Hatay’da pamuk fabrikasında çıkan yangın itfaiye ekipleri tarafından söndürüldü.
Yangın, Kumlu İlçesi Akkerpiç Mahallesi’nde bulunan bir çırçır fabrikasında yaşandı. Yangının fark edilmesi üzerine bölgeye itfaiye ekipleri sevk edildi. Alevler, itfaiye ekiplerinin müdahalesiyle kısa sürede kontrol altına alındı.
Edinilen bilgiye göre Bağarası yolunda seyir halinde olan pamuk yüklü bir römorkta henüz bilinmeyen bir nedenle yangın çıktı. Çevrede paniğe yol açan yangını fark eden vatandaşlar durumu 112 Acil Çağrı Merkezi’ne bildirdi. İhbar üzerine bölgeye itfaiye ekipleri sevk edildi. Ekipler gelene kadar ilk olarak çevreden geçen vatandaşların yangın tüpleriyle yangına müdahale edilirken, itfaiye ekiplerinin hızla olaya müdahale etmesiyle yangın kontrol altına alınarak büyümesi engellendi.
Olay sırasında herhangi bir can kaybı yaşanmazken, römork ve pamuk balyalarında maddi hasar meydana geldi. Yangının çıkış nedeni henüz netlik kazanmazken, yetkililer pamuk toplama ve taşıma sürecinde yangın risklerine karşı çiftçileri tedbirli olmaları yönünde uyardı. Yangının büyümeden kontrol altına alınması ise muhtemel bir felaketi önledi.
Uçsuz bucaksız tarım alanlarının sahibi pamuk ağaları ile film ve romanlara konu olan Adana’da ‘beyaz altın’ olarak nitelendirilen pamukta hasat yaklaşık 2 hafta sonra başlayacak. Pamuk, lifiyle tekstile, çekirdeğiyle yağ ve yem sanayisine, linteriyle kağıt sanayiine, küspesiyle de hayvancılık sektörüne ham madde sağlıyor.
Pamukta Adana, üretimle beşinci sırada yer alırken bu sene kentte yaklaşık 147 bin dönüm alandan 70 bin ton rekolte bekleniyor. Sıcak havanın verimi düşürdüğü pamukta ise çiftçiler fiyatın 30 lira olmasını bekliyor.
“Fiyat 30 lira olmalı”
İhlas Haber Ajansı’na konuşan Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, “Bir zamanlar aklımıza pamuk ağaları gelirdi. Ancak Adana ve birçok ilde pamukta sıkıntılar var. Pamukta gümrük vergilerini arttıramadığımız için fiyatlar doğrudan dünya pamuk fiyatlarıyla entegredir. Şu anda kütlü pamuğun kilogram fiyatı serbest piyasada 19 lira. Ocak-Şubat aylarında 25 liraya çıkmıştı. Hasatta fiyatın 30 lira olması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“Pamukta verim kaybı yaşadık”
Pamukta rekoltenin sıcak hava nedeniyle düştüğünü anlatan Doğan, “Pamuğun kozaları sıcak havalar nedeniyle büyümedi. O nedenle verim kaybı yaşayacağız. Pamuk ülkemiz için olmazsa olmaz ürünlerden. Ülkemize yeteceği pamuğun 3’te 1’ini üretiyoruz. Pamuğun kilogram fiyatına 1 lira 60 kuruş prim desteği veriliyor. Bu desteğinde 5 lira olması gerekiyor. Şu andaki gibi hasatta da fiyat 19 lira olursa çiftçi pamuktan para kazanamaz” diye konuştu.
Sağlıklı bir uyku için sıcak yaz gecelerinde balkonları tercih eden vatandaşların yatak, yorgan ve yastık seçiminde dikkatli olmaları, kaliteli ve doğal malzemelerden üretilmiş ürünleri tercih etmeleri büyük önem taşıyor. Aydın’daki yorgancılar, vatandaşlara daha sağlıklı bir uyku deneyimi sunmak için pamuk ve yünden yapılmış yatak ve yorganları öneriyor. Bu ürünlerin hem sağlık açısından hem de konfor açısından daha iyi olduğu kaydeden yorgancılar, elyafın terlemeyi artırarak uyku kalitesini düşürdüğünü, pamuk ve yünün ise doğal malzemeler olmaları nedeniyle daha iyi hava geçirgenliği sağlıyor ve terlemeyi minimize ettiğini belirtiyor.
