Tarım Yılı ve Gıda Yılı’nda yaptığı çalışmalar ve gerçekleştirdiği projelerle sağlıklı gıdanın, herkes için eşit, ulaşılabilir ve adil olması gerektiğine dikkat çeken Nilüfer Belediyesi, bu kez Nilüfer’in kentsel gıda politikasını oluşturmak için çalışmalara başladı. Avrupa Birliği tarafından finanse edilen, gıda ve doğal kaynakları konu edinen FUSILLI projesinde Türkiye’den yer alan ilk ve tek belediye olan ve bu projeye uygun çalışmalar yapan Nilüfer Belediyesi, Nilüfer Kent Konseyi ve S.S. Nilüfer Tarımsal Kalkınma Kooperatifi (NİLKOOP) iş birliğiyle “Nilüfer Kentsel Gıda Politikası Çalıştayı” düzenlendi. Nilüfer Belediyesi Nikah Evi Kuvars Salon’daki Çalıştaya katılan çeşitli üniversitelerden akademisyenler, üreticiler, tüketiciler, sivil toplum kuruluşları, akademik odalar, ticaret ve sanayi odası ile esnaf odası, Nilüfer’deki kadın dernekleri, ihracatçı birlikleri ve üretici derneklerinden temsilciler, kentin gıda politikasının nasıl olması gerektiği üzerine görüş alışverişinde bulundular.
Çalıştayın açılışında konuşan Nilüfer Belediye Başkanı Turgay Erdem, yaşam tarzlarının değiştiğini, bu değişimin de her canlıyı etkilediğini ifade etti. Hızlı kentleşmenin ve doğa ile uyumlu olmayan yaşam tarzlarının, ekolojik dengeye zarar verdiğini vurgulayan Başkan Erdem, sürdürülebilir kentsel gıda politikalarının geliştirilmesi gerektiğine dikkat çekti. Başkan Erdem, “Topraktan beslenen insan, topraktan ne kadar uzaklaşırsa, bizler ve özellikle de gelecek kuşaklar kıtlık ve gıda krizine o kadar yaklaşıyoruz. Bütün bu değişimleri görmek ve buna göre çözümler üretmek zorundayız. Kaynaklar sınırlı ama nüfus hızlı artıyor, yetersiz beslenmeden kaynaklanan sorunlar ve salgın hastalıklarla yüz yüzeyiz” dedi.
Bunun küresel bir sorun olduğunu ve pekçok ülkenin bu konuda çözüm üretme çabasında olduğunu kaydeden Başkan Erdem, “Bugün pek çok ülkede, kent sakinlerinin kendi gıdalarını evlerinde yetiştirmelerini teşvik eden, kullanılmayan arazilerde topluluk destekli tarımla gıda yetiştirilmesini hedefleyen, kamusal alanları meyve bahçelerine dönüştüren uygulamaları görüyoruz. Biz de Nilüfer’de hem kentsel, hem kırsal alanda üretimi teşvik etmek için çok yönlü çaba harcıyoruz. Bu çabalarımızı çeşitlendirmeli ve artırmalıyız. Bugün artık ne yapıp edip; kendini doyuran, kendini besleyen üretken kentler yaratmalıyız. Kentsel yaşamın ekonomik yükünü azaltmak ve yoksulluğun hafifletilmesi için çareler düşünmeliyiz. Her yaştan insanı ama özellikle çocukları bilinçlendirmeliyiz” dedi.
Nilüfer Kent Konseyi’nin, önemli bir sorumluluk üstlenerek Nilüfer’de gıda politikalarının belirlenmesine ve yürütülmesi noktasında katkı sağlayacağını belirten Nilüfer Kent Konseyi Başkanı Neslihan Binbaş da, sosyal ve ekolojik öncelikleri göz önüne alarak, sağlıklı ve iyi gıdaya herkesin erişebileceği bir gıda sistemini Nilüfer de yaratmayı amaçladıklarını söyledi. Bu hedeflere ulaşmak için yapılması gerekenleri de paylaşan Binbaş, Nilüfer’in gıda politikalarını belirlemeye yönelik bu çalıştayın bir başlangıç olduğunu ifade etti.
