Norveç’in Trondheim kentinden Bodoe kentine giden yolcu treni raydan çıktı. Kazada, 1 kişi hayatını kaybederken, en az 4 kişi yaralandı. Yetkililer, trende en az 50 yolcunun bulunduğunu belirtirken, trendeki yolcular tahliye edildi.
Polis, trenin raydan çıkmasına yamaçtan düşen bir kayanın neden olduğunu ifade etti. Trendeki yolcular tahliye edildi.
Stadion Kotoriba’da oynanan maçta Milli Takımın gollerini 33. dakikada Kadir Subaşı, 35. dakikada Muhammed Sinan Kaya ve 61. dakikada Recep Yalın Dilek atarken, Norveç’in gollerini 17. dakikada William Osnes-Ringen, 66. dakikada William Strand Kvale, 82. dakikada Troy Engseth Nyhammer ve 90. dakikada penaltıdan Julian Gonstad kaydetti.
Teknik Direktör Sabri Sarıoğlu yönetimindeki ay-yıldızlılar, Dostluk Turnuvası’nda Hırvatistan, Karadağ ve Norveç ile mücadele ediyor. Milliler, turnuvadaki son maçını 10 Haziran Pazartesi günü Hırvatistan ile oynayacak.
Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store ve Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide, Filistin gündemiyle ortak basın toplantısı düzenledi. Başbakan Store, 28 Mayıs’ta Filistin devletini resmen tanıyacaklarını duyurdu. Store, “Norveç hükümeti, Norveç’in Filistin’i bir devlet olarak tanımasına karar verdi. On binlerce kişinin öldüğü ve yaralandığı bir savaşın ortasında hem İsraillilere hem de Filistinlilere siyasi çözüm sunan tek alternatifi yaşatmalıyız: Yan yana, barış ve güvenlik içinde yaşayan iki devlet” ifadelerini kullandı.
Filistin’in kendi geleceğini belirleme hakkı olduğunu vurgulayan Store, “Hem İsraillilerin hem de Filistinlilerin kendi devletlerinde barış içinde yaşama hakları vardır. İki devletli çözüm olmadan Orta Doğu’da barış olmayacak. Filistin devleti olmadan iki devletli çözüm olamaz. Başka bir ifadeyle Filistin devleti Orta Doğu’da barışın sağlanması için ön şarttır” dedi.
Filistin’in tanınmasının diğer ülkelere de güçlü bir mesaj gönderdiğini belirten Store, “Bu, sonuçta iki devletli bir çözüme ulaşmaya yönelik sürecin yeniden başlatılmasını mümkün kılabilir ve sürece yeni bir ivme kazandırabilir” ifadelerini kullandı.
Barış süreci ve çatışmaya siyasi bir çözüm bulunmadığı için yanlış yönde yol alındığını belirten Store, “Bu durumda ne Filistinliler ne de İsrail halkı güvenlik içinde yaşamlarını sürdüremez. Bu nedenle farklı düşünüp ona göre hareket etmemiz gerekiyor. Artık Filistin devletini tanımadan çatışmanın sona ermesini bekleyemeyiz” ifadelerini kullandı.
Store, “Gazze’de devam eden savaş, barış ve istikrarın sağlanmasının Filistin sorununun çözümüne dayanması gerektiğini açıkça ortaya koydu. Orta Doğu’da durum yıllardır bu kadar vahim değildi” dedi. Store ayrıca, iki devletli çözümün İsrail’in çıkarına olduğuna inandıklarını, bunun daha barışçıl, güvenli ve istikrarlı bir bölgenin kurulmasına yardımcı olacağını vurguladı.
“Filistin devleti aynı zamanda İsraillilerin güvenliğini de artıracaktır”
Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide ise, “Filistin, ekonomik istikrarsızlık ve yardım bağımlılığının yanı sıra temel hakların eksikliğinden oluşan aşağıya doğru giden bir sarmalın içinde kalmış durumda. İsrail’in uzun süredir devam eden yasa dışı yerleşim birimleri kurma ve genişletme politikası, yaşayabilir bir Filistin devletinin temelini zayıflatıyor. Filistinliler arasında genel bir umutsuzluk hissi geçen her yıl daha da güçleniyor” şeklinde konuştu.