37 yıldır yorgancılık mesleğiyle uğraşan ve 27 yıldır kendi iş yerini işleten Bahattin Zeytindalı, sağlıklı uyku için vatandaşlara önemli tavsiyelerde bulundu. 1987 yılında ilkokuldan çıkınca direkt yorgancının yanında çırak olarak işe başladığını, o günden bu yana da mesleğini severek yaptığını belirten Bahattin Zeytindalı, “1996 yılına kadar çıraklık ve kalfalık dönemi geçirdim. Sonrasında askere gittim ve döndüğümde 1997 yılında kendime ait iş yerimi açtım. O yıldan bu yana kendi işimi yapıyorum. Allah’a şükür belli bir kesim müşterimiz de var” dedi.
Günümüzde yaygın olarak kullanılan elyaf yatak, yorgan ve yastıkların sağlıksız olduğunu belirten Zeydindalı, “Günümüzde elyaflar daha çok kullanılıyor ama sağlıklı değil. Eskiden yün veya pamuk üzerine durulurdu ama artık elyaflar tercih ediliyor. Bu işte en sağlıklısı yün. Çünkü yazın serin, kışın da sıcak tutar. Yünlerin yıkayıp temizlemesi zor olduğu için pamuk daha fazla ön plana çıkıyor. Elyafa göre daha sağlıklı, yatak, yorgan, yastık hepsini yapıyoruz. Daha kullanışlı, daha rahat ve daha güzel. Elyafın yanında daha sağlıklı. En sağlıksız olan elyaf ama şu zamanda en çok da kullanılan elyaf. Elyafın ham maddesi petrol, elyaf naylon” diye konuştu.
Pamuk yatak ve yorganların ağırlığının insanları zorladığını belirten Zeytindalı, “Artık pamukları az kullanıp aynı elyaf yorgan gibi daha ince yorganlar dikiyoruz. Yatakların üzerine şilte yapıyoruz. Sünger ile teması kesmek için, kaldırıp koyması daha kolay olsun diye böyle ürünler hazırlıyoruz. Pamuk yatak yorganı ağır olduğu için tercih etmediklerinden dolayı bunu inceltip o şekilde yapıyoruz. Bu tarz ince dikimler, yatakların üzerine koyup yatmak için daha rahat ve sağlıklı. Normal kullanmak için de ince yatak yapabiliriz, daha çabuk basılır. Basılsa da her şeyden daha sağlıklı olduğu için buna değer bence. Çekyatlar da olsa oturma grupları da olsa hepsi sünger. Onların üzerlerine de sünger ile teması kesmek ve yatmak için kullanmak için yapılıyor” ifadelerini kullandı.
Sağlıklı bir uyku için yün ve pamuk ürünlerin önemine dikkat çeken Bahattin Zeytindalı, elyaf ve sünger gibi petrol türevlerinden yapılan ürünlerin sağlık açısından risk taşıdığını belirtti. Sağlıklı bir uyku için yün ve pamuk tercih edilmesi gerektiğini vurgulayan Zeytindalı, bu ürünlerin doğal ve sağlıklı olmasının yanı sıra konforlu bir uyku sağladığını ifade etti.
Esnaf Atike Kubat, pamuk yorganların eskiden çok fazla üretimi olduğunu ancak şimdi tercih edilmediği için birkaç esnaf kaldıklarını söyledi.
Geçmiş yıllarda fabrika gibi çalışan makinelerin artık yayla göçü öncesi çalıştığının da altını çizen Kubat, el yapımı yün ve pamuk yorganların evlerin artık daha sıcak olması nedeniyle daha ince dikilerek yeniden talep gördüğünü aktardı.
Kubat, “Pamuktan, yünden doğal ata geleneği yorganları üretmeyi sürdürüyoruz. Sağlıklı ve doğal bir ürün. Vatandaşlar elyaf yorgana yönelince biz de pamuk yorganı eskisi gibi kalın değil daha ince hazırlıyoruz artık. En çok orta yaş grubu tercih ediyor ama yeni nesil gençler de tavsiye üzerine alıyor. Özel arayanlar var. Pamuk yorgan yazın serin kışın serin tutar. Sağlık açısından önemli olan bir yorgan” dedi.
