Etiket: sağlık bakanı

  • Sağlık Bakanı’ndan mutasyon açıklaması

    Sağlık Bakanı’ndan mutasyon açıklaması

    Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, virüsün mutasyona uğraması ve bulaşıcılık hızının artmasına yönelik yaptığı değerlendirmede bulundu.

    Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, İngiltere’de görülen ve yayılımı yüzde 70 oranında arttıran koronavirüs mutasyonuna yönelik açıklamalarda bulundu.

    Sonuçların kısa sürede tecileneceğini ifade eden Sağlık Bakanı Koca, “Genel Müdürlüğümüz salgının başından beri ülkemizde görülen tüm virüs suşlarında gen mutasyonunu düzenli olarak taramaktadır. Eylül ayından beri ülkemizde görülen suşların incelenmesi kısa sürede neticelenecektir” dedi.

  • Bakanlar olay yerinde! Yangının sebebini açıkladı

    Bakanlar olay yerinde! Yangının sebebini açıkladı

    Gaziantep’te SANKO Üniversitesi Özel Sani Konukoğlu Hastanesinin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) yoğun bakım ünitesinde yüksek akım oksijen cihazından kaynaklanan yangında 9 hasta yaşamını yitirdi. Yangın anlarında yaşanan panik ise cep telefonu kamerası ile kaydedildi. Öte yandan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ile Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Gaziantep’te basın açıklamasında bulundu. Yangının çıkış nedenine ilişkin “Oksijen vermekte kullanılan cihaz yangına neden oldu.” diyen Bakan Koca, “Kusur tespit edildiğinde, vatandaşımız emin olsun, yapılması gereken neyse yapılacaktır.” ifadelerini kullandı. Bakan Gül ise “İki savcı süreçle ilgili yakından olayı takip etmektedir. 7 kişilik bilirkişi heyeti oluşturmuştur.” dedi.

    https://www.dailymotion.com/video/x7y6nql

    SANKO Üniversitesinden yapılan açıklamaya göre, hastanenin Kovid-19 yoğun bakım ünitesinde sabah saatlerinde yüksek akım oksijen cihazından kaynaklanan ve oksijen sisteminin etkilenmesi sonucu yangın çıktı. Hastane personelinin ilk müdahalesi ve Gaziantep Büyükşehir Belediyesi İtfaiyesinin hızlı çalışması sonucu yangın kısa sürede kontrol altına alınırken yoğun bakım ünitesinde 7, başka bir hastaneye nakil sırasında 1 ve ismi henüz öğrenilemeyen bir kişi olmak üzere 9 hasta hayatını kaybetti.

    Yangından etkilenme sonucu Mehmet Reşit Saydanoğlu (75), Fethiye Kırca (78), Naciye Ulukütük (56), Abdi Hamzaoğlu (68), Elif Akgül (85), Ökkaş Akbulut (69), Kahraman Taş (71), Ali Saffet Kanpolat (64) ve ismi henüz öğrenilemeyen bir kişi yaşamını yitirdi. Açıklamada, yoğun bakımda tedavisi süren diğer hastaların farklı hastanelere sevk edildiği, konuyla ilgili adli ve idari soruşturma başlatıldığı belirtildi.

    İKİ BAKAN OLAY YERİNDE… “YANGIN OKSİJEN CİHAZINDAN ÇIKTI”

    Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ile Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Gaziantep’te yeni tip koronavirüs (Kovid-19) yoğun bakım ünitesindeki yüksek akım oksijen cihazından kaynaklanan yangında 9 hastanın yaşamını yitirdiği hastanede incelemelerde bulundu.

    Kent protokolü tarafından Gaziantep Havalimanı’nda karşılanan Koca ve Gül, daha sonra olayın yaşandığı SANKO Üniversitesi Özel Sani Konukoğlu Hastanesine geçti. Yangının çıktığı yerde incelemelerde bulunan Koca ve Gül, yetkililerden bilgi aldı.