Kapsamlı bir Arap barış vizyonunun oluşturulmasına yönelik çabaların sürdüğünü ifade eden Bakan Eide, “Bazı Arap ülkeleri bu işin içinde ve Filistin’in bir devlet olarak tanınması önemli bir bileşen. Norveç, Suudi Arabistan ile yakın iş birliği yapıyor ve Avrupa’nın Arap barışı vizyonuna desteğini harekete geçirmek için aktif adımlar atıyor. Birkaç gün içinde Norveç, yeni Filistin Başbakanı ve hükümetinin reform planlarını sunacağı Brüksel’de Filistin konusunda uluslararası bir ortak toplantıya başkanlık edecek. Orada önemli bir ilerleme kaydetmeyi umuyoruz” dedi.
Eide, “Norveç, Filistin devleti kurulması projesini desteklemeye devam edecek. Başbakan Muhammed Mustafa’nın liderliğinde Filistin yönetimini güçlendirmeli, ateşkes sonrasında Filistin yönetiminin Gazze’yi yönetmesi ve tek bir Filistin hükümetinin oluşması için çalışmalıyız. Amaç, siyasi olarak uyumlu ve Filistin yönetiminin liderliğinde bir Filistin devletine ulaşmaktır” diye konuştu.
Eide, “İsraillilerin de Filistinlilerin de güvenliğe ve gelecek için umuda ihtiyacı var. Şu anda en acil olan şey ateşkesin sağlanması, Gazze halkına yeterli insani yardımın ulaştırılması ve rehinelerin serbest bırakılmasıdır. Uzun vadede Filistin’in bir devlet olarak tanınmasının, tarafları çözüm bekleyen nihai statü sorunlarına çözüm bulma hedefiyle barış görüşmelerine yeniden başlamaya teşvik edeceğini umuyoruz. Filistin devleti aynı zamanda İsraillilerin güvenliğini de artıracaktır” dedi.
“Kendi tarihimizden bunun (tanınmanın) ne anlama geldiğini biliyoruz”
Norveç hükümetinin tarihi açıklamasından kısa süre sonra İrlanda yönetimi de Filistin’i tanıma kararı aldığını duyurdu. İrlanda Başbakanı Simon Harris, gerçekleştirdiği basın toplantısında ülkesinin 28 Mayıs’ta Filistin devletini tanıyacağını açıkladı. Bu kararın İspanya ve Norveç ile koordinasyon içerisinde atılan bir adım olduğunu belirten Başbakan Harris, “Bu, İrlanda ve Filistin için tarihi ve önemli bir gündür” diye konuştu.
Harris, “Bugün İrlanda, Norveç ve İspanya, Filistin devletini tanıyacağı yönünde açıklama yapıyor. Her birimiz, bu kararı hayata geçirmek için gerekli olan ulusal adımları atacağız” dedi.
Kararla birlikte İsrail-Filistin sorununun iki devletli çözüm üzerinden sonlandırılmasına destek olmayı amaçladıklarını vurgulayan Harris, “Önümüzdeki haftalarda daha fazla ülkenin bu adımda bize katılacağından eminim” ifadelerini kullandı. “Gazze’deki Filistinliler en korkunç acılara, acılara, zorluklara ve açlığa katlanıyorlar” diyen Harris, iki devletli çözümün barış için “tek güvenilir yol” olduğunu söyledi.
Harris, “Oslo sürecinin üzerinden 30 yıl geçti ve belki de adil, sürdürülebilir ve kapsamlı bir barış anlaşmasından her zamankinden daha uzaktayız” diye konuştu.
İrlanda’nın 20. yüzyılda Britanya’dan bağımsızlığını kazandığına işaret eden Harris, “Kendi tarihimizden bunun (tanınmanın) ne anlama geldiğini biliyoruz. Bugünkü Filistin’i tanıma kararı, barışçıl bir gelecek kurulmasına yardımcı olmak için alınmıştır. İki devletli çözüm, kuşaklar boyu süren şiddet, misilleme ve kızgınlık döngülerinden kurtulmanın tek yoludur. İrlanda’nın bir devlet olarak tanınmasının sonunda artık barış içinde olan cumhuriyetimizin kurulmasına yol açması gibi Filistin devletinin Orta Doğu’da barışa ve uzlaşmaya katkıda bulunacağına inanıyoruz” ifadelerini kullandı.