Kağıthane’de 10 Mart tarihinde, 2 senedir sahiplendiği ‘Pamuk’ isimli Pekin ördeğinin bir taksici tarafından ezilerek öldürüldüğünü söyleyen Anahıt Khachatryan, Çağlayan’da bulunan İstanbul Adalet Sarayı’na gelerek şikayetçi oldu. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na yaptığı suç duyurusunun ardından ifade veren Khachatryan, ‘’10 Mart 2024’de araçları girmesi yasak olan ve buna ilişkin tabela olan sokakta meşhur Pekin ördeğimle birlikte yürüdüğüm sırada ticari taksi ördeğimi ezdi. Şoföre ördeğimi veterinere götürmesini istedim. Bana ‘ne istiyorsan yap, ben hiçbir yere götürmeyeceğim’ diyerek küfürlü şekilde hakaret etti. Ben veterinere gittim, ördeğim ameliyat edildi ancak evde 03.00 sıralarında öldü. Bu şekilde ördeğimi ezerek öldüren araç sürücüsünden davacı ve şikayetçiyim. Şahsın tespit edilmesini talep ederim, bizim mahallede bulunan taksi durağında çalışmaktadır’’ ifadelerini kullandı.
‘’Maddi, manevi davacıyım. O bir can, bizim gibi bir can’’
Konuya ilişkin açıklama yapan Anahıt Khachatryan, Emrenistan uyruklu olduğunu ve 19 seneden beri Türkiye’de yaşadığını belirterek, ‘’Benim bir ördeğim var, ismi Pamuk. 2 senedir ona ben bakıyorum. Çocuğum gibi, onun annesi gibiyim. O gün akşamüzeriydi bir dakikanın içinde taksi ona vurdu ve hayvan yerinden kıpırdamadı. Taksi şoförü zaten bizim binanın yanındaydı ama ters yönden girmiş. Hayvana Vurmuş. Hayvana vurduktan sonra taksiden çıktığında cep telefonu ile konuşmak üzereydi. Telefonu açık elinde taksiden çıktı ve pişkin pişkin ‘ne oldu, ben ne yaptım ki, ben hiçbir şey yapmadım, görmedim’ dedi. Herkese yalvarıyorum, ne olur bana yardımcı olun. Ben ona yalvardım, ‘ne olur bu hayvanı veterinere götürelim’ dedim. Bana ‘yok, ben hiçbir yere gitmeyeceğim, hiçbir şey yapmayacağım, sen ne istiyorsan yap, benden uzak dur benim başıma bela olma’ dedi. O dakika kucağıma aldım ve veterinere koştum. Hayvana ameliyat yaptırdık fakat aynı gece saat 03.30’da hayvan öldü. Maddi, manevi davacıyım. Ördek olsa, kedi olsa, köpek olsa, inek olsa da önemli değil. O bir can, bizim gibi bir can, ne olur yardımcı olun. O gün taksinin içindeki kameraya baksınlar. Yüzde yüz görecekler, taksi şoförü o dakika telefon ile konuşuyordu’’ ifadelerini kullandı.
Aydın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü koordinesinde il genelinde gıda denetimleri aralıksız devam ederken, ihracatı yapılacak ürünlerin de işlemleri gerçekleştiriliyor. Bu çerçevede Söke İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü Ocak ayı verilerini paylaştı. Verilere göre Söke’de Ocak ayında 87 adet gıda satış yeri, 92 adet gıda toplu tüketim yeri ve 10 adet gıda üretim yeri olmak üzere toplam 189 gıda işletmesi denetlendi.
Önemli ihracat ürünlerine sahip Aydın’da ihracatı yapılacak ürünler için işlemler de yapılırken Söke’de Ocak ayında 208 ton taze sebze, 90 ton taze meyve, 243 ton işlenmiş ürün ve 5 bin 886 ton pamuk ihracat işlemleri gerçekleştirildi.
