Depremlerin en çok etkilediği 10 şehirde yaşayan afetzedelerin eleştirilerinin ve hükümetin afeti yönetme şeklinin seçmen davranışını nasıl etkileyeceği merak ediliyordu.
Seçimlerin genel sonuçlarına bakıldığında AK Parti’nin 2018’e göre oyu beş puan azaldı.
Ancak Cumhur İttifakı Meclis’te yine çoğunluğu sağladı.
Deprem bölgesindeki şehirlere baktığımızda, her ne kadar oy oranı düşse de AK Parti, Diyarbakır dışındaki her şehirde birinci parti.
Yaklaşık 5 milyon yeni seçmen 14 Mayıs’ta gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekili seçimlerinde ilk defa oy kullandı. Ancak cumhurbaşkanlığı seçiminde hiçbir adayın 50+1 salt çoğunluğa ulaşamaması nedeniyle cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tura kaldı. İlk turda en çok oy alan adaylardan Cumhur İttifakı’nın adayı Recep Tayyip Erdoğan ve Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu arasında ikinci tur oylaması yapılacak.
Gerçekleştirilecek ikinci tur 28 Mayıs Pazar günü olacak. Aradan geçen iki haftalık sürede 18 yaşını giren ve 28 Mayıs’ta düzenlenecek cumhurbaşkanlığı ikinci tur seçiminde yaklaşık 50 bin yeni seçmen oy kullanma hakkı elde edecek.
Daha önce oy kullanan seçmenler için yeni seçmen kağıtları basılmayacak ancak ikinci turda ilk defa oy kullanacak olan seçmenler için seçmen kağıtları basılarak seçmenlere yollanacak. İlk turda oy kullanan seçmenler hangi sandıkta oy kullandıysa ikinci turda da aynı sandıklar geçerli olacak. Yeni seçmenler için ise oy kullanacakları sandıklar kendilerine iletilen seçmen kağıtlarında yer alacak. Ayrıca, yeni oy kullanacak olan seçmenler nerede oy kullanacaklarını e-Devlet üzerinden öğrenebilecek.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan oyunu kullanmak için İstanbul’un Üsküdar ilçesindeki Saffet Çebi İlkokulu’na geldi. Yoğun ilgiyle karşılaşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, alkışlar eşliğinde okula girdi. Kimliğini çıkaran Erdoğan, eşi Emine Erdoğan ile birlikte sıraya girerek beklemeye başladı.
Arkasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı gören bir seçmen şaşkınlıkla gülümsedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı da gülümseten seçmen daha sonra sırasını verdi, arkaya geçti. Erdoğan, sandık görevlilerini selamladıktan sonra oyunu kullanmak için kabine geçti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı arkasında gören seçmen şaşırdıhttps://t.co/AEB31G6CYr pic.twitter.com/cbgtxEaXMU
— Line TV (@linetv) May 14, 2023
Türkiye, 14 Mayıs 2023 Pazar günü birlikte yapılacak Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri için sandığa gitmeye hazırlanıyor. Yüksek Seçim Kurulu (YSK), 14 Mayıs’ta yapılacak cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçiminde oy kullanma saatlerini belirledi.
OY VERME SAATLERİ
Tüm yurtta oy verme saatleri 08.00-17.00 olarak uygulanacak. Oy vermenin bitiş saati geldiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler varsa, sandık kurulu başkanı seçmenleri saydıktan ve kimliklerini aldıktan sonra sırayla oylarını kullanmalarına izin verecek.
Saat 17.00’den sonra gelen seçmen oy kullanamayacak.
Sandık başına gelen seçmen, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hakim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi, “kimliğini tereddütsüz ortaya koyan” resimli, resmi nitelikteki belgelerden birini başkana verecek ve seçmen sıra numarasını söyleyecek. Bu belgelerden birini vermeyen seçmen oy kullanamayacak.
Seçmenin nerede oy kullanacağını gösteren seçmen bilgi kağıdının getirilmesi zorunlu değil. Seçmen bilgi kağıdı gelmeyenler, nerede, hangi sandıkta oy kullanacağını YSK’nın internet sitesinden de öğrenip oyunu kullanabilecek.
14 Mayıs seçimleri için yurt dışındaki Türk vatandaşlarının oy kullanma işlemi başladı.
Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) Türkiye’nin Washington Büyükelçiliği’nin yanı sıra New York, Boston, Chicago, Los Angeles, Miami ve Houston Başkonsoloslukları’nda sandıklar kuruldu.
Washington bölgesinde yaşayan çok sayıda seçmen büyükelçilikte oy kullanırken, New York’taki seçmenler oy kullanmak üzere Türkevi’ne gitti.
