’ye ateş eden kişi oğlum Serdal Çetin’dir” diye ifade verdi.

    2’ŞER KEZ MÜEBBET HAPİS İSTEMİ

    Cumhuriyet Savcısı, tutuklu bulunan Sezer Çetin, baba Sezer Çetin ve Serdal Çetin hakkında Remzi Yamalı’nın öldürülmesi ve Şükrü Şengil’in yaralanmasıyla ilgili her birine ikişer kez ömür boyu hapis talep etti. Savcı yine üç sanık için Seymen Başak ile Kenan Güngen’in yaralanması ile ilgili de 3’er yıl hapis cezası istedi. Bursa 4’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde kabul edilen iddianamenin sanıkları ilerki günlerde hakim önüne çıkacaklar.