Etiket: Sağlık

Havaların soğuması ile birlikte artan grip gibi kış hastalıkları konusunda uyarılarda bulunan Diyetisyeni Elif Akçeken, grip veya soğuk algınlığına karşı hangi önlemleri alabileceğimizle ilgili bilgilendirmelerde bulundu.
Dyt. Akçeken, grip, grip benzeri hastalıklar ve soğuk algınlığının kontrolü ve tedavisi, esas olarak bitkilerden izole edilen kimyasal veya biyokimyasal ajanlara bağlı olduğuna dikkat çekerek bu maddeler arasında çeşitli polifenoller, flavonoidler, saponinler, glikozitler ve alkaloidlerin bulunduğunu söyledi.

Kışın soğuklarına karşı doğal kalkan: bitkilerle güçlü bağışıklık

Havaların soğuduğu bu günlerde, grip ve soğuk algınlığı gibi rahatsızlıklara karşı bağışıklık sistemimizi güçlendirmenin yollarını aradığımızı ifade eden Dyt. Akçeken, her mutfakta bulabilen bazı bitkilerle doğal bir kalkan oluşturmanın pratik yollarını anlattı:
Ekinezya: Ekinezya, üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı koruyucu ve tedavi edici etkilere sahip olabilir. Bağışıklık sistemini destekleyerek hastalıklara karşı direnci artırabilir. Ayrıca çay şeklinde hazırlandığında bazı uçucu bileşenlerinin (linalool) ve flavonoitlerinin yatıştırıcı etki gösterdiği deneysel olarak gösterilmiştir. Bu bakımdan, özellikle inatçı öksürüklerde kişilerin rahatlamasını sağlaması bakımından da yararlı olabilmektedir.
Adaçayı: Ağız ve boğaz iltihaplarında etkili olduğu bilinen bir başka bitki ise adaçayıdır. Özellikle bitkinin içerdiği uçucu bileşenlerin ağız ve boğaz iltihaplarında (farenjit, jinjivit gibi) yararlı olduğu bilinmektedir. Dolayısıyla, çay şeklinde adaçayı ile hazırlanan gargaranın bu amaçla kullanılması önerilmektedir. Yeni yayımlanan bir klinik çalışmada; adaçayı ile ekinezyanın birlikte uygulandığında dezenfektan olan gargaradan daha etkili olduğu gösterilmiştir.
Kakule: Kakule, içerdiği eugenol adlı bileşen sayesinde antiviral ve antimikrobiyal özelliklere sahiptir. Bu özellikleri, soğuk algınlığına neden olan virüslerle mücadelede etkili olabilir. Kakule, antioksidanlar bakımından zengin olup bağışıklık sistemini güçlendirebilir, bu da vücudu hastalıklara karşı daha dirençli hale getirebilir. Bunun dışında inhalasyon yoluyla kullanıldığında nefes yollarını açabilir, bu da solunum konforunu artırabilir.

Bağışıklık sistemini güçlendiren besinler

Dyt. Akçeken ayrıca bağışıklık sistemini güçlendiren besinleri ise şu şekilde sıraladı:
Kuersetin: Antioksidan özelliklere sahip bir flavonoiddir. Antioksidanlar, vücudu serbest radikallerin neden olduğu hücresel hasara karşı koruyabilir ve bağışıklık sistemini destekleyebilir. Bu özelliklerinden dolayı kuersetin, soğuk algınlığına karşı koruyucu bir rol oynayabilir. Elma, kırmızı soğan, çay, kırmızı üzüm, brokoli ve kiraz domates gibi besinler kuersetin içerir.
Meyan kökü: T hücreleri tarafından interferon-gamma üretiminin uyarılması, immün modülasyon, anti-inflamatuar, konakçı hücreler tarafından virüs alımının azaltılmasına yardımcı olmaktadır. Meyan kökü özellikle öksürük ve soğuk algınlığına (bronşit, tonsilit, üst solunum yolu yangıları) karşı hazırlanan karışımlarında boğazdaki balgamın sıvılaşmasını sağlaması ve yangıyı gidermesinin yanı sıra bazı virüsler üzerinde etkili olmaktadır.
Afrika Sardunyası: Bu bitkide yer alan Umkaloba özütü, grip, bronşit, sinüzit, viral enfeksiyonlar ve anjiyoya karşı olumlu etkilere sahiptir. Burun akıntısı ve faranjite karşı oldukça etkilidir. Bakteriyel rahatsızlıklara karşı uygundur, bağışıklık sistemini güçlendirebilir ve antioksidatif özelliklere sahip olabilir. Ayrıca, balgam söktürücü özelliği bulunmaktadır.