“İki tarafın barış için müzakere etmesi çok önemli ve bu nedenle Filistin’i tanıyoruz”
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ise parlamentoda yaptığı konuşmada, “28 Mayıs Salı günü İspanya kabinesi, Filistin devletini tanıma kararını onaylayacak” dedi. Sosyalist lider, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Gazze Şeridi’nde uyguladığı “acı ve yıkım politikasının” iki devletli çözümü tehlikeye soktuğunu söyledi. Sanchez, “Filistin’i birçok nedenden dolayı tanıyacağız ve bunu üç kelimeyle özetleyebiliriz; barış, adalet ve tutarlılık. İki devletli çözüme saygı duyulduğundan ve karşılıklı güvenlik garantisinin olduğundan emin olmalıyız. İki tarafın barış için müzakere etmesi çok önemli ve bu nedenle Filistin’i tanıyoruz” ifadelerini kullandı.
“İki devletli çözüm hiçbir zaman var olmama tehlikesiyle karşı karşıyadır” diyen Sanchez, “Buna izin veremeyiz. Harekete geçme yükümlülüğümüz var. Ukrayna’da olduğu gibi Filistin’de de çifte standart yok. İnsani yardım göndermemiz ve yerinden edilenlere yardım etmemiz gerekiyor. Bunu zaten yapıyoruz ancak daha fazlasının yapılması gerekiyor. Bu tanıma İsrail’e karşı değil, Yahudilere karşı da değil. Bu tanıma kimseye karşı değildir, barıştan ve bir arada yaşamadan yanadır” diye konuştu.
İsrail, Norveç ve İrlanda büyükelçilerini geri çağırdı
Norveç ve İrlanda hükümetlerinin Filistin devletini resmen tanıyacaklarını duyurmasının hemen ardından İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz, İsrail’in iki ülkedeki büyükelçilerini geri çağırdı. Tanıma kararlarına tepki gösteren İsrail Dışişleri Bakanı Katz, İrlanda ve Norveç’in dünyaya ve Filistinlilere “terörizmin ödüllendirildiği” mesajı vermek istediğini öne sürdü. Katz, “İrlanda ve Norveç’e açık ve net bir mesaj gönderiyorum. İsrail, egemenliğini zayıflatan ve güvenliğini tehlikeye atanlar karşısında sessiz kalmayacaktır” ifadelerini kullandı. Kararın İsrail’in Gazze’deki rehineleri kurtarma çalışmalarına darbe indirdiğini savunan Katz, “İrlanda-Norveç saçmalığı bizi yıldıramaz. Hedeflerimize ulaşmakta kararlıyız” dedi.
Norveç’in batısında Bristow Norway tarafından işletilen Sikorsky S-92 tipi helikopter, arama-kurtarma eğitimi sırasında okyanusa sert iniş yaptı. Polis tarafından yapılan açıklamada, okyanustaki 6 mürettebatın helikopterle kurtarıldığı ve hastaneye kaldırıldığı belirtildi. Açıklamada, yaralılardan birinin hastanede hayatını kaybettiği, diğer yaralıların tedavisinin ise sürdüğü bildirildi.
Kaza sonucu bölgedeki petrol ve doğal gaz platformlarına erişim geçici olarak durduruldu.
Kazanın nedeni henüz bilinmezken helikopter şirketi tarafından yapılan açıklamada, soruşturma çerçevesinde yetkililerle işbirliği yapıldığı ifade edildi.
Norveç’in güney kıyısındaki Jomfruland adasında yaşayan Aasvik ailesi, kayıp altın küpeler için dedektör kullanarak kazı çalışmalarına başladı.
Aasvik ailesi, küpeyi bulamasa da en az bin yıllık kalıntıya ulaştı. Norveçli aile, kase şeklinde bir toka ve Viking döneminden kalma bir cenaze töreni parçasına benzer kalıntılar çıkardı. Uzmanlar, eserlerin 9. yüzyılda Jomfruland adasında bir kadının cenazesinde kullanılmış olabileceğini ifade ediyor.
