Fındık hasadında çalışacak işçilerin yevmiyelerinin belirlenmesi için Giresun Valiliği’nde Vali Yardımcısı Mehmet Fatih Yakınoğlu başkanlığında toplantı yapıldı.
Toplantıda kararlarla ilgili Giresun Valiliği’nden yapılan açıklamada, 2024 yılı fındık hasadının yaklaşması nedeniyle fındık toplama işlerinde çalışacak tarım işçilerine ödenecek ücretlerin tespit edildiği belirtildi.
Fındık toplama işinde çalışabilme kriterlerine uygun işçilere, yaş ve cinsiyet ayrımı yapılmaksızın, yemek işverene ait ise günlük 666,75 lira, yemeğin işçilere ait olması durumunda ise 760 lira, fındık taşınması işinde çuvalcılara yemek işverene ait olursa 805 lira, yemek işçiye ait olursa 895 lira yevmiye ödenmesinin kararlaştırıldığı ifade edildi.
Açıklamada, fındık ayıklama işinde kullanılan patoz makinesinin saat ücretinin patoz sahipleri, Ziraat Odası Başkanlığı ve bahçe sahiplerinin katılımıyla yapılacak toplantı sonucu belirleneceği belirtildi.
Etiket: yevmiye
-
Giresun’da fındık işçisinin yevmiyesi belli oldu
-
Kavurucu sıcakta 700 TL yevmiyeyle yapılan zorlu hasat
Türkiye’nin bereketli topraklarından olan Hatay’da yaz mevsimiyle birlikte başlayan meyve ve sebzelerde hasat devam ediyor. Depremin vurduğu Hatay’da yaraları üreterek ve emek vererek sarılmaya devam ederken tarım işçilerinin de 40 dereceyi bulan kavurucu sıcakta zorlu mesaileri devam ediyor.
Arsuz ilçesi Kurtbağı Mahallesi’nde doğal yollarla yetiştirilen ve hasadına başlanılan salatalıklar, tüketiciye satılmaya başlandı. Ülkenin bir çok noktasına gönderilen yerli salatalık tarladan 5 TL’den alıcı bulurken tarım işçileri de günlük 700 TL yevmiye alıyor.
“Günlük yevmiye 700 TL, çok yoruluyoruz”
Kavurucu sıcakta salatalık hasat eden Ayşe Kasap (19), “Tarlamız komple 10 dönüm, salatalık yaklaşık 2 dönümlük alanda var. Şu an tarladan salatalığın satış fiyatı 5 TL. Günlük yevmiye 700 TL, çok yoruluyoruz. Aşırı sıcak olduğu için dayanamıyoruz o yüzden erkenden başlıyoruz. Sabah saat 5-6’da tarlada oluyoruz. Havalar sıcak ve tarladaki salatalığın satış fiyatı 5 TL olduğu için bizi kurtarmıyor. 900 kilo çıkıyor bir ton çıkıyor. Salatalığı 1 buçuk ay filan oldu ekeli şu an 3-4 defadır oldu topluyoruz” ifadelerini kullandı.
-
Hasat öncesi artan yevmiye fiyatları fındık üreticisini düşündürüyor
Serbest piyasa koşullarına göre bir kişinin kendi yevmiyesini kurtaracak kadar fındık toplayamayacağını kaydeden fındık üreticisi Mustafa Kuyrukluoğlu, “Şu anda serbest piyasada fındık fiyatı 110 liraya kadar geriledi. Buna karşılık ise işçi çalıştırma maliyetleri yükseldi. Şu anda hasat öncesi bahçede ışkı alma yevmiyesi bin 300, paldır biçmek için tırpancı yevmiyesi 3 bin 500 ila 4 bin lira arasında, fındık toplama yevmiyesi ise bin liranın üzerinde olduğundan söz ediliyor. Diğer ilaçlama, gübreleme maliyetlerini hesaba bile katmadık. Bütün bu maiyetleri göz önünde bulunduracak olursak bir günde bir yevmiyecinin kendi günlük maliyetini bile kurtaracak kadar fındık toplaması mümkün görünmüyor. Tek beklentimiz TMO tarafından yapılacak olan fındık alım fiyatlarının açıklanmasıdır” dedi.