Bal yüksek derecede kaynatılmamalı

Akçeken son olarak da özellikle kış aylarında içilen ballı süt ile ilgili olarak, “Mevsim geçişlerinde ve kış aylarında bağışıklık sistemini destekleyen vitamin ve mineral deposu besinleri tüketmek büyük öneme sahiptir. Öksürük, boğaz şişkinliği şikâyetlerimizde ilk başvurduğumuz karışımlardan biri de ballı süttür. Fakat bazı yanlış uygulamalar ile bunu daha zararlı bir duruma sokabiliriz. Eğer bal yüksek derecede kaynatılırsa, içindeki doğal enzimler, vitaminler ve diğer biyoaktif bileşenler zarar görebilir ve balın besleyici özellikleri yok olur. 80 derece ve altına sıcaklığı düşünce balı eklememiz daha doğru olacaktır. Unutulmamalıdır ki, herkesin vücut yapısı farklıdır ve bitkisel takviyelerin etkileri kişiden kişiye değişebilir. Herhangi bir bitkisel takviyeyi kullanmadan önce, özellikle hamilelik, emzirme veya başka bir sağlık durumu varsa, bir sağlık profesyoneliyle görüşmek önemlidir” dedi.

Kalp, karaciğer, böbrekler, dalak gibi hayati öneme sahip organlarda amiloid isimli proteinin birikmesiyle ortaya çıkan bir sağlık sorunu olan amiloidoza karşı İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi bünyesinde geçtiğimiz günlerde “Kardiyak Amiloidoz Tanı ve Tedavi Merkezi – KAMER” hizmete açıldı. Kanser tanısı alan bir hastanın kalbini değerlendirip var ise kalp hastalıklarını tespit ederek, uygun tedaviye başlamasını sağlayan İstanbul Üniversitesi’nin uluslararası akreditasyona sahip KardiyoOnkoloji Mükemmeliyet Merkezi içerisinde yer alan Kardiyak Amiloidoz Tanı ve Tedavi Merkezi birim sorumlusu Doç. Dr. Cafer Zorkun da merkeze ilişkin bilgi verdi. İstanbul Tıp Fakültesi Kardiyoloji Ana bilim dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zorkun, kalp hastalıklarına yönelik uyarılarda bulunurken doktor tavsiyesi dışında ürün kullanılmaması gerektiğine dikkat çekti.

“Önceden gördüğümüzden çok daha fazla amiloidoz görmeye başladık”

İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Osman Bülent Zülfikar ve İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek’in fakültenin daha donanımlı ve son teknolojik cihazlarla donatılması noktasında büyük çaba gösterdiğini söyleyerek Kardiyoonkoloji Mükemmeliyet Merkezi ve Kardiyak Amiloidoz Tanı ve Tedavi Merkezi’ne yönelik bilgiler veren İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Kardiyoloji Ana bilim dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cafer Zorkun, “Kardiyoonkolojide yaptığımız iş genel olarak kanser tanısı alan bir hastada tedavisine başlamadan önce eğer var ise kalp hastalığı belirtisi aramak, tedavisine yönlendirmek. Eğer kanser tedavisi kalbi etkiliyor ise bunu erken fark edip onkologla zaten sürekli iş birliği içerisindeyiz, tedaviyi değişikliğe uğratmasını veya eğer ciddi bir biçimde kalp hastalığı ortaya çıkıyorsa bir süre ara vermesini istiyoruz. Kardiyoonkoloji polikliniğinde 4’üncü yıldayız, tedaviyi kesmemizi gereken bir hasta olmadı. Yeterince iş birliği içinde çalışınca üstesinden gelebiliyoruz. Kardiyak amiloidozda İstanbul Tıp Fakültesi bu konuda ilk tanı ve tedavi merkezine sahip. Onkoloji ile ilgilenen bir rektör, kardiyolojiye gönül vermiş bir dekanla çalışınca önünüz çok açılıyor. Kardiyak amiloidozun kanıtlanmış bir tedavi yöntemi yok ama tanınması bile bu hastaların daha nitelikli bir yaşam sürdürmesi için önemli. Eskiden gördüğümüzden daha fazla sıklıkla görüyoruz. Kontrol edilemeyen tansiyon yüksekliği kalp hücrelerinde büyümeye yol açıyor, amiloidozda durum farklı, yanlış kodlanmış proteinler kalp hücrelerinin yerini alıyorlar ve fonksiyonlarını bozuyorlar. Devam eden klinik çalışmalar, henüz araştırma aşamasında olsa da bunu azaltan, durdurduğu ispat edilen tedavi yöntemleri var. Çekilen elektrokardiyografi ile hastanın tansiyon değerlerinin uyumsuz olması uyarıcı belirtiler halinde. Yapmaya çalıştığımız; bu hastalığın gerçek sıklığını ortaya koymak, ne ile karşı karşıya olduğumuzu en azından tanımlamak. Önceden gördüğümüzden çok daha fazla amiloidoz görmeye başladık. Hem bizi hem hematoloji bilim dalını ilgilendiren amiloid tiplemeleri var artık genetik olarak da bakabiliyoruz” dedi.

“Ne olduğunu bilmedikleri bitkilerden fayda ummalarını önermiyorum”

“Unutulmaması gereken, önceleri ileri yaş hastalığı olarak bilinen “kardiyak amiloidoz” belirtilerinin daha genç yaşlarda da ortaya çıkabildiği” diyen Doç. Dr. Zorkun sözlerine şöyle devam etti:
“Kalp hastalığında 40 yaşındaki kişilere genç hasta denirdi ama artık 20’li yaşlarda bile görebiliyoruz. Maalesef sigara içme yaşı çok düştü. İlkokulu yeni bitirmiş, yeni ortaokullu çocuklarda bile artık sigara görüyorsunuz, önüne geçilmeli. Bir başka konu; beslenme bozukluğu artık sokaklarda çok daha fazla kilolu birey görüyoruz. Obezite dediğimiz aşırı kilolu bireyler artık çocukluk çağında da mümkün. İlkokullarda, okul öncesi dönemlerde görüyoruz, bunun da üstesinden gelinmeli. Her hastalık erken tanındığında tedavisi ya da baş edilmesi daha kolay. Ne olduğunu bilmedikleri bitkilerden fayda ummalarını da önermiyorum özellikle birçok bitki var olan ilaçlarla etkileşiyor. Örneğin; bir kanser hastası, bir kalp hastası aynı aileden kişiler tedaviyi reddediyor. Biri ritim bozukluğuyla bize başvuruyor, öbürü kanamayla onkoloji servisinin aciline başvuruyor. Her ikisi de yaptığı hatanın farkına varıyor neyse ki kısa sürede önlem alınabiliyor. Biri doğada bir ağacın ürünlerinden elde edilen pekmezle beslenen bir hasta, diğeri de aşırı miktarda kestane balı tüketen bir hasta. Kalp ve kanser hastalarında ilgili hekimin haberi olmadan ilave bir bitki kullanılmamalı. Hastalıkları tedavi edecekleri düşüncesiyle kullanılan şeyler ama hiçbir etkinliği yok. Her ikisi de hayati risk taşıyan durumdalardı, fakültenin acil biriminde önlem alınarak, kontrol altına alınarak normal hayatlarına döndüler. Her ikisinin de normal tedavileri devam ediyor. Kalp ritim bozuklukları çok daha ciddi sonuçlanabilirdi, onkoloji tedavisi de zamanında önlem alınmasaydı, o hasta ikna edilmeseydi hayatını kaybedebilirdi. Kanser tanısı ve tedavisi sırasında kalplerini kontrol etmeyi ihmal etmesinler”