    Bakan Koca’nın açıklamaları şöyle:

    Koca, Adalet Bakanı Abdulhamit Gül ile yangının meydana geldiği SANKO Üniversitesi Özel Sani Konukoğlu Hastanesinde incelemelerde bulunduktan sonra gazetecilere açıklamalarda bulundu.

    Olayda hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar dileyen Koca, yangının 04.30 civarında çıktığını belirterek şöyle konuştu:

    “Özellikle yoğun bakımda bizim yüksek akımlı oksijen vermek üzere kullandığımız bir cihazdan kaynaklanan sorunla yangının çıktığını biliyoruz. Bunun da devamında 20 yataklı serviste hasta sayısı 19 kişiydi. 19 kişiden 7 vatandaşımız olay anında hayatını kaybetti. 1 vatandaşımız 11 hastanın özellikle transferi döneminde, 1 hastamız da 4,5 saat sonra nakil yapılan hastanede hayatını kaybetmiş oldu, yani toplam takip edilen 19 hastamızdan 9 vatandaşımızı kaybetmiş olduk. 10 hastamızın da nakli yapılarak civar hastanelerin yoğun bakımlarında tedavileri devam etmekte. Ben hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet yakınlarına sabır ve başsağlığı diliyorum yaralılarımız acil şifa diliyorum.”

    Bakan Koca, 3 hastanın Şehit Kamil Hastanesinde, 1 hastanın 25 Aralık Devlet Hastanesinde, 1 hastanın Ersin Aslan Eğitim ve Araştırma Hastanesinde, 1 hastanın Abdülkadir Yüksel Devlet Hastanesinde, 1 hastanın Özel Sevgi Hastanesinde, 2 hastanın Özel Anka Hastanesinde, 2 kişinin Özel NCR Hastanesinde, 1 hastanın Özel Medikalpark Hastanesinde, 1 hastanın Özel Deva Life Hastanesinde, 1 hastanın Özel Deva Hastanesinde, 3 hastanın da kendi talepleri olmak üzere 14 hastanın tedavilerinin yoğun bakım servisinde sürdüğünü ifade etti.

    Sağlık Bakanı Koca, şöyle devam etti:

    “Müdahale etmeye çalışan 16 personelin de yangından etkilendiğini gördük. Bununla ilgili 7 personelin yoğun bakımda yakın takibi yapılmakta. Kendilerini ziyaret ettik, ciddi bir sorunlarının olmadığını zannediyorum bugün yoğun bakımda tedavileri tamamlanıp servise alınmaları mümkün olabilir.

    Olayla ilgili inceleme hem Başsavcılık hem biz Bakanlık olarak müfettiş görevlendirmesi anında yapıp incelemeyi başlatmış olduk, soruşturma başlamış oldu. Bu anlamda herhangi bir sorun ve aksaklık, kusur tespit edildiğinde, yapılması gereken her neyse yapılma noktasında kararlı olacağımızdan vatandaşlarımız emin olsun. Rabbim memleketimize tekrar böyle bir şey yaşatmasın, milletimizin başı sağ olsun.” ​​​​​​​

    Bakan Abdulhamit Gül ise şu açıklamaları yaptı:

    “Milletimizin başı sağolsun. Olayla ilgili olarak Gaziantep Cumhuriyet Başsavcılığımız soruşturma başlatmış ve iki savcıyı görevlendirmiştir. İki savcı süreçle ilgili yakından olayı takip etmektedir. 7 kişilik bilirkişi heyeti oluşturmuştur. Konusunda teknik olarak uzman bu heyetin incelemeleri yapılmıştır. Süreç hızlı titiz şekilde başsavcılık tarafından yerine getirilmektedir. Bu süreçle ilgili bir ihmal herhangi bir konu varsa titiz şekilde araştırılacaktır. Tüm kurumlar gereken neyse yapacaktır.”

  • Bakan Koca Gaziantep’e gidiyor

    Bakan Koca Gaziantep’e gidiyor

    Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, hastanede meydana gelen yangınla ilgili olay yerinde incelemelerde bulunmak üzere, Gaziantep’e gidiyor.

    Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Fahrettin Koca, Gaziantep’te SANKO Üniversitesi Hastanesinin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) yoğun bakım ünitesinde yüksek akım oksijen cihazından kaynaklanan yangınla ilgili olay yerinde incelemelerde bulunacak.

  • Türkiye’de son 24 saatte 26 bin 410 vaka, 246 can kaybı

    Türkiye’de son 24 saatte 26 bin 410 vaka, 246 can kaybı

    Sağlık Bakanı Fahrettin Koca Türkiye’nin 18 Aralık 2020 tarihli günlük koronavirüs tablosunu açıkladı.

    Türkiye’de son 24 saatte 205.809 test yapıldı, 26.410 kişinin koronavirüs testi pozitif çıktı, 246 kişi hayatını kaybetti. 31.945 kişi daha iyileşerek sağlığına kavuştu.

    AKTİF VAKA SAYISI AZALMAYA BAŞLADI

    Bakan Koca; “Bugün tespit edilen 4.103 yeni hastamız var. Ağır hasta sayımız düşmeye devam ediyor. Aktif vaka sayımız da azalmaya başladı. Tedbirlerin bu hafta sonundan itibaren etkisini daha çok göstermesini bekliyoruz. Mücadeleye ara vermeden devam edelim. ”

    Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, tedbirlerin etkisinin görüldüğünü söyledi. Bakan Koca, ”İstanbul’da son hafta içinde pozitif vaka sayısındaki azalma yüzde 20’yi buldu. Polikliniklerde yaklaşık yüzde 30, hastaneye yatışlarda yüzde 15, yoğun bakımda ise yüzde yüzde 10 azalma oldu” dedi.

    İstanbul’da pozitif vaka sayısı yüzde 20 azaldı

    Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, İstanbul’daki il sağlık yöneticileri ve hastane başhekimleriyle bir araya geldi.

    Bakan Koca, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, il sağlık yöneticileri ve hastane başhekimleri ile İstanbul’daki rutin değerlendirmelerini yaptıklarını belirtti.

    Paylaşımında, tedbirlerin etkisinin görülmeye başladığına dikkati çeken Koca, şunları kaydetti:

    “Son hafta içinde pozitif vaka sayısındaki azalma yüzde 20’yi buldu. Hastanelerimizde bunun yansımasını gördük. Polikliniklerde yaklaşık yüzde 30, hastaneye yatışlarda yüzde 15, yoğun bakımda ise yüzde yüzde 10 azalma oldu. Yatak doluluk oranı yüzde 55, yoğun bakım doluluk oranı yüzde 65. 658’den 1934’e çıkarılan filyasyon ekiplerimiz yaygın temaslı taraması yapıyor. Birlikte tedbirlere uyum ve mücadele sonuç vermeye başladı. Ancak günlük toplam vaka düşüşüne rağmen son günlerde evde bulaşma oranı yükseldi. Evde kalırken tedbirleri elden bırakmayalım. Mücadeleye birlikte ve ara vermeden devam edelim”

  • Bakan Koca’dan aşı açıklaması

    Bakan Koca’dan aşı açıklaması

    SAĞLIK Bakanı Fahrettin Koca, koronavirüs aşısının uygulanma sürecinde tıp merkezleri, hastaneler dahil bütün özel sağlık kuruluşlarını görev almaya davet ederek, “Bütün sağlık kuruluşlarımızdan taleplerimiz; öncelikle kendi sağlık çalışanlarının aşılanmasını hızla tamamlaması, ardından kendilerinden talep eden vatandaşlarımıza aşı yapılması için görev üstlenmeleridir” dedi.

    Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Twitter hesabından videolu mesaj paylaştı. Bakan Koca, kamu ve özel sağlık sektörünün pandemiye karşı mücadelenin başarıyla sürdürülmesinde önemli bir sorumluluk üstlendiğini belirtti. Bakan Koca, bütünüyle sağlık sektörünün başarılı bir sınav verdiği kanaatinde olduğunu belirterek, “Pek çok gelişmiş ülkede pandeminin ilk günlerinde gördüğümüz hasta tercih etme tabloları ülkemizde yaşanmamıştır. Bunda, sağlık kuruluşlarımızın ortak hareket etmesinin, sorumluluğu paylaşmasının önemli etkisi olmuştur. Pandemi henüz bitmemiş, oluşturduğu tehdit ortadan kalkmamıştır. Henüz tedbirleri elden bırakamayız. Sağlık kuruluşlarımızdaki, sahadaki teyakkuz halini gevşetemeyiz” dedi.