“Yevmiyeci yerine imece usulü fındık toplama geri gelir”
Her yıl yevmiyeci alarak fındık topladığını ancak artan maliyetleri göz önünde bulundurarak yevmiyeci almayı düşünmediğini kaydeden Muhammet Fatih Karayel ise, “Maliyetine göre fındık fiyatı düşük ve maliyetini karşılamıyor. Bu şartlarda fındık hasadı için yevmiyeci alma şansımız yok. Her yıl aldığımız yevmiyeci yerine bu sene kendi imkanlarımızla hasat yapacağız. Benim 10 dönüm bahçem var. Toplayabildiğimi toplarım, toplayamadığım bahçede kalır. Bu fındığın geliri beni 3 ay bile bakmaz. Köyde benim gibi düşünen çok üretici var. En azından yevmiyeci yerine eskiden olduğu gibi imece usulü yardımlaşarak toplayacağız. Bizim için en karlı olanı bu olacak gibi görünüyor. Çünkü şimdiden konuşulduğu gibi kimse bin 500 lira yevmiyeciye veremez” dedi.
-
“Bir römork karpuz, işçi yevmiyelerini karşılamıyor”
Sultanhisar ilçesine bağlı Atça Mahallesi’ndeki karpuz üreticileri artan maliyetlerden şikayetçi. Üretici Ercan Sarıkaya, “Şu anda karpuzlarımızı günlük 3 traktör, 5 traktör kesmeye çalışıyoruz. Bu kesilen karpuzun neredeyse üç traktörünü işçiye maliyet olarak veriyoruz. Yevmiye 400 lirayken karpuzu 80 kuruş, 1 liraya satarsak bunun elektrik parası, su parası, mazot parası, gübre parası, ilaç parası, bizim işçiliklerimizin parası mümkün değil çıkmıyor. Durum kötü” diye konuştu.
“HAYAT ŞARTLARINDAN MEMNUN DEĞİLİZ”
Karpuz toplayan tarım işçisi, “Yevmiyelerden memnunuz fakat hayat şartlarından memnun değiliz. Hayat çok pahalı, ürün para etmiyor. Böyle olunca yevmiyeler az. Yaptığımız ürünlerin karşılığında yevmiyelerimizin karşılığını alıyoruz, fakat hayat çok pahalı. Hep zarar. Hükümet, çiftçiye destek olmuyor. Ürün bittiği için kapalı serayı açıyoruz” dedi.
“EKTİĞİMİZİN KARŞILIĞINI ALAMIYORUZ”
Türkan Sarıkaya ise şunları söyledi:
“Biz, yaptığımız masrafları alamıyoruz. Bu karpuzu, kış ayından bu yana uğraşıyoruz, diktik, ekimini gerçekleştirdik. Karpuz ekimini iki serayla yaptık ama ektiğimizin karşılığını alamıyoruz. Karpuz şu anda 1 lira gitmiyor. Çiftçi kan ağlıyor. Sesimizi duysunlar. Mazota bir daha zam geldi. Ektiğimizin maliyetini alamıyoruz. Bir römork karpuz dolduruyoruz, işçi yevmiyelerini karşılamıyor. Bu römork dolduğunda 1,5 ton geliyor. Bu satıldığında işçi yevmiyeleri, hiç maliyet kalmıyor. Dolar yükseldiğinde bizim de malımız para etsin. Maliyet yükselmesin. Geçim zor oluyor. Fidanlarımızı dolar bazında alıyoruz. Kökeni ocak ayında aldık. Dolar karşılığı 5 liraya aldık. Dolar yükseldikçe fidan maliyeti yükseliyor. Ne olacak bu çiftçinin hali?”
“BU DOLARA BİR ‘DUR’ DENMELİ”
Üretici Ercan Sarıkaya da şöyle konuştu:
“Karpuz hasadımıza başladık. Bunları 3 aydır yetiştireceğiz diye uğraşıyoruz. Yetiştirdik ama fiyatlardan memnun değiliz. Şu anda fiyatlar 80 kuruş, 1 lira civarında. Bu fiyatlar bizim maliyetimiz değil. Bizim maliyetlerimiz 2 lira, 2,5 lira, 3 lira arasında. Havaların serin gitmesinden dolayı karpuz tüketimi Türkiye genelinde düşük. İhracat yok. İhracatçı, Türkiye genelinde hiçbir meyveyi sebzeyi ihraç etmiyor. Sebebi; elindeki doları nakde çevirip, TL’ye çevirip de ürün almıyor bizden. Diyor ki ihracatçılar, ‘Nasılsa dolar yükseliyor, paramızdan para kazanıyoruz, ihracat yapıp niye kendimizi üzelim. Oturduğumuz yerden, yattığımız yerden para kazanıyoruz’ diyorlar. Bu gidişe bir ‘dur’ demek lazım. Türkiye’de hiçbir sebze meyve; şeftalisi, karpuzu, eriği, domatesi hiçbir şey para etmiyor. Bunun tek sebebi; ihracatçı parasını yastık altında tutuyor. Dolardan para kazanıyor. Biz bundan şikayetçiyiz. Bu gidişin önü durmalı. Bu dolara bir ‘dur’ denmeli. Bunu ekonomistlere söylüyorum, devletimize söylüyorum. İhracatçıyı serbest bıraksınlar. İhracatçının önü açılsın. Çiftçi şu anda bitti. Hayvancılık bitti. Çiftçi şu anda üretemez oldu. Mazotlardan dolayı fiyat yüksek. Nakliyeden dolayı fiyatlar yüksek. Artık buna bir ‘dur’ demek gerekiyor. Bütün ekonomistlere söylüyorum, devletimize de söylüyorum, ihracatçılarımıza da söylüyorum; bu işin önünü hep beraber açalım. Ülke olarak ‘dur’ diyelim. Çiftçi şu anda bitmiş durumda.