Bir diğer uzman ise bulunan kalıntının 780 ile 850 yıllarına ait bir toka olduğunu ifade etti. Vestfold Kültürel Mirası ve Telemark İl Konseyi tarafından sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, “Jomfruland’da Viking zamanından kalma ilk güvenli bulguyu bulan aileyi tebrik ediyoruz” denildi.
Uzmanlar adada yüzlerce yıl öncesine dayanan yerleşimlerin bulunduğunu ancak şimdiye kadar bulunan kanıtların yalnızca Orta Çağ’a kadar uzanmış olduğunu söyledi.
Hans Fırtınası’nın vurduğu Norveç’te Laagen Nehri üzerindeki 172,5 metre uzunluğundaki demir yolu köprüsü şiddetli yağışlar nedeniyle çöktü. Köprünün çökme riski nedeniyle 1 hafta önce trafiğe kapatıldığı belirtilirken, olayda ölen ya da yaralanan olmadı.
Norveç’te demir yolu altyapısından sorumlu devlet kurumu olan BaneNOR, 1957 yılında inşa edilen demir yolu köprüsünün aşırı yağışların ardından nehirdeki su seviyesinin yükselmesi sonucu çöktüğünü belirterek, köprünün merkezindeki temelin zarar gördüğünü açıkladı.
Norveç’te Hans Fırtınası’nın neden olduğu şiddetli yağışlar sonucu Glomma Nehri üzerindeki Braskereidfoss Hidroelektrik Santrali’nde de 9 Ağustos’ta kısmi çökme meydana gelmişti.
Kuzey Avrupa’da Hans Fırtınası etkisini sürdürüyor. Norveç’te fırtınayla birlikte etkili olan şiddetli yağış sele yol açtı. Hayat durma noktasına gelirken, binlerce kişi evlerinden tahliye edildi.
Hemsedal kasabasında prefabrik bir ev, sel sularına kapılarak Hemsilar Nehri’nde sürüklenmeye başladı. Nehir üzerindeki köprüye çarpan ev, kağıt gibi ezildi. O anlar bir bölge sakininin cep telefonu kamerasına yansıdı.
Norveç’te 2019’dan bu yana görülen ve Rusya’ya ait olduğu tahmin edilen casus beyaz balina “Hvaldimir” yeniden gündem oldu. Norveç Balıkçılık İdaresi, zarar verilmesini önlemek için balinaya yaklaşılmaması ve temastan kaçınılması konusunda uyarıda bulundu. İdare tarafından yapılan açıklamada, balinanın ülkenin güneyinde, yoğun nüfuslu bir bölgeye ulaşması nedeniyle yaralanma riskinin önemli ölçüde arttığı ifade edildi.
Balıkçılık İdaresi yöneticisi Frank Bakke-Jensen, balinanın daha önce teknelerle temas etmesi nedeniyle hafif yaralandığını hatırlatarak, “Tekneyle açılanları, balinanın yaralanmasını veya tekne trafiği nedeniyle ölmesini engellemek için belirli bir mesafeyi korumaya çağırıyoruz” dedi. Casus balinanın özgür yaşaması gerektiğini kaydeden Bakke-Jensen, balinayı yakalayıp bir yere koymak için hiçbir neden görmediklerini söyledi.
Balinanın üzerinde kamera bulunmuştu
Üzerine bir kemerle kamera bağlanmış Hvaldimir adlı balina, 2019’da Norveç açıklarında ilk kez görülmesinin ardından dünyada büyük ilgi çekmişti. Kemerin üzerindeki tokalarda St. Petersburg menşei bulunması dikkatleri Rusya’ya yönlendirmişti. Uzmanlar, casus balinanın Rusya’ya ait olduğunu ve Rus donanması tarafından eğitildiğini düşündüklerini açıklamıştı.
Norveç’in Kragero kentinde dünya çapında üne kavuşan 600 kilogram ağırlığındaki Freya isimli deniz aygırı, geçtiğimiz yıl ağustos ayında yetkililerin tüm uyarılarına rağmen halkın kendisine yaklaşması sonucu halk güvenliği nedeniyle uyutulmuştu. Freya’nın uyutulmasının ardından duruma tepki gösteren ve kampanya başlatan Erik Holm, Freya’nın heykelini yaptırmak için 25 bin dolar topladı. Holm, “Norveç Balıkçılık Müdürlüğü’ne ve devletin bu durumu ele alış şekline kızdığım için bu kampanyayı başlattım” ifadelerini kullandı.