    ‘HAZIRLIKLI OLMAYI İHPMAL ETMEYELİM’

    Bakan Koca, özel ve kamu hastaneleri ile hazırlıklı olunması gerektiğini belirterek, “İyimserliğimizi, ümitlerimizi terk etmeyelim; ama hazırlıklı olayı da ihmal etmeyelim. Sağlık çalışanlarımız nerede olursa olsun kamu, özel, devlet, üniversite fark etmez, hastaları iyileştirme, salgının yayılmasını engelleme adına takdire şayan bir performans ortaya koymuştur. Aile sağlığı merkezlerimizden başlayarak bütün sağlık kuruluşlarımızın bu süreçte önemli bir rol olacağına inanmıyorum” diye konuştu.

    ÖZEL SAĞLIK KURULUŞLARINI GÖREVE DAVET

    Bakan Koca, sağlık personelinin bulunduğu her noktayı aşıya erişim için bir fırsat olarak değerlendirmek arzusunda olduklarını belirterek, “Bu konuda tıp merkezleri, hastaneler dahil bütün özel sağlık kuruluşlarımızı da görev almaya davet ediyorum. Bütün sağlık kuruluşlarımızdan taleplerimiz, öncelikle kendi sağlık çalışanlarının aşılanmasını hızla tamamlaması, ardından kendilerinden talep eden vatandaşlarımıza aşı yapılması için görev üstlenmeleridir. Bugüne kadar fedakarlıktan kaçınmayan bütün kurumlarımızın burada üzerine düşeni yapacağına eminim, bu mücadeleyi birlikte kazanacağız” ifadesini kullandı.

  • Eski Bakan Kılıçturgay, Bursa’da toprağa verildi

    Eski Bakan Kılıçturgay, Bursa’da toprağa verildi

    Bursa’da tedavi gördüğü hastanede 91 yaşında hayatını kaybeden eski Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kaya Kılıçturgay’ın cenazesi defnedildi.

    Kılıçturgay’ın naaşı, Türk bayrağına sarılı tabutla Hamitler Kent Mezarlığı’na getirildi.

    Mezarlıktaki Celal Karakaş Camisi’nde Kılıçturgay için askeri tören düzenlendi.

    Kaya Kılıçturgay’ın cenazesi, yakınları ile Bursa Uludağ Üniversitesi (BUÜ) Rektörü Prof. Dr. Saim Kılavuz, askeri yetkililer ve vatandaşların katılımıyla kılınan cenaze namazının ardından toprağa verildi.

    Prof. Dr. Kaya Kılıçturgay

    İzmir’de 1929 yılında dünyaya gelen Kılıçturgay, 1953’te Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirdikten sonra askeri hekim olarak çeşitli kıta görevleri yaptı.

    Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile BUÜ Tıp Fakültesinde öğretim üyeliği ve yöneticilik yapan Kılıçturgay, 23 Aralık 1981-13 Aralık 1983 tarihlerinde Sağlık Bakanlığı görevini yürüttü.

    BUÜ Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sadık Ayhan Kılıçturgay’ın da babası olan Kaya Kılıçturgay’ın tıp alanında çeşitli kitapları bulunuyor.

  • Türkiye’de son 24 saatte 235 can kaybı

    Türkiye’de son 24 saatte 235 can kaybı

    Sağlık Bakanı Fahrettin Koca Türkiye’nin 15 Aralık 2020 tarihli günlük koronavirüs tablosunu açıkladı.

    Türkiye’de son 24 saatte 206.190 test yapıldı, 32.102 kişinin koronavirüs testi pozitif çıktı, 235 kişi hayatını kaybetti. 29.247 kişi daha iyileşerek sağlığına kavuştu.