“HARCADIĞIMIZ MALİYETLERİ GERİ ALAMIYORUZ”
Şu anda karpuzlarımızı günlük 3 traktör, 5 traktör kesmeye çalışıyoruz. Bu kesilen karpuzun neredeyse üç traktörünü işçiye maliyet olarak veriyoruz. Yevmiye 400 lirayken karpuzu 80 kuruş, 1 liraya satarsak bunun elektrik parası, su parası, mazot parası, gübre parası, ilaç parası, bizim işçiliklerimizin parası mümkün değil çıkmıyor. Durum kötü. Bizler, şubat ayında ekim yaptık. Yağmurdan çamurdan korumak için fidelerimizin üstüne naylon çektik, sera örtük. Bu seranın maliyetleri, naylon maliyetleri dolar bazında olduğu için büyük maliyetlere mal oldu. Bir dönüm yere 70-80 bin liralık naylon gidiyor. Bu naylonu biz 2-3 sene kullanıyoruz ama sonuçta güneşte eriyor. Biz, bunu tekrar almak zorunda kalıyoruz. Yenisini alamayacağız artık, çünkü naylon da dolara bağlı. Şu anda ne yapacağımızı bilmiyoruz. Biz, bu tarlaya 20 bin tane fide aldık diktik. Şubat ayındaydı dikim zamanı, 5 liradan aldık. O zaman da dolar bazında aldığımız için dolar 18 liraydı, şu anda 23 lira, 24 lira. Bizim fidan şu anda 7 liraya, 8 liraya gelmiş durumda. Biz, ürünümüzü geçen yılların altında, düşük satıyoruz. Harcadığımız maliyetleri geri alamıyoruz.”
-
Fındık işçisinin yevmiyesi belli oldu
Fındık hasadında çalışacak işçilerin yevmiyelerinin belirlenmesi için Giresun Valiliği’nde Vali Yardımcısı Dr. Hasan Tanrıseven Başkanlığında yapılan toplantıya, fındık tarımının yapıldığı ilke Kaymakamları, Belediye Başkanları, Kamu kurumlarının temsilcileri, Ziraat Odası, Ticaret ve Sanayi Odası, Ticaret Borsası, Fiskobirlik yöneticileri ile fındık tarımında çalışan işçi temsilcileri katıldı.
Toplantı sonunda alınan kararlarla ilgili Giresun Valiliği’nden yapılan açıklamada, 2022 yılı fındık hasadının yaklaşması nedeniyle fındık toplama işlerinde çalışacak tarım işçilerine ödenecek ücretlerin tespit edildiği belirtildi.
Fındık toplama işinde çalışabilme kriterlerine uygun işçilere, yaş ve cinsiyet ayrımı yapılmaksızın, yemek işverene ait ise günlük 215 lira, yemeğin işçilere ait olması durumunda ise 245 lira yevmiye ödenmesinin kararlaştırıldığı ifade edildi.
Açıklamada, fındık ayıklama işinde kullanılan patoz makinesinin saat ücretinin de 800 lira olarak belirlendiği, fındıkların taşınması işinde çalışacak çuvalcılara ise yemek işverene aitse günlük 145 lira, işçiye aitse 260, yemek işçiye ait olursa 290 lira ödeneceği kaydedildi.
Giresun Valiliğince 16 yaşın altındaki çocukların fındık tarımında çalıştırılmasının yasaklandığına işaret edilen açıklamada, yasağa muhalefet edenlere idari para cezası uygulanacağı bildirildi.