Denizli’nin önemli pamuk üretim merkezlerinden biri olan Sarayköy ilçesinde 67 bin dekar alanda ekili olan pamukların yüzde 90 hasadı tamamlandı. Hasat öncesi üreticilerle bir araya gelen Tarım ve Orman İl Müdürü Şakir Çınar, hasat hakkında bilgiler aldı. 50 dekarlık alanda pamuk üretimi yapan üretici Hasan Adalı, geçmiş yıllarda elle yapılan hasadın teknolojinin gelişmesiyle makinalarla yapılmaya başlandığını ve modern tarım tekniklerinin kullanımı sayesinde işçilik ve zaman yönünden de büyük ölçüde tasarruf sağladıklarını belirtti.
Türkiye’de Ege, Güney Doğu Anadolu, Çukurova ve Batı Akdeniz Bölgelerinin ekolojik şartları pamuk üretimi için elverişli durumda. Denizli’de üretilen Ege pamukları kalite olarak standart olarak kabul ediliyor ve tekstil sektöründe öncelikli olarak tercih ediliyor. Kentte pamuk üretimi yoğun olarak Sarayköy, Pamukkale ve Merkezefendi ilçesinde yapılıyor. Son yıllarda ortalama 100 bin dekar alanda üretim gerçekleşirken, bu sezon üretim alanı 123 bin 595 dekara ulaştı.
“Türkiye’de pamuk üretiminde Denizli 8. sırada yer almaktadır”
2023 üretim sezonunda hasadın devam ettiğini belirten İl Müdürü Şakir Çınar, “2022 yılında Sarayköy, Pamukkale ve Merkezefendi İlçelerimizde 123 bin 595 dekar alanda 61 bin 932 ton pamuk elde ettik. Makinalı hasat işlemleri devam etmekte hasat yapılan parsellere göre ortalama verim 428,6 kilogram olup Türkiye’de pamuk üretiminde Denizli 8. sırada yer almaktadır” dedi.
Kahramanmaraş merkezli depremlerde ağır hasar alan Hatay’da hayat üretimle normale dönüyor Bereketli Amik ovasında Eylül ayında başlayan pamuk hasadı devam ediyor. Kırıkhan’da geçtiğimiz yıla oranla sıcak havadan dolayı verimin düşük olduğu pamukta, tarım makinelerinin giremediği tarlalarda hasadı depremzede tarım işçileri elleriyle yapıyor.
Tarım işçisi Adnan Güneş, yevmiyelerin toplanan pamuk kilosuna göre belirlendiğini belirterek “Evet, hasat başladı. Eylül ayının 10-15’inde her sene pamuk sezonuna başlayıp pamukları toplamaya çalışıyoruz. Hava şartları sıcak biliyorsunuz yani yaz. Şu an amele toplamakta zorlanıyor. Şartlar zorluyor. Mesela örneğin pamuk çok yapraklı oluyor. Mal sahipleri yapraklı gelmesini istemiyorlar. Bu yüzden biraz zorluk çekiyorlar. Yevmiyeler 300-400 liraya denk geliyor. Kiloyla topluyorlar zaten” dedi.
“Yevmiyelerimiz 300 liraya kadar çıkıyor”
Yevmiyelerin 300 TL’yi bulduğunu belirten tarım işçisi Zavad Şenol, “Evet pamuk hasadında çalışıyoruz iki üç gündür. Biraz zorluk çekiyoruz. Çünkü mal sahibi bizi temizlik tarafından zorluyor. Yevmiyelerimiz 300 liraya kadar çıkıyor. Çok şükür ne yapalım. Depremden çıktık. Hala mücadele ediyoruz” ifadelerini kullandı.
“Tarımı, toprağımızı bırakmadık”
Kırıkhan ilçesi Aygırgölü Mahallesi’nde pamuk hasadına devam ettiklerini belirten çiftçi Mehmet Tokgöz, “Tarımı, toprağımızı bırakmadık. Memleketimizi terk etmedik. Yalnız çiftçi umduğunu bulamıyor. Pamuk hasadında bu sene verimler zayıf. Kimse umduğunu bulamaz. Her seneki verim yok” şeklinde konuştu.
Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Çondur, katma değeri yüksek, sanayi sektörlerine girdi sağlaması nedeniyle stratejik bir ürün olan pamuk sezonuna ilişkin değerlendirmede bulundu.
