Osmaniye’nin Düziçi ilçesinde gece saatlerinde itibaren kuvvetli yağış etkisini gösterdi. Gece saatlerinde başlayan kuvvetli yağış sonrası su birikintileri oluştu, yaz aylarında kurumak üzere olan Sabun Çayı ve Deliçay Deresi’nde suyun debisi yükseldi. Bazı mahalle ve köy yollarında oluşan su birikintileri, ulaşımı aksattı.
Dünyanın en büyük sodalı gölü olan Van Gölü, 2019-2023 yılları arasında küresel iklim değişikliğinin etkisiyle büyük ölçüde su kaybı yaşadı. Bu yılın ilk üç ayında yağışların yoğun miktarda düşmesi ise Van Gölü’nün seviye kaybı için umut oldu. Özellikle mart ayında yaklaşık 90 milimetre civarında düşen yağış, son 30 yıl içerisinde en bereketli mart ayı oldu.
Muhabirlere konuşan Van YYÜ Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, Van Gölü’nün kapalı bir havza olmasının getirdiği dezavantajlara rağmen, 2024 yılının yağışlar açısından oldukça bereketli geçtiğini belirtti. Son 5-6 yıldan bu yana görülmemiş düzeyde yağışın havzaya düştüğünü ifade eden Prof. Dr. Alaeddinoğlu, “Özellikle Ocak ve Şubat aylarında artan yağış miktarının Mart ayında da devam etti. Mart ayında yaklaşık 90 milimetre civarında bir yağış düştü. Bu aslında son 30 yıl içerisinde belki de en yüksek mart ayı yağışlarını ifade ediyor. Benzer yağış miktarını 2000’li yıllarda görmüştük. Ancak tam olarak benzer sonuçların ortaya çıkması için yağışların bütün bir yıl düşmesi gerekir. Ayrıca bugün iklim değişikliğinden kaynaklı havzada yaşanan sıcaklıktaki artış ve buharlaşmanın şiddeti de buna izin vermez. Ancak şu bir gerçek, 2024 yılı içerisinde özellikle ocak, şubat ve martta da giderek temposunu arttıran yağışın şekli, şiddeti havzayı büyük ölçüde rahatlattı. Son birkaç yıldır havzanın ihtiyaç duyduğu yağış büyük ölçüde gerçekleşmiş oldu” diye konuştu.
“Kuruyan göller belli ölçüde sularla buluşacak”
Yağışların kırsal alanlardaki tarım ve hayvancılık faaliyetlerini olumlu yönde etkileyeceğini ve kentlerde içme suyu temininde de önemli bir rol oynayacağını vurgulayan Alaeddinoğlu, yağışların ekolojik denge açısından da önemli olduğunu söyledi. Alaeddinoğlu, “Düşen her yağış ekosistemdeki diğer canlıların ihtiyaç duyduğu suyu karşılayacak. Çünkü düşen her bir yağış, geçmiş yıllarda sıcaklık ve buharlaşmanın şiddetiyle kuruyan irili ufaklı göllere tekrar pozitif katkı sunacaktır. Kuruyan bu göller belli ölçüde sularla buluşacaktır” şeklinde konuştu.
“Göldeki geri çekilmeler büyük ölçüde azalacak”
İklim değişikliğinden kaynaklı sıcak bir dönemde olunduğunu dile getiren Alaeddinoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Önümüzdeki haziran, temmuz, ağustos aylarında sıcaklık periyoduyla ilgili herhangi bir değişiklik yok. Sıcaklıklar artacak ve havzada o şiddetli buharlaşma tekrar yaşanacak. Ama bu düşen yağışlar buharlaşmanın şiddetini ya da o göldeki geri çekilmeleri büyük ölçüde azaltacak. Dolayısıyla geçmişte gördüğümüz uzun mesafeli geri çekilmeler belli ölçüde kısıtlanmış olacaktır.”
Alaeddinoğlu, gelecek dönemlerde su yönetimi konusunda uzun vadeli planlamaların yapılması gerektiğini ve bu yağışlara aldanmadan havzanın ihtiyaç duyduğu suyun temin edilmesi için adımlar atılması gerektiğini kaydetti.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü, 1970 ile 2023 yılları arasındaki yağış raporunu yayımladı. Rapora göre 365 günün toplamı şeklinde metrekareye ortalama 793,8 kilogram yağış ile en fazla yağışın yağdığı sene 2009 oldu. En az yağışın yaşandığı yıl ise toplam da 493,1 kilogram ile 2008 olarak kaydedildi. Son 53 senede ortalama 1 yıl boyunca metrekareye gerçekleşen yağış miktarı, 619 kilogram olarak ölçüldü.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan uyarıların ardından İstanbul’da beklenen yağmur etkisini göstermeye başladı. Anadolu Yakasının Ataşehir, Kadıköy, Kartal, Ümraniye gibi ilçeleri yağmura teslim oldu. Yağmura hazırlıksız yakalanan bazı vatandaşların poşetle ve plastik leğenle yağmurdan korunmaya çalıştığı görüldü.