Nilüfer Belediyesi İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Müdürlüğü FUSILLI Projesi Yürütücüsü Mehmet Can Yılmaz da yaptığı sunumla, FUSILLI projesinin detaylarını ve bu çerçevede yaptıkları çalışmaları katılımcılarla paylaştı. Gıda sistemlerinin karmaşık ve her toplumda farklılık gösteren sistemler olduğuna değinen Yılmaz, şehirlerin sürdürülebilir gıda sistemleri geliştirmede ve sağlıklı gıdayı teşvik etmede önemli rolleri olduğunu belirtti. Mehmet Can Yılmaz, gıda sistemlerinin sürdürülebilir olması için pek çok bileşenle, çok disiplinli bir yaklaşıma ihtiyaç duyulduğunun altını çizdi.
“ Kentlerin gıda politikası olmalı”
Çalıştayda İzmir Demokrasi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emel Karakaya Ayalp de, “Kentsel Gıda Politikaları” konulu bir sunum gerçekleştirdi. Türkiye’de kentlerin gıda sisteminin sürdürülebilir yönde dönüştürülmesi için çalışma yapan çeşitli belediyeler olduğunu belirten Ayalp, bu belediyeler içinde de ürettiği strateji ve ilkeyi, eyleme dönüştürüp hiyerarşik ilişki içinde sunan tek yerel yönetimin Nilüfer Belediyesi olduğuna dikkat çekti.
2050 yılında dünya nüfusunun yüzde 66’sının, kentlerde yaşamasının beklendiğini ifade eden Ayalp, yaşam alanlarının tamamının yığılma sistemine dönüştüğünü, üretimin olmadığı, ekosistemle bağın koparıldığı ve sürekli atık üreten bir yaşam biçimi olduğunu belirtti. Kentlerin, kendi gıda sistemini yöneterek, bir gıda politikasına sahip olması gerektiğinin altını çizen Doç. Dr. Ayalp, “Biyoçeşitlilik, tarımsal üretim ve bunu yapma şekli, yerele dair bir şey. Burada hem kentleşmenin getirdiği baskı hem de sağlıklı yaşanabilir ve insan onuruna yaraşır kentlerin kurulması için iklim krizinin gıdaya etkisi tartışılırken, gıdanın da iklim krizi üzerindeki etkisini göz ardı etmememiz gerekiyor. Bu da bizi gıda politikasına götürüyor” dedi.
Çalıştayda NİLKOOP Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ziraat Yüksek Mühendisi Arca Atay da Nilüfer Belediyesi’nin, NİLKOOP iş birliğiyle hayata geçirdiği tarım ve gıda odaklı çalışmaları katılımcılarla paylaştı.
Konuşma ve sunumların ardından katılımcılar 4 ayrı çalışma grubuna ayrılarak, Yönetişim ve Atık, Üretim ve Atık, Tüketim ve Atık, Dağıtım ve Atık masalarında, Nilüfer’in gıda sisteminden beklentilerini ve Nilüfer’in kentsel gıda politikasının nasıl olması gerektiğini çok yönlü olarak tartıştılar.
İki oturumda gerçekleşen çalıştayın ardından Demir Enerji Sürdürülebilirlik Danışmanı ve Proje Yöneticisi Gonca Akgül, İzmir Demokrasi Üniversitesi’nden Doç. Dr. Sevim Pelin Özkan ile Dr. Ferah Sargın ve Doç. Dr. Emel Karakaya Ayalp, masalardan çıkan sonuçların sunumunu yaptı. Nilüfer Kentsel Gıda Politikası Çalıştayı’nın sonunda da Demir Enerji Strateji ve Politika Uzmanı Dr. Baha Kuban, çalıştayın değerlendirmesini katılımcılarla paylaştı.
Gıda sisteminin dönüştürülmesi en zor sistemlerden biri olduğunu belirten Baha Kuban, Nilüfer’de bu konuya ciddi bir şekilde yaklaşan yerel yönetimin olmasının, büyük avantaj olduğunu söyledi. Çalıştayın verimli geçtiğini belirten Kuban, “Sistemin büyüklüğünü karmaşıklığını kabul edip, yapılabileceklerin sınırını bilip ona göre davranılmalı. Çeşitli analizler yapılarak, veriler elde edilmeli. Bu, uzun soluklu bir süreç. Çalıştay bunun ilk ayağıydı” diye konuştu. Nilüfer Kentsel Gıda Politikası Çalıştayı’nın sonuç bildirgesinin en yakın zamanda kamuoyuyla paylaşılacağı belirtildi.