Üretim maliyetlerindeki artış ve yüksek enflasyondan dolayı pamuk üreticisinin zorlu bir üretim sezonu geçirdiğini ifade eden Çondur, “Geçtiğimiz yıl ortalama maliyeti 13 Lira 25 kuruş olan 1 kilogram kütlü pamuk, bu sene ortalama 22 lira civarına yükseldi. Ancak güncel pamuk piyasasına baktığımızda geçen yıl 19 lira seviyesinde olan pamuğun satışı şuanda da 19 lira bandında devam etmektedir. Yaşanan yüksek maliyet tablosu karşısında ne yazık ki sektörün yeni sezondan beklentisi kalmamıştır” dedi.
Girdi maliyetleri, enerji fiyatlarındaki yükselmeler, finansmana erişimde sorun yaşanması, işveren yükünün artması sonucunda tüm sektörde olduğu gibi iplik ve tekstil sanayisinde de sorun yaşandığını ifade eden Çondur, “Şuan da kredi faizleri yaklaşık yüzde 40 ile yüzde 45 arasında seyretmektedir. Artan faizler sonucunda sanayici, finansman maliyetini ham madde olarak kullandığı pamuğun fiyatını yurt dışı pamuk fiyatlarından yaklaşık yüzde 25 daha ucuza alarak uluslararası piyasalarda rekabet etmeye çalışmaktadır. Bu yüzden yurt dışında 56 lira seviyesinde işlem gören pamuk, yurt içinde 44 lira civarında işlem görmektedir. Bu durum pamuk üretiminin devamlılığını olumsuz etkilemekte ve Türk üreticisini zarara uğratmaktadır’ diye konuştu.
Çondur, “6 Şubat’ta yaşanan depremde, Kahramanmaraş ve Gaziantep’te bulunan fabrikalar hasar görmüş ve olumsuz maliyetler karşısında bazı işletmeler faaliyetlerini sonlandırmıştır. Bu durum ülkemizdeki pamuk tüketimini olumsuz etkilemiştir. 2022-23 sezonunda 1 milyon ton olan üretimimizin, 2023-24 sezonunda 700 bin ton seviyelerine gerilemesi tahmin edilmektedir. 1 milyon 800 bin ton civarında olan tüketimimiz de 1 milyon 200 bin ton seviyelerine gerilemiş ve arada kalan rakamda ithalat yoluyla telafi edilmektedir” ifadelerini kullandı.
Üreticinin topladığı pamuğu nakite çevirme yöneliminde olması ve piyasadaki daralmanın devam etmesi durumunda, pamuğa olan talebin azalması ve pamuğun değer kaybına uğramasından dolayı sektörün endişelendiğini ifade eden Çondur, “Sonuç olarak önümüzdeki yıl pamuk üretiminde ciddi anlamda azalma görülebilir. Ülkemizde yaklaşık 30 milyar dolarlık ihracat değerine sahip olan pamuk ve tekstil sektörü, ülkemize önemli bir katma değer sağlamaktadır” dedi.
Üreticilerin zor şartlar altında üretime devam ettiğini ifade eden Çondur, devlet büyüklerinin üreticiye sahip çıkmasını, üreticinin sektöre küsmesi noktasında pamuk üretiminde ciddi düşüşler yaşanacağını belirtti. Çondur, pamukta ithalata gidilmesi durumunda ise ülkemiz pamuk üreticisinden ziyade yurt dışındaki üreticilerin lehine bir durum ortaya çıkacağını ifade etti.
1 lira 60 kuruş olan destekleme miktarını değerlendiren Çondur, “Pamukta sürdürülebilir üretim için üreticilerimizin emeğinin karşılığını almasını istiyoruz. Bu amaçla, hasat döneminde pamuk üreticilerimizin yurt içi ve yurt dışı piyasalarında yaşanan fiyat dalgalanmalarından olumsuz etkilenmemesi adına 1 lira 60 kuruş olan destekleme fiyatının artırılmasını talep ediyoruz” diye konuştu.
Çondur konuşmasının sonunda, “Yeni sezonun pamuk üreticilerimize, çırçırcımıza, sanayicimize ve ülkemize hayırlı olmasını diliyor; bereketli bir hasat sezonu temenni ediyorum” dedi.