    Bakan Koca; “Bugün tespit edilen 5.105 yeni hastamız var. Ağır hasta sayımız durağan seyrediyor. Kayıplarımızı azaltmak zorundayız. Kapalı ve kalabalık ortamlardan uzak durarak sevdiklerimizi koruyalım.”

  • KKTC Sağlık Bakanı karantinada

    KKTC Sağlık Bakanı karantinada

    Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Sağlık Bakanı Ali Pilli, koronavirüs (Covid-19) nedeniyle temaslı takip çerçevesinde 3 gün boyunca evde karantinada olacağını açıklandı.

    Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Sağlık Bakanı Ali Pilli, koronavirüs (Covid-19) nedeniyle temaslı takip çerçevesinde 3 gün boyunca evde karantinada olacağını açıkladı. Koronavirüs test sonucunun Pazar günü pozitif çıktığı öğrenilen Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Başhekimi Adil Özyılkan’ın temaslısı olması sebebiyle, KKTC Sağlık Bakanı Pilli’nin üç gün süreyle ev karantinasına alındığı bildirildi. Cumartesi günü koronavirüs testi yaptıran ve test sonucu negatif çıkan Bakan Pilli’nin üç gün sonra yeniden test yaptıracağı ifade edildi.

  • Aşı zorunlu olacak mı? Bakan Koca açıkladı

    Aşı zorunlu olacak mı? Bakan Koca açıkladı

    Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, koronavirüs aşısı yaptırmanın zorunlu olmayacağını söyledi. Bilim Kurulu toplantısında konunun ele alındığını söyleyen Koca, “Mecburiyet olmasın ama vatandaşımızı ikna edelim” görüşünün öne çıktığını söyledi.

    Koronavirüs aşısına yönelik çalışmalar tüm hızıyla devam ediyor. Türkiye’de aşı alımına yönelik anlaşmalara başladı.

    İlk aşamada Çin’den 50 milyon doz aşı alınacak. Aşı 11 Aralık’ta sağlıkçılara uygulanmaya başlayacak. Peki vatandaşların aşıyı yaptırması zorunlu mu olacak?

    Sorunun yanıtını Sağlık Bakanı Fahrettin Koca verdi. Hürriyet gazetesi yazarı Ahmet Hakan’a konuşan Koca, “Bu konuyu Bilim Kurulu’nda ele aldık. Vardığımız sonuç şu oldu: Mecburiyet olmasın ama vatandaşımızı ikna edelim. Hangi aşıların hangi yöntemle üretildiğini, hangi yöntemin daha iyi bir yöntem olduğunu vatandaşımıza anlatacağız. Aşının menşeine değil de yöntemine odaklanılması gerektiğini anlatacağız” dedi.

    Fahrettin Koca’nın aşı ile ilgili diğer sorulara verdiği yanıtlar ise şöyle oldu:

    Neden Çin aşısı? Erişimi kolay ve ucuz olduğu için mi?

    Çin aşısı, Alman aşısı, İngiliz aşısı, Amerikan aşısı… Konuyu böyle ele alamayız. Öncelikle ele almamız gereken husus, aşının hangi yöntemle üretildiği hususudur. Çünkü aşının yöntemi, aşının güvenilir olup olmadığını birinci dereceden etkiler.

    Korona aşıları kaç yöntemle üretildi?

    İki yöntem var. Birincisi: İnaktif virüs aşıları… İkincisi: mRNA yöntemiyle üretilen aşılar…

    Hangisi daha güvenilir?

    İnaktif yöntemle üretilen aşılar daha güvenilirdir. Tarihte bilinen en iyi yöntem budur. Bunun uzun vadeli sonuçlarını biliyoruz. Virüsün genetik yoluyla geliştirilen mRNA aşıları, kısa vadede iyi sonuç verdi. Ama orta ve uzun vadede nasıl bir etkisi olacağını bilmiyoruz.

    Çin aşısının yöntemi nedir?