Heykeltıraş Astri Tonoian tarafından Freya’nın gerçek boyutlarında yapılan bronz heykel, Oslo Fiyordu’na yerleştirildi. Heykeltıraş Tonoian, “İnsanlar, vahşi doğaya bu şekilde davranıyor ama aynı zamanda insanlara da böyle davranıyorlar. Biz Freya’ya böyle davrandık. O yüzden heykele ‘For Our Sins’ adını vereceğim” dedi.
Güvenlik nedeniyle uyutulmuştu
Deniz botlarına tırmanarak uzanan ve güneşlenen, bazen de batmalarına neden olan Freya bölgede çok popüler hale gelmiş, insanlar onunla fotoğraf çektirmek için temas mesafesini hiçe sayarak hem kendilerini hem de Freya’yı tehlikeye atmıştı. Norveç Balıkçılık Bakanlığı, aralarında çocukların da bulunduğu büyük bir insan grubunun Freya’ya temas mesafesinde duran bir fotoğrafını yayınlamıştı. Bakanlık, Freya’nın uyutulmasının “insan güvenliğine yönelik devam eden tehdidin genel bir değerlendirmesine” dayandığını ifade ederek, “Geçen hafta yerinde yapılan gözlemler sonucunda halkın deniz aygırı ile net bir mesafe bırakılması yönündeki mevcut tavsiyeyi dikkate almadığı açıkça ortaya çıktı. Bu nedenle insanlara zarar verme ihtimalinin yüksek olduğu ve hayvanın sağlığının korunmadığı sonucuna varıldı” demişti.
Freya’nın Oslo Fiyordu’ndan çıkarılması da dahil olmak üzere birçok seçeneğin değerlendirildiğini aktaran Bakanlık, ancak bu alternatiflerin deniz aygırının sağlığından endişe edilmesi nedeniyle reddedildiğini belirtmişti. Freya’nın insancıl şekilde uyutulduğu ve cesedinin veterinerler tarafından daha fazla inceleneceği aktarılmıştı.
Korunan bir tür olan deniz aygırları Kuzey Kutbu’nda yaşıyor. Deniz aygırları genellikle insanlara saldırmazken, bazı nadir saldırılar kayda geçti. 2016 yılında Çin’deki bir vahşi yaşam parkında bir turist ve bir hayvan bakıcısı, bir deniz aygırı tarafından öldürüldü.
İsveç’in fırlattığı bir araştırma roketi Norveç topraklarına düştü. İsveç’in kuzeyindeki Esrange Uzay Merkezi’nden fırlatılan TEXUS-58 roketi, sıfır yerçekiminde deneylerin yapıldığı 250 kilometre yüksekliği ulaşmasının ardından yaşanan arıza nedeniyle Norveç topraklarına düştüğü açıklandı.
İsveç Uzay Şirketi (SSC) tarafından yapılan açıklamada, roketin planlanan iniş sahasının yaklaşık 40 kilometre kuzeybatısında Norveç topraklarının 15 kilometre içinde yer alan bin metre yükseklikte ve yerleşim yerine 10 kilometre uzaklıktaki dağlık bölgeye düştüğü ifade edildi. Norveç hükümetin söz konusu arıza konusunda uyarıldığını aktaran SSC, roketin taşıdığı yükün iyi durumda olduğunu ve helikopterle Esrange’e geri nakledildiğini ifade etti.
Esrange Uzay Merkezi Roket ve Balon Operasyonları Başkanı Marko Kohberg yaptığı açıklamada, “Bu, ciddiye aldığımız bir sapma. Şimdi roketin neden nominalden daha kuzeybatıya uçtuğunu araştırıyoruz. Nedeni hakkında açıklama yapmak için henüz çok erken ve mevcut soruşturmadan daha fazla bilgi bekliyoruz” dedi.
Norveç Dışişleri Bakanlığından bir sözcü ise yaptığı açıklamada, “Norveç makamları, sınırın Norveç tarafındaki herhangi bir izinsiz faaliyeti çok ciddiye alıyor” ifadelerini kullanarak, herhangi bir enkaz kaldırma çalışması için Norveç’ten onay alınması gerektiğini vurguladı.