ABD’de kayıtlı 134 bin 246 seçmen bulunuyor.
Kanada’da Türk nüfusunun en yoğun olduğu başkent Toronto’da, vatandaşlar oy vermek için kuyruk oluşturdu.
Avustralya’da da başkent Kanberra, Sidney ve Melbourne’de yaşayan Türk vatandaşları oy kullanmak için sandık başına gitmeye başladı.
9 gün boyunca büyükelçilik ve başkonsolosluklarda yaklaşık 50 binden fazla kişinin oy kullanması bekleniyor.
Yunanistan’da başkent Atina’daki Atina-Pire Başkonsolosluğu ile Selanik, Gümülcine ve Rodos başkonsolosluklarında seçmenler için sandıklar kuruldu. Yunanistan’da kayıtlı toplam 11 bin 714 seçmen oy kullanabilecek.
153 binin üzerinde seçmenin bulunduğu Belçika’da başkent Brüksel’in yanı sıra Anvers ve Hasselt şehirlerinde oy verilebiliyor. İsviçre’de ise başkent Bern ile Cenevre ve Zürih olmak üzere 3 farklı noktada kayıtlı 105 bin 820 seçmen için sandıklar kuruldu.
Yaklaşık 286 bin seçmenin bulunduğu Hollanda’nın başkenti Amsterdam ile Lahey, Deventer ve Eindhoven kentlerinde de oy kullanma işlemi başladı.
Rusya’da da vatandaşlar, Moskova Büyükelçiliği’nde ve St. Petersburg, Kazan ile Novorossisk başkonsolosluklarında oy kullanabiliyor.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) verilerine göre 14 Mayıs’ta yaklaşık 5 milyon kişi ilk defa oy kullanacak.
Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tura kalması halinde buna ilaveten 18 yaşına girecek 47 bin kişi daha oy kullanacak.
Genç nesillerin bu süreçte haberlerini nereden aldığı, siyasi tercihlerini nasıl formüle ettiği ve sosyal medyanın karar verme yönünde ne kadar etkili olduğu sıkça tartışılıyor.
Araştırmalar, gençlerin geleneksel medya diye tarif edilen gazete ve televizyondan uzaklaştığını, haberleri takip etmekten de genel olarak kaçındığını gösteriyor.
(BBC Türkçe)
Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Ahmet Yener, seçimde oy kullanacak seçmen sayısı, kurulacak sandık sayısı ve basılan ya da basılacak olan oy pusulaları hakkında açıklamalarda bulundu. 14 Mayıs seçimlerinde ilk defa oy kullanacak seçmen sayısının 4 milyon 904 bin 672 olduğunu duyuran Yener, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tura kalması halinde bu sayıya 47 bin 523 seçmenin daha ekleneceğini söyledi.
“İlk kez oy kullanacak seçmen sayısı ise 4 milyon 904 bin 672”
İlk defa oy kullanacak seçmen sayısı dahil tüm seçmen sayısı hakkında bilgilendirmelerde bulunan Başkan Yener, “Yurtiçinde seçmen sayısı 60 milyon 697 bin 843 olup bunun 30 milyon 710 bin 790’ını yani yüzde 50,60’ını kadın seçmenlerimiz oluşturmakta 29 milyon 987 bin 53 erkek seçmen sayımız bulunmakta. Yani seçmenlerimizin yüzde 49,40’ını yurt içinde erkek seçmenlerimiz oluşturmaktadır. İlk kez oy kullanacak seçmen sayısı ise 4 milyon 904 bin 672 olup cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tura kalması halinde ilk kez oy kullanacak bu seçmen sayısına ilaveten 47 bin 523 seçmen de 28 Mayıs 2023 tarihinde ilk kez oy kullanacaktır” dedi.