    İnaktif yöntemle üretildi. Bu yöntemi kullanması nedeniyle daha fazla tercih edilmesi gereken aşıdır. Üretildiği ülkeye odaklanmak yanlış, yönteme odaklanmak lazım. Ben diyorum ki bu yöntem, en eski yöntemdir. Yıllardır bu yönteme dayalı olarak aşılar üretildi. Uzun vadede test edilmiştir. Bir yan tesiri yoktur.

    Madem inaktif dediğiniz aşı üretme yöntemi daha güvenilir, neden dünya bu yönteme yönelmedi?

    Çünkü bu yöntem çok zor ve çok pahalı bir yöntem. İnaktif aşılar, kolay üretilebilir aşılar değil. Maliyeti çok yüksektir. O nedenle diğer yöntem daha fazla tercih edilen yöntem oldu.

    O zaman Çin aşısı, sizin açınızdan bir mecburiyet değil, bir tercih. Yani yöntemini önemsediğiniz için özellikle Çin aşısını tercih etmiş durumdasınız. Bu durumda soralım: mRNA aşılarıyla ilgili ne düşünüyorsunuz?

    Çin’le yaptığımız anlaşma 50 milyon… Bunun üzerini diğer yöntemle üretilen aşılarla tamamlamak durumundayız. Ama şu gerçeği de unutmayalım: Diğer aşıların uzun vadede ne tür etkiler geliştirebileceğini bilmiyoruz.

    Aşılar için bir onay söz konusu… Çin aşısı onay aldı mı?

    Dünyada üretilen tüm aşılar, Dünya Sağlık Örgütü’nün süreçlerinden geçmek zorunda. Çin aşısı da öyle. Şu anda “Faz 3” dönemini bitiren hiçbir aşı yok. Pandeminin yol açtığı acil durum nedeniyle ara raporlarla uygunluk veriliyor. Çin aşısı, “Faz 3”e en erken başlayan aşıdır. Ayrıca “Faz 3”ü daha geniş topluluklara uyguladılar. “Faz 3” ilgili Çin aşısının ara raporları henüz açıklanmadı. Bir hafta-on gün sonra açıklanmasını bekliyoruz.

    “Faz 3” açıklanmadan Çin aşısını kullanma durumu olmayacak yani?

    Tabii ki olmayacak. Bütün ara onaylar alınmış olsa dahi biz uluslararası akredite olan Halk Sağlığı ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumumuzun laboratuvarlarında titizlikle incelemeler yapacağız. Bu incelemelerde aşının güvenlik testlerinin olumlu çıkması gerekiyor. Eğer aşı, ülkemiz standartlarına uygun bulunursa erken kullanım iznini vereceğiz. Aşı uygulaması, ancak bu aşamadan sonra olacak.

    Daha önce açıklamıştınız. “Aşıyı ilk ben yaptıracağım” demiştiniz. Bunu hangi yöntemle yapacaksınız?

    Aşıyla ilgili tüm onay süreçleri bittikten sonra bir hastaneye gideceğim ve kamuoyunun huzurunda aşıyı yaptıracağım. Ardından da o hastanede bulunan bütün sağlık çalışanlarımız aşılarını yaptıracaklar.

  • Türkiye’de son durum: 30 bin 103 vaka 182 ölü

    Türkiye’de son durum: 30 bin 103 vaka 182 ölü

    Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’nin 28 Kasım 2020 tarihli günlük koronavirüs hasta tablosunu açıkladı.

    Türkiye’de son 24 saatte 174.443 test yapıldı, 30.103 kişinin testi pozitif çıktı, 182 kişi hayatını kaybetti.

    • Test: 18.247.824
    • Hasta: 487.912(+6714)
    • Vefat: 13.373
    • Ağır Hasta: 4903
    • Zatürre Oranı: %3.4
    • Yatak Doluluk: %54.7
    • İyileşen: 396.227

    “SAĞLIK ORDUMUZ AĞIR YÜK ALTINDA”

    Sağlık Bakanı Fahrettin Koca; “Bugün tespit edilen 4.903 ağır hastamız var. Sağlık ordumuz ağır yük altında. Her birimiz tedbirlere uymakla mesulüz. Bu kişisel bir tercih değil, toplumsal bir zorunluluktur.”