Öte yandan etkili olan yağmur trafiği de olumsuz etkiledi. Trafik yoğunluğu yüzde 63 seviyelerine yükseldi.
Meteoroloji’den yapılana açıklamada, “Yapılan son değerlendirmelere göre; 25.03.2024 Pazartesi günü sabah saatlerinden sonra Aydın il genelinde yerel olarak kuvvetli (21-50 kg/m2) sağanak ve gök gürültülü sağanak yağış bekleniyor. Kuvvetli yağış beklentisi nedeniyle oluşabilecek muhtemel olumsuzluklara karşı dikkatli ve tedbirli olunmalıdır” denildi.
Marmara bölgesinin en yüksek noktası olan Uludağ’da iki gündür aralıklarla devam eden yağışlar ile birlikte kar kalınlığı 58 santimetreye yükseldi. Hava sıcaklığının en yüksek sıfırın altında 2, en düşük sıfırın altında 4 olarak ölçülen Uludağ’da kar yağışının aralıklarla devam etmesi bekleniyor.
Hava sıcaklığının düşmesiyle birlikte ise şehir merkezinde dolu yağışı meydana geldi. Doluya hazırlıksız yakalananlar sığınacak yer ararken, araçların üstüne dolu taneleriyle doldu.
Meteoroloji 15. Bölge Müdürlüğü, Batman, Siirt, Diyarbakır ve bazı çevre illerde beklenen kuvvetli yağışa karşı dikkatli ve tedbirli olunması konusunda uyarmıştı. Beklenen yağış, Batman’ın Sason ilçesinde etkili oldu. Yoğun gök gürültüsü ile birlikte etkili olan yağışın ardından meydana gelen selde birçok cadde ve sokak adeta dere yatağına döndü. İlçeye bağlı Günlüce köyünde yoğun yağışlara dayanamayan iki katlı taş ve topraktan yapılmış ev çöktü. Evin daha önce boşaltılmış olması faciayı önledi.
Yıkılan evin amcasına ait olduğunu belirten Medeni Arslan, “Yıkılan ev amcama aittir. Bu evin yıkılmasından dolayı hemen bitişiğinde bulunan bizim evde de çatlaklıklar oluştu. Yıkılma tehlikesi taşıdığından dolayı eve girmekten korkuyoruz” dedi.
Kozan’da 10 dakika boyunca etkili olan kuvvetli yağış ve dolu hasara neden oldu. Karacaoğlan Mahallesi’nde bulunan özel bir halı sahasının çatısı çöktü. Olay sırasında halı sahanın boş olması yaralanma ihtimalini önledi. Bağlar Mahallesi’nde ise bir evin üzerine direk devrildi. Bu olayda da sadece maddi hasar oluştu.
Konuyla ilgili bir açıklama yapan Bitlis Acil Afet Durum İl Müdürlüğü (AFAD) gece 03.30 sıralarında Bitlis-Baykan kara yolunun Ağaçdere köyü mevkisinde, heyelan meydana geldiği belirtti.
Heyelan esnasında yoldan geçen bir otomobil, düşen toprak ve kaya parçalarının altında kalmaktan son anda kurtuldu.
Yapılan açıklamada, “Toprak ve taşların düşmesi sonucu Bitlis-Baykan istikameti tamamen, Baykan-Bitlis istikametinde ise tek şerit ulaşıma kapanmıştır. Güvenlik önlemleri alınan yolda, karayolları ekipleri tarafından temizlik çalışması başlatılmıştır. Olası bir duruma müdahale için de AFAD ekibimiz de olaya yerine intikal etmiştir” denildi.
Burhaniye yöresinde son günlerde düşen yağışlar, üreticileri sevindirdi. Zeytinliklerde budama, sürüm ve gübreleme çalışmasının devam ettiğini anlatan 75 yaşındaki Cavit Kabakçı, “Bu sene bahar iyi gidiyor. Son zamanlarda düşen yağışlar umutları artırdı. İnşallah, iyi bir verim bekliyoruz. Havaların ısınması ile birlikte zeytinde tomurcuklanma da başladı. Yörede bu sene zeytinde var yılı” dedi.