“973 ilçe bin 94 ilçe seçim kurulunda toplam 191 bin 884 sandık kurulu kurulacaktır”
Seçmen sayısındaki gruplar ve sandık sayıları hakkında açıklamada bulunan Yener, “Yurt içinde ortopedik ve görme engelli seçmen sayımız 989 bin 543 olup 75 yaş ve üzeri seçmen sayımız ise 3 milyon 180 bin 802’dir. 973 ilçe bin 94 ilçe seçim kurulunda toplam 191 bin 884 sandık kurulu kurulacaktır. Ayrıca 421 ilçemizde seyyar sandık kurulacak olup seyyar sandıklarda oy kullanacak olan toplam seçmen sayımız 6 bin 215’tir. Ayrıca cezaevinde tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlü olan seçmen sayımız 53 bin 172 adettir. Gümrüklerdeyse 4 bin 671 gümrük sandık kurulu kurulmuştur. Yurtdışında ise seçmen sayımız 3 milyon 416 bin 98 olup bu seçmenlerimizden 1 milyon 595 bin 158’liği kadın seçmen olup, yurt dışındaki seçmen sayımızın yüzde 46,70’ine tekabül etmektedir. Ayrıca 1 milyon 820 bin 940 erkek seçmen sayımız bulunmakta olup yurt dışındaki seçmen sayısının yüzde 53,30’unu erkek seçmenlerimiz oluşturmaktadır. Yurtdışında ilk kez oy kullanacak seçmenlerimiz 277 bin 646’dır.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci Tura kalması halinde 28 Mayıs 2023 tarihinde bu sayıya ilaveten ilk kez oy kullanacak seçmen sayımız 2 bin 435 olacaktır. Yurt dışında toplam 5 bin 40 sandık kurulacak olup, yurtiçi ve yurt dışı toplam seçmen sayımız 64 milyon 113 bin 941 sayısına ulaşmaktadır. 15 ve 16 Nisan tarihleri itibariyle yurt içi ve yurt dışı seçmen sayıları ve seçmen bilgi kağıtları, seçmen listeleri siyasi partilerimizle support üzerinden paylaşılmaya başlanmıştır” ifadelerini kullandı.
“Siyasi partilerimizin karşılaşabileceği problemlerinde çözümü noktasında kurulumuz gerekli tedbirleri almıştır”
Seçimle alakalı partilerin sistem üzerinden bilgilendirildiğini belirten Yener, “Kamuoyunda ‘seçmez listelerine ulaşım’ konusunda bir kısım haberler çıkmakta olup seçim takviminin öngördüğü süre içerisinde gerekli işlemler tamamlandıktan sonra seçime katılan tüm siyasi partilerimizle seçmen listelerimiz ve sandık bilgilerimiz ve az önce sizlerle paylaşmış olduğumuz tüm sayısal verilerimiz siyasi partilerimizle support üzerinden paylaşılmaya başlanmıştır. Ayrıca siyasi partilerimizde seçim takvimi öncesinde ve seçim takvimi içerisinde de support üzerinden veri paylaşımıyla ilişkin olarak gerekli altyapı çalışmaları ve eğitim çalışmaları yapılmış bu süre içerisinde siyasi partilerimizin karşılaşabileceği problemlerinde çözümü noktasında kurulumuz gerekli tedbirleri almıştır” dedi.
“Oy basım pusulasının ihalesindeki rakamların abartılı olmadığı, yasal çerçeve içerisinde kanunun öngördüğü koşular içerisinde olduğu görülecektir”
Kamuoyunda basılacak olan oy pusulalarına ilişkin birtakım yorumlar olduğunu söyleyen yener, “Az önce vermiş olduğumuz veriler 2008’e 39 sayılı yasanın 27’inci maddesindeki düzenlemeler öngörüldüğünde birleşik oy pusulaları 390, 410 ve 720’lik paketler halinde köylere mahallelere ve yurtdışı temsilciliklerine gönderilmektedir. Ayrıca birleşik oy pusulalarının öngörülmeyen sebeplerden dolayı zarar görmesi ihtimaline binaen yine yasal düzenlemeler uyarınca yurt içinde 5 paket yurtdışında da her temsilciler ilave bir paket gönderilmekte olup söz konusu paketlerdeki oy pusulalarının kullanılıp kullanılmadığı kullanılmış ise ne kadar kullanıldığı düzenlenecek tutanaklarla Yüksek Seçim Kurulu başkanlığına gönderilmektedir ki sandıklarda bu tutanaklarının düzenlenmesi sırasında yasa uyarınca sandıkta temsilcisi bulunan siyasi partilerin temsilcileri de bulunmakta ve bu tutanaklar onların da imzası altına alınarak yüksek seçim kuruluna gönderilmektedir. Cumhurbaşkanlığı seçimi milletvekili seçimi ve cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tura kalması halinde tekrar oy pusulasının basımı söz konusu olması nedeni ile Devlet Malzeme Ofisiyle yapılan oy basılım pusulasının ihalesindeki rakamların abartılı olmadığı, yasal çerçeve içerisinde kanunun öngördüğü koşular içerisinde olduğu görülecektir” ifadelerine yer verdi.
YSK tekrar deprem bölgesine gidiyor
Yüksek Seçim Kurulu üyelerinin deprem bölgesine ziyaretlerinin devam edeceğini söyleyen Yener, “Deprem bölgesindeki faaliyetlerin hangi aşamada olduğunu takip için dönem dönem kurul üyelerimizin veya kurumdan görevlendirilen personelimizin bölgeye ziyaretçi söz konusu olmaktadır. Bu çerçevede bu hafta sonunda 22-23 ve 24 Nisan tarihlerinde kurul üyelerimiz Sayın Orhan Usta ve Sayın Battal Öğüt’ün katılımlarıyla Malatya ve Elazığ bölgesinde deprem sonrası yapılan çalışmaların hangi aşamaya geldiği, sandık kurulacak alanlarda yaşanılacak problemlerin bulunmadığı ve varsa bu problemlerin çözümü noktasında gerekli çalışmalar yapılıp kurulumuza bilgi verilecek. 14 Mayıs’a kadar Malatya Elazığ ve diğer deprem bölgelerimizde karşılaşılması muhtemel sorunların çözümü noktasında İçişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanlığıyla da gerekli temaslarda bulunarak sorunların çözümü noktasında kurulumuz üzerine düşen görevi sonuna kadar yerine getirecektir” diye konuştu.
Deprem bölgelerinden diğer illere taşınan seçmen sayısı hakkında da bilgi veren Yener şu ifadelere yer verdi; “Askı süresi içerisinde yaklaşık 133 bin deprem bölgesinden diğer illere giden seçmenlerin kayıtları aldırmaları söz konusudur. Toplam yurt içinde de 600 bin küsur seçmenin askı süresi içerisinde kayıtlarını daha önce oy kullandıkları yerden yeni bulundukları yere nakli söz konusu olmuştur.”
Adana polisi, “Seçmen kaydınızı sorgulayın” yazılı mail ve SMS gönderip, linke tıklayanları tuzaklarına düşüren dolandırıcılara karşı vatandaşları uyardı.
Adana Emniyet Müdürlüğü Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü, sosyal medya hesabı üzerinden seçimlere haftalar kala yeni bir dolandırıcılık yöntemine karşı vatandaşları uyardı. Polisin yaptığı uyarıda, vatandaşlara mail ve SMS yoluyla ulaşan dolandırıcıların Yüksek Seçim Kurulu’nun sitesini kullanarak dolandırıcılık yaptığı belirtildi. Polis uyarıda dolandırıcıların yöntemini şöyle anlattı:
“Dolandırıcılar tarafından ‘Yüksek Seçim Kurulu Seçmen Sorgulama Hizmeti’ başlığıyla bir link gönderiliyor. Bu linkte üzerinden seçim kaydı sorgulaması yapılması isteniyor. Sorgulama yapmak isteyen vatandaşların adres ve telefon gibi iletişim bilgileri isteniyor. Kişisel bilgilerini dolandırıcıların sistemine giren vatandaşların cep telefonlarına mesaj geliyor. Burada vatandaş YSK’nın sitesine giriş yaptığını zannediyor ancak dolandırıcıların kurduğu sahte siteye giriş yapıyor. Bu sayede dolandırıcılar vatandaşın kişisel bilgilerine erişmiş oluyor.“
Polis, vatandaşların seçmen sorgulamasını sadece e-Devlet üzerinden yapması gerektiğini, başka mecralarda sorgulama yapmaması gerektiğini söyledi.
Türkiye genelinde listelerin askıya çıkmasıyla vatandaşlar, seçimde sıkıntı yaşamamak için listede isimlerinin olup olmadığını kontrol etti. 20 Mart ile 2 Nisan tarihleri arasında askıda kalacak olan listede ismini bulamayan vatandaşlar, il ve ilçe nüfus müdürlüklerine başvuracak. Fidanlık Mahalle Muhtarı Cevriye Kaya vatandaşları seçim listelerini kontrol etmeye davet ettiğini belirterek,” 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı seçimi ve 28. dönem milletvekili seçimleri için askı listelerimiz muhtarlığımıza asılmaktadır. Bu listelerimizi mahalle sakinleri olarak gelip kontrol edebilirsiniz. Ayrıca oy kullanmaya gidemeyecek engelli, yaşlı ve hasta olanlar içinde formlarımız bulunmaktadır. Bu formlarımızı doldurup Yüksek Seçim Kurulu teslim etmek zorundayız” diye konuştu.
2 Nisan itiraz için son gün
Devlet Mahallesi Muhtarı Zeynep Dalgın 14 Mayıs tarihinde yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı seçimi ve 28. dönem milletvekili seçimlerinde listelerin muhtarlıklarda olduğunun altını çizerek, “Vatandaşlarımız muhtarlıklarımıza gelebilir ve isimlerine bakarak isimlerinin listede olup olmadığını tespit edebilirler. Bununla ilgili itiraz sürecimiz 2 Nisan’a kadar, 2 Nisan’a kadar İlçe Seçim Kurumlarına giderek itirazda bulunabilirler” ifadelerine